Μετφορμίνη
Τι είναι η μετφορμίνη και σε τι βοηθάει
Τι είναι η μετφορμίνη
Η μετφορμίνη είναι μία συνταγογραφούμενη φαρμακευτική ουσία που χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με σωστή διατροφή και σωματική άσκηση και συχνά και άλλη φαρμακευτική αγωγή για τη ρύθμιση του υψηλού σακχάρου στο αίμα.
Χορηγείται σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, αλλά και σε ασθενείς με διαβήτη κύησης.
Με τη ρύθμιση του επιπέδου σακχάρου στο αίμα αποφεύγονται επιπλοκές όπως οι βλάβες στους νεφρούς, τα νευρολογικά προβλήματα, η τύφλωση, η σεξουαλική δυσλειτουργία και η απώλεια των άκρων, καθώς και εγκεφαλικού επεισοδίου ή καρδιακής προσβολής.
Η μετφορμίνη είναι ένα διγουανίδιο με αντι- υπεργλυκαιμικές ιδιότητες, το οποίο μειώνει και τη βασική και τη μεταγευματική γλυκόζη του πλάσματος. Δεν διεγείρει την έκκριση ινσουλίνης και κατά συνέπεια δεν δημιουργεί υπογλυκαιμία.
Ο ρόλος της είναι να μειώνει το επίπεδο της γλυκόζης, βελτιώνοντας τον τρόπο που το σώμα χειρίζεται την ινσουλίνη.
Η μετφορμίνη είναι διαθέσιμη σε δισκίο, σε σιρόπι και σε φακελάκια σκόνης που διαλύονται σε νερό.
Σε ποιους απευθύνεται η μετφορμίνη
Η μετφορμίνη είναι μια φαρμακευτική ουσία που χρησιμοποιείται για την ρύθμιση του επιπέδου γλυκόζης στο αίμα σε άτομα με διαβήτη τύπου 2. Μπορεί να συγχορηγηθεί με άλλα αντιδιαβητικά σκευάσματα.
Επίσης, χορηγείται σε περιστατικά διαβήτη κύησης με συνταγογράφηση και σε περιστατικά με Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (ωστόσο δεν είναι εγκεκριμένο επισήμως για αυτή τη χρήση).
Σε κάθε περίπτωση λάβετε το φάρμακο αυτό μόνο με τη σύμφωνη γνώμη του θεράποντος γιατρού σας.
Μετφορμίνη μπορούν να λάβουν μόνο όσοι είναι άνω των 10 ετών κατόπιν ιατρικής συνταγής. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιες εξαιρέσεις ασθενών οι οποίοι θα πρέπει δεν πρέπει να λάβουν το φάρμακο, παρά μόνο αν το συστήσει ο γιατρός τους.
Αυτοί είναι:
- Όσοι έχουν αλλεργία στη μετφορμίνη ή σε άλλα φάρμακα
- Όσοι δεν έχουν ρυθμισμένο διαβήτη
- Όσοι έχουν προβλήματα στο συκώτι ή στους νεφρούς
- Όσοι έχουν σοβαρή λοίμωξη
- Όσοι υποβάλλονται σε θεραπεία για καρδιακή ανεπάρκεια
- Όσοι υπέστησαν πρόσφατα καρδιακή προσβολή
- Όσοι καταναλώνουν πολύ αλκοόλ
- Όσοι παρουσιάζουν σοβαρά προβλήματα με την κυκλοφορία του αίματος
- Όσοι έχουν αναπνευστικά προβλήματα
Είναι σημαντικό να ενημερώσετε το γιατρό σας πριν προχωρήσετε σε οποιαδήποτε χειρουργική επέμβαση ή σε ορισμένες διαγνωστικές εξετάσεις (μαγνητική, ακτινογραφία κ.ά.), καθώς αντενδείκνυται η χρήση του.
Πώς να λάβετε τη μετφορμίνη
Ενημερωθείτε για τον τρόπο χρήσης της μετφορμίνης από τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό σας και διαβάστε προσεκτικά το Φύλλο Οδηγιών που περιέχεται στη συσκευασία του φαρμάκου.
Η από του στόματος αγωγή λαμβάνεται κάθε μέρα μαζί με τα γεύματα, εκτός αν σας συστήσει κάτι άλλο ο γιατρός σας. Συνιστάται να λαμβάνετε άφθονα υγρά παράλληλα με την αγωγή για να καταπιείτε το χάπι.
Η δοσολογία των χαπιών καθώς και η συχνότητα λήψης τους βασίζεται στο ιστορικό του κάθε ασθενή, στην ανταπόκρισή του στη θεραπεία και στις ταυτόχρονες αγωγές που τυχόν λαμβάνει.
Είναι υψίστης σημασίας να αναφέρετε στο γιατρό σας κάθε άλλο φάρμακο, βιταμίνες, σκευάσματα, συμπληρώματα διατροφής (ακόμη κι αν είναι φυτικά ή τα θεωρείτε άσχετα με την περίπτωση).
Αρχικώς, η δοσολογία ξεκινά σε χαμηλό επίπεδο και αυξάνεται σταδιακά από τον γιατρό σας, ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι παρενέργειες.
Αν λαμβάνετε ήδη άλλη αντιδιαβητική αγωγή ενημερώστε το γιατρό σας για τη συνέχεια ή όχι της χορήγησής του, αλλά και τυχόν τροποποιήσεις στη δόση του.
Ο γιατρός θα σας ζητήσει, επίσης, να μετράτε το σάκχαρό σας τακτικά και να καταγράφετε τα αποτελέσματα, ώστε να τροποποιηθούν, αν χρειαστεί, οι δόσεις.
Παρενέργειες και ανεπιθύμητες ενέργειες της μετφορμίνης
Όπως και κάθε φαρμακευτική αγωγή, έτσι και η μετφορμίνη μπορεί να προκαλέσει ανεπιθύμητες ενέργειες. Κάποιες είναι σπανιότερες, ενώ άλλες μπορεί να παρατηρηθούν συχνότερα. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να αναφέρετε στο γιατρό σας αμέσως κάθε σύμπτωμα που νιώθετε και να λάβετε τη συμβουλή του.
Συχνές παρενέργειες:
- Ενόχληση στην κοιλιά
- Στομαχικές διαταραχές
- Βραχνάδα και βήχας
- Μειωμένη όρεξη
- Κράμπες και μυϊκός πόνος
- Διάρροια
- Ταχύπνοια ή αργή αναπνοή
- Πυρετός
- Επώδυνη ή δύσκολη ούρηση
- Υπνηλία
- Πρήξιμο
- Εμετός
- Ρίγη
- Πόνος στη μέση και στα πλευρά
- Δυσφορία
- Δυσπεψία/ρεψίματα
Σπανιότερες παρενέργειες:
- Άγχος
- Θολή όραση
- Σύγχυση
- Κατάθλιψη
- Ζαλάδα
- Αυξημένη όρεξη
- Πονοκέφαλος
- Ναυτία
- Αυξημένη εφίδρωση
- Νευρικότητα
- Ακατάληπτη ομιλία
- Δυσφορία στο στήθος
- Αλλαγή στη γεύση
- Δύσπνοια
- Κρύος ιδρώτας
- Λήθαργος
- Πόνος στις αρθρώσεις
- Ακανόνιστος ή γρήγορος καρδιακός παλμός
- Εφιάλτες
- Κόπωση και αδυναμία
- Αστάθεια
- Επιληπτικές κρίσεις
- Ερυθρότητα στο πάνω μέρος του σώματος
- Χλωμό δέρμα
Πιο σπάνια εμφανίζονται:
- Αδυναμία
- Έντονη υπνηλία
- Ανήσυχος ύπνος
- Αλλαγές στη συμπεριφορά του ασθενή
- Αδυναμία συγκέντρωσης
Ενδεχομένως κάποιος ασθενής να εμφανίσει κι άλλα συμπτώματα που δεν είναι καταγεγραμμένα παραπάνω. Αν παρατηρήσετε κάτι ασυνήθιστο ή ενοχλητικό, ενημερώστε το γιατρό σας.
Ειδικές προφυλάξεις και αντενδείξεις
Η μεγάλη ποσότητα μετφορμίνης ενδέχεται να συσσωρευτεί στο σώμα και να προκαλέσει μια πολύ σοβαρή κατάσταση που μπορεί να οδηγήσει ακόμη και στο θάνατο, που είναι γνωστή ως γαλακτική οξέωση.
Ο κίνδυνος της γαλακτικής οξέωσης είναι μεγαλύτερος καθώς αυξάνει η ηλικία του ασθενή, αν έχετε υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση, αν πάσχετε από νεφρική ή ηπατική νόσο, αφυδάτωση, καρδιακή ανεπάρκεια, αν κάνετε κατάχρηση αλκοόλ, αν κάνετε ακτινογραφίες ή άλλες απεικονιστικές εξετάσεις που χρησιμοποιούν ιωδιούχο σκιαγραφικό ή αν χρησιμοποιείτε συγκεκριμένα φάρμακα.
Σε μερικές περιπτώσεις ο γιατρός σας θα σας συστήσει να σταματήσετε να λαμβάνετε το φάρμακο αυτό για ένα διάστημα.
Σταματήστε αμέσως να παίρνετε το φάρμακο μετφορμίνη και αναζητήστε άμεση ιατρική βοήθεια αν παρατηρήσετε συμπτώματα γαλακτικής οξέωσης όπως:
έντονη κόπωση, ζάλη, ρίγη, έντονη υπνηλία, κρύο δέρμα, μυϊκοί πόνοι, ταχύπνοια, δύσπνοια, ακανόνιστος καρδιακός ρυθμός, πόνος στο στομάχι με ναυτία, εμετούς ή διάρροια.
Αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα
Τυχόν αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα μπορεί να αλλάξουν τον τρόπο που λειτουργεί ένα φάρμακο ή ακόμη και να αυξήσουν την πιθανότητα παρενεργειών. Η λίστα των φαρμάκων που αλληλεπιδρούν δεν είναι πλήρης, γι’ αυτό θα πρέπει πριν λάβετε οποιαδήποτε αγωγή (ακόμη και μη συνταγογραφούμενη) να ενημερώσετε το γιατρό σας. Το ίδιο και για οποιαδήποτε αλλαγή στη δοσολογία των φαρμάκων σας.
Φάρμακα όπως οι β-αναστολείς είναι δυνατό να αποτρέψουν την ταχυπαλμία που ενδεχομένως να συνοδεύει την υπογλυκαιμία. Άλλα συμπτώματα του χαμηλού δείκτη σακχάρου όπως η ζάλη, η πείνα ή η εφίδρωση δεν φαίνονται να επηρεάζονται από αυτή την κατηγορία φαρμάκων.
Κάποιες αλληλεπιδράσεις φαρμάκων ενδέχεται να αυξήσουν τον κίνδυνο γαλακτικής οξέωσης, τέτοια φάρμακα είναι: βουπροπιόνη, αναστολείς καρβονικής ανυδράσης, κεφαλεξίνη, σιμετιδίνη, ντολουτεγκραβίρη,αιθανόλη, ιωδιούχα σκιαγραφικά, λαμοτριγίνη, ρανολαζίνη και τοπιραμάτη.
Άλλες αλληλεπιδράσεις φαρμάκων ενισχύουν την υπογλυκαιμική δράση της μετφορμίνης. Αυτά τα φάρμακα είναι: ανδρογόνα, άλφα-λιποϊκό οξύ, σαλικυλικά, εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης, κινολόνες, προθειοναμίδη, πεγβισομάντη και άλλοι αντιδιαβητικοί παράγοντες.
Επειδή αυτά και άλλα φάρμακα ενδέχεται να επηρεάσουν τη δράση της μετφορμίνης, ενημερώστε το γιατρό για κάθε παράλληλη αγωγή που πρέπει να λάβετε.
Πολλά φάρμακα είναι πιθανό να επηρεάσουν το επίπεδο σακχάρου στο αίμα, καθιστώντας το δύσκολο να ρυθμιστεί. Είναι σημαντικό να ελέγχετε τακτικά το σάκχαρό σας και να μοιράζεστε τα αποτελέσματα με το γιατρό σας. Ενδεχομένως να χρειαστεί αλλαγή στη δοσολογία, στην επιλογή φαρμάκου ή ακόμη και στο διαιτητικό σας πρόγραμμα αν παρατηρηθούν συμπτώματα είτε υψηλού είτε χαμηλού σακχάρου.
Συχνές ερωτήσεις για τη μετφορμίνη
Η θεραπεία που δίνεται από το γιατρό για την αντιμετώπιση του διαβήτη είναι συνήθως για όλη τη διάρκεια της ζωής του. Αν για κάποιο λόγο, η μετφορμίνη έχει παρενέργειες ή έχει επηρεάσει την λειτουργία των νεφρών, τότε ίσως χρειαστεί ο γιατρός να σας αλλάξει το φάρμακο και να σας δώσει άλλη αντιδιαβητική αγωγή.
Μην σταματάτε να παίρνετε την αγωγή σας χωρίς να ενημερώσετε το γιατρό σας.
Η απότομη διακοπή της αντιδιαβητικής αγωγής αυξάνει το επίπεδο σακχάρου στο αίμα και η νόσος επιδεινώνεται.
Όχι, πρόκειται για ένα συνταγογραφούμενο φάρμακο και πρέπει να λαμβάνεται μόνο κατόπιν εντολής γιατρού, αφού προηγηθεί κλινική εξέταση και καταγραφή του ιατρικού ιστορικού του ασθενή.
Καλό θα ήταν να λάβετε τη μετφορμίνη με γεμάτο στομάχι, ώστε να μειώσετε τις πιθανότητες παρενεργειών.
Αν χάσατε μία δόση, πάρτε την το ταχύτερο δυνατό αν απέχει λίγη μόνο ώρα από όταν έπρεπε να την έχετε πάρει. Αν πλησιάζει η ώρα της επόμενης δόσης, πάρτε κατευθείαν την επόμενη δόση κατά το σύνηθες ωράριο δοσολογίας. Σε καμία περίπτωση μην πάρετε ταυτόχρονα ή σε κοντινή απόσταση δύο δόσεις.
