Πνευμονία

Ποια τα αίτια και τα συμπτώματα της πνευμονίας

Η πνευμονία οφείλεται συνήθως σε βακτήρια, ιούς ή σπανιότερα σε μύκητες. Αναλόγως με τα μικρόβια που την προκαλούν και βάσει του τόπου όπου μολύνεται ο ασθενής, χωρίζεται σε πνευμονία κοινότητας και ενδονοσοκομειακή λοίμωξη.

Η πνευμονία κοινότητας είναι η πιο κοινή μορφή πνευμονίας. Συμβαίνει εκτός νοσοκομείου και μπορεί να οφείλεται σε:

• Μικρόβια (σταφυλόκοκκος, στρεπτόκοκκος, πνευμονιόκοκκος, μυκόπλασμα, αιμόφιλος ινφλουέντσα)
• Ιούς (ιλαρά, ανεμοβλογιά, έρπης ζωστήρας και άλλες παιδικές ασθένειες)
• Ιό της γρίπης
• Μύκητες (είναι πολύ σπάνιο)

Η ενδονοσοκομειακή πνευμονία είναι μια λοίμωξη που συμβαίνει κατά τη διάρκεια της νοσηλείας ή τα πρώτα 24ωρα μετά την έξοδο ενός ασθενούς. Λόγω του ασθενούς ανοσοποιητικού τους οι ασθενείς είναι ευάλωτοι σε μικρόβια που υπάρχουν στα νοσοκομεία. Η ενδονοσοκομειακή πνευμονία μπορεί να είναι πιο βαριάς μορφής, επειδή τα βακτήρια που αναπτύσσονται είναι συνήθως πολυανθεκτικά στα αντιβιοτικά, καθιστώντας δύσκολη την απομάκρυνσή τους από τον οργανισμό. Υψηλότερο ακόμη κίνδυνο διατρέχουν άτομα τα οποία βρίσκονται υπό μηχανική αναπνευστική υποστήριξη και άτομα με χρόνια νοσηλεία.

Τα συνήθη συμπτώματα της πνευμονίας είναι:

• Πυρετός

• Ρίγη

• Βήχας

• Φλέματα

• Αδιαθεσία

• Κακουχία

• Πόνος στο στήθος

• Εφίδρωση

• Ταχύπνοια

• Απώλεια όρεξης

• Δύσπνοια

Σπανιότερα συμπτώματα είναι:

• Αιμόπτυση
• Ναυτία και εμετός
• Πόνος στα πλευρά
• Συριγμός
• Πόνος στις αρθρώσεις
• Σύγχυση σε ηλικιωμένους ανθρώπους

Θεραπεία και αντιμετώπιση της πνευμονίας

Η θεραπεία της πνευμονίας εξαρτάται από το υπεύθυνο αίτιο. Συνήθως χορηγείται αντιβιοτική αγωγή. Αν πρόκειται για ήπιας μορφής πνευμονία μπορεί να είναι αρκετό ακόμη και ένα φαρμακευτικό σχήμα 3 ημερών. Σε περιπτώσεις φυματίωσης η αντιβίωση χορηγείται για 9 μήνες. Όταν τα μικρόβια είναι ανθεκτικά, απαιτείται πολύμηνη θεραπεία με αντιβίωση. Στην περίπτωση του μικροβίου λεγιονέλλα (από τα κλιματιστικά) η θεραπεία που χορηγείται διαρκεί 20 μέρες.

Σε γενικές γραμμές η θεραπεία περιλαμβάνει αντιβιοτική αγωγή όταν πρόκειται για μικρόβιο και διαρκεί περίπου 7-15 ημέρες. Ο γιατρός λαμβάνει υπόψιν την κλινική εικόνα του ασθενή, το ιατρικό ιστορικό του και τις αιματολογικές και ακτινογραφικές εξελίξεις της πορείας της νόσου, ώστε να καθορίσει τη διάρκεια χορήγησης της θεραπευτικής αγωγής. Πολύ σημαντικό ρόλο παίζει η παρακολούθηση των δεικτών φλεγμονής.

Στις περιπτώσεις που υπεύθυνος για την πνευμονία είναι ένας ιός δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη θεραπεία, γι’ αυτό και είναι συχνότερες οι επιπλοκές και συνιστάται όσοι ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου να εμβολιάζονται. Συνήθως λαμβάνεται το tamiflu και συνιστάται στον ασθενή να ξεκουραστεί, να πιει άφθονα υγρά και να ακολουθεί υγιεινή, ελαφριά και βιταμινούχα διατροφή για λίγες μέρες. Χρειάζεται ο οργανισμός του ασθενή να βρει χρόνο να πολεμήσει μόνος του τον ιό.

Αν ο ασθενής νιώθει πόνο ή παρουσιάζει πυρετό συνιστάται η λήψη αντιπυρετικών και αναλγητικών φαρμάκων. Αν συνυπάρχει παραγωγικός βήχας συνιστάται αποχρεμπτικό σιρόπι.

Αν ο ασθενής που νοσεί ανήκει σε ευπαθή ομάδα, ο γιατρός είναι πιθανό να του συστήσει να νοσηλευτεί για να αποτραπεί ο κίνδυνος επιπλοκών.

Εμβόλιο για τον πνευμονιόκοκκο και τη γρίπη

Υπάρχουν δύο εμβόλια που στοχεύουν στην πρόληψη της πνευμονίας. Το εμβόλιο για τον πνευμονιόκοκκο και το εμβόλιο για τη γρίπη. Τα εμβόλια αυτά στοχεύουν στη μείωση των πιθανοτήτων να νοσήσει κάποιος, αλλά και στον περιορισμό των επιπλοκών. Κυρίως πρέπει να εφαρμόζονται από τις ευπαθείς ομάδες (καπνιστές, ασθματικοί, ασθενείς με ΧΑΠ, πνευμονική ίνωση, όσοι είναι άνω των 55 ετών, καρκινοπαθείς, ανοσοκατεσταλμένοι), αλλά και από άτομα που έρχονται σε επαφή καθημερινά με πολύ κόσμο (σχολεία, τράπεζες, νοσοκομεία). Το εμβόλιο για τη γρίπη συνιστάται να γίνεται και από τις γυναίκες που διανύουν περίοδο εγκυμοσύνης.

Το αντιγριπικό εμβόλιο πρέπει να ανανεώνεται κάθε χρόνο. Αυτό σημαίνει ότι αν ένας ασθενής έκανε εμβόλιο την περσινή χρονιά, η δραστικότητά του παύει να ισχύει και για την επόμενη.

Τα εμβόλια για τον πνευμονιόκοκκο είναι 2 τύπων. Μονοδοσιακό (δραστικό εφ΄ όρου ζωής) και επαναλαμβανόμενο (συνιστώνται 2 δόσεις με απόσταση τουλάχιστον 5 ετών μεταξύ τους. Αν κάποιος έχει λάβει 1 ή 2 δόσεις του εμβολίου πριν τα 65 έτη συνιστάται μία ακόμη δόση, αρκεί να έχει παρέλθει το διάστημα των 5 ετών).

Συχνές ερωτήσεις σε γιατρούς για την πνευμονία

Εξαρτάται από το υπεύθυνο μικρόβιο ή ιό αλλά και από τη γενικότερη κατάσταση της υγείας του ασθενούς. Συνήθως ο ασθενής αναρρώνει πλήρως και ανακτά τις δυνάμεις του περίπου 2 μήνες μετά τη λοίμωξη ή και νωρίτερα. Η θεραπεία μπορεί να διαρκέσει από 3 μέρες έως και πολλούς μήνες. Είναι σημαντικό σε κάθε περίπτωση να μετρώνται οι δείκτες φλεγμονής και ο ασθενής να παρακολουθείται στενά από τον θεράποντα γιατρό του.

Όχι, δεν είναι απαραίτητο να πρέπει να νοσηλευτεί κάποιος. Για την ακρίβεια, μόλις το 20-30% των πνευμονιών χρήζει εισαγωγής στο νοσοκομείο. Στις περισσότερες περιπτώσεις και όταν δεν πρόκειται για άτομο που ανήκει σε ευπαθή ομάδα, η νόσος μπορεί να αντιμετωπιστεί σύμφωνα με τις υποδείξεις του θεράποντος γιατρού στο σπίτι. Εξαρτάται από την ηλικία του ασθενούς, το ιατρικό ιστορικό του και αν υπάρχει πρόβλημα στη νεφρική λειτουργία.

Όχι, δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Πολλές είναι οι ομάδες του πληθυσμού που συνιστάται να εμβολιαστούν για τη γρίπη και τον πνευμονιόκοκκο. Οι καρδιοπαθείς, οι διαβητικοί, οι νεφροπαθείς, όσοι νοσούν από καρκίνο, υποβάλλονται σε χημειοθεραπείες, πάσχουν από HIV/Aids, όσοι εργάζονται σε σχολεία, πανεπιστήμια, τράπεζες, αεροδρόμια, όσοι είναι άνω των 55 ετών, όσοι είναι καπνιστές, πάσχουν από ΧΑΠ, άσθμα, κυστική και πνευμονική ίνωση.