Χοληστερίνη
Δυσλιπιδαιμία, συμπτώματα και διατροφή για ανεβασμένη χοληστερίνη
Συντάχθηκε από τον Καρδιολόγο Σακελλαρίου Θεόδωρο στις 25 Σεπτεμβρίου 2018
Ελέγχθηκε από την Ιωάννα Βλάσση και την επιστημονική ομάδα doctoranytime
Ρώτα τους ειδικούς μας
Βρες απαντήσεις στα θέματα υγείας που σε απασχολούν. Υπόβαλε την ερώτησή σου και οι ειδικοί μας θα σε βοηθήσουν.
Θα σε ενημερώσουμε με email μόλις απαντήσει κάποιος ειδικός.
Παρουσιάστηκε άγνωστο σφάλμα, αλλά το διορθώνουμε. Παρακαλούμε προσπάθησε ξανά.
Δυσλιπιδαιμία και ανεβασμένη χοληστερίνη
Η χοληστερίνη είναι μία κηρώδης ουσία που απαντάται στα λιπίδια του αίματος. Ο ρόλος της στον οργανισμό είναι επιβοηθητικός στη διαδικασία της παραγωγής νέων κυττάρων, αρκεί όμως να είναι σε υγιές επίπεδο. Όταν η χοληστερίνη υπερβαίνει τα επιτρεπτά όρια λειτουργεί αντίθετα, προκαλώντας σοβαρά προβλήματα στην υγεία της καρδιάς. Όταν ένα άτομο έχει υψηλή χοληστερίνη, τα αιμοφόρα αγγεία φράσσονται από τα λίπη και έτσι, δυσκολεύεται η κυκλοφορία μέσω των αρτηριών. Η καρδιά δεν λαμβάνει το οξυγόνο που απαιτείται και αυξάνει ο κίνδυνος εμφράγματος. Επιπλέον, αν δεν αιματώνεται σωστά ο εγκέφαλος μπορεί να προκληθεί και εγκεφαλικό.
Διαταραχές λιπιδίων σε γυναίκες και άνδρες
Η δυσλιπιδαιμία (όπως λέγεται η διαταραχή των λιπιδίων του αίματος) μπορεί να έχει κληρονομικά χαρακτηριστικά, ωστόσο στις περισσότερες περιπτώσεις είναι απόρροια του τρόπου ζωής (ανθυγιεινή διατροφή, παχυσαρκία, έλλειψη άσκησης). Γίνεται εύκολα αντιληπτό λοιπόν, ότι πρόκειται για μία διαταραχή που μπορεί τόσο να προληφθεί όσο και να θεραπευθεί.
Η λύση βρίσκεται στην υγιεινή διατροφή, στην τακτική σωματική άσκηση και κάποιες φορές στη λήψη της κατάλληλης φαρμακευτικής αγωγής.
Το επίπεδο της χοληστερίνης στο αίμα πρέπει να ελέγχεται τουλάχιστον κάθε 5 χρόνια σε όλους όσοι είναι άνω των 20 ετών. Το λιπιδαιμικό προφίλ ενός ατόμου πρέπει να εξετάζεται συχνά για τους άνδρες άνω των 35 ετών και τις γυναίκες άνω των 45 ετών. Το λιποπρωτεϊνικό προφίλ περιλαμβάνει τον έλεγχο της ολικής χοληστερόλης, της κακής χοληστερόλης, της καλής χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων.
- Ολική χοληστερόλη
- LDL-κακή χοληστερόλη
- HDL-καλή χοληστερόλη
- Τριγλυκερίδια (λίπη που μεταφέρονται στο αίμα μέσω της τροφής μας. Οι υπερβολικές θερμίδες, το αλκοόλ ή το σάκχαρο στο σώμα μετατρέπονται σε τριγλυκερίδια και αποθηκεύονται στα λιποκύτταρα όλου του σώματος.)
Τα αποτελέσματα των μετρήσεων αυτών δεν είναι αρκετά για να διαπιστώσουν το ακριβές μέγεθος του κινδύνου για καρδιοπάθεια ούτε να καθορίσουν τον τρόπο με τον οποίο θα μειωθεί ο κίνδυνος αυτός. Είναι, όμως, μέρος μιας μεγαλύτερης συνάρτησης που περιλαμβάνει το επίπεδο της αρτηριακής πίεσης, την ηλικία, το αν ο ασθενής είναι καπνιστής ή όχι και τη λήψη φαρμακευτικής αγωγής για την υπέρταση.
Ο γιατρός σε συνεργασία πάντα με τον ασθενή θα επιλέξει ποια μέθοδος θεραπείας θα εφαρμοστεί, βάσει του κινδύνου που έχει αυτός ο ασθενής σε βάθος χρόνου 10 ετών.
“Η δυσλιπιδαιμία αποτελεί ανεξάρτητο παράγοντα καρδιαγγειακού κινδύνου. Η παρουσία της καθιστά απαραίτητο τον πλήρη έλεγχο του καρδιαγγειακού συστήματος, ώστε να υπολογιστεί ο συνολικός καρδιαγγειακός κίνδυνος και να ληφθούν τα απαραίτητα ιατρικά μέτρα πρόληψης και θεραπείας.”
Αίτια και συμπτώματα της χοληστερίνης
Η υψηλή χοληστερίνη δεν έχει εμφανή συμπτώματα. Ο μόνος τρόπος να ανιχνεύσει κανείς οποιαδήποτε μορφή δυσλιπιδαιμίας είναι με αιματολογικές εξετάσεις, στις οποίες μετρώνται οι τιμές των λιπιδίων του αίματος (LDL, HDL και τριγλυκερίδια).
Πού οφείλεται η αυξημένη χοληστερίνη
Η χοληστερόλη μεταφέρεται μέσω του αίματος, προσκολλημένη στις πρωτεΐνες. Ο συνδυασμός πρωτεϊνών με τη χοληστερόλη ονομάζεται λιποπρωτεΐνη. Υπάρχουν διαφορετικά είδη χοληστερόλης.
Η LDL, ή αλλιώς κακή χοληστερίνη, συμβάλλει στην ανάπτυξη αρτηριοσκλήρυνσης, κάνοντας τις αρτηρίες σκληρές και στενές.
Η HDL, ή αλλιώς καλή χοληστερίνη, συγκεντρώνει την περίσσεια χοληστερόλη και την επιστρέφει στο συκώτι έχοντας εποικοδομητικό ρόλο στο μεταβολισμό της χοληστερόλης.
Όταν το άτομο δε γυμνάζεται, είναι παχύσαρκο ή ακολουθεί ανθυγιεινή διατροφή, η κακή χοληστερίνη αυξάνεται και η καλή χοληστερίνη μειώνεται. Στη διαταραχή αυτή των λιπιδίων υπάρχουν κι άλλοι παράγοντες που μπορεί να παίζουν σημαντικό ρόλο όπως η γενετική προδιάθεση του ατόμου να μην μπορεί να εμποδίσει τα κύτταρα να απομακρύνουν την κακή χοληστερόλη από το αίμα ή η προδιάθεση ώθησης του ήπατος στην παραγωγή υπερβολικής ποσότητας χοληστερόλης.
Στα αίτια- παράγοντες κινδύνου που ευθύνονται για την παρουσία υψηλής χοληστερίνης στο αίμα συμπεριλαμβάνονται:
Η φτωχή σε θρεπτικά συστατικά διατροφή
Αν τρως συνεχώς τρανς λιπαρά, ζωικά και κορεσμένα λίπη και στρέφεσαι στην ανθυγιεινή διατροφή που περιέχει γαλακτοκομικά προϊόντα, κόκκινο κρέας και επεξεργασμένα τρόφιμα όπως τα μπισκότα και τα γλυκίσματα του εμπορίου, μπορεί να αυξηθεί η συνολική χοληστερίνη.
Η παχυσαρκία
Τα άτομα που έχουν αυξημένο σωματικό βάρος έχουν παράλληλα και αυξημένο κίνδυνο να πάσχουν από δυσλιπιδαιμία.
Η έλλειψη άσκησης
Η άσκηση ενισχύει την καλή χοληστερίνη και εμποδίζει τα όργανα που παράγουν την κακή χοληστερίνη να το κάνουν.
Το κάπνισμα
Είναι μία ανθυγιεινή συνήθεια που καταστρέφει τα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων, καθιστώντας τα ευάλωτα στην κατακράτηση λίπους.
Ο σακχαρώδης διαβήτης
Το ατομικό ιστορικό υψηλού σακχάρου συμβάλλει στην αύξηση και του επιπέδου της χοληστερίνης στο αίμα. Και το υψηλό σάκχαρο προκαλεί ζημιά στις αρτηρίες.
Δείκτες και όρια για χοληστερίνη και τριγλυκερίδια
Η διάγνωση της χοληστερίνης γίνεται μέσω βιοχημικών εξετάσεων. Απαιτείται αιμοληψία και έλεγχος δείγματος αίματος. Οι εξετάσεις συμπεριλαμβάνουν μέτρηση της ολικής χοληστερίνης, των τριγλυκεριδίων, της HDL, της LDL, της Lpa (λιποπρωτεΐνη) και της TSH (θυρεοτρόπος ορμόνη). Επιπλέον, θα χρειαστεί να γίνει και υπέρηχος ήπατος.
Στη συνέχεια, αφού βγουν τα αποτελέσματα θα πρέπει να επισκεφθείς έναν ειδικό γιατρό (Παθολόγο, Γενικό Ιατρό και Καρδιολόγο) για να αναλύσει τα ευρήματα και να προχωρήσει στη συνταγογράφηση φαρμακευτικής αγωγής αν χρειαστεί, σε συνδυασμό πάντα με τις υγιεινοδιαιτητικές συμβουλές.
| Ολική Χοληστερίνη | |
|---|---|
| <200 | Φυσιολογική |
| 200-239 | Οριακά Υψηλή |
| >240 | Υψηλή |
| HDL (καλή χοληστερίνη) | |
|---|---|
| <40 | Χαμηλή |
| >60 | Υψηλή |
| LDL (κακή χοληστερίνη) | |
|---|---|
| <100 | Πολύ καλή |
| 100-129 | Φυσιολογική |
| 130-159 | Οριακά Υψηλή |
| 160-189 | Σχεδόν Υψηλή |
| >190 | Υψηλή |
| Τριγλυκερίδια | |
|---|---|
| <150 mg/dL | Επιθυμητό |
| 150-199 mg/dL | Οριακά Υψηλό |
| 200-499 mg/dL | Υψηλό |
| 500 mg/dL και άνω | Πολύ υψηλό |
Ποιες τροφές απαγορεύονται και ποιες αυξάνουν την καλή χοληστερίνη
Η χοληστερίνη είναι σημαντικό πρόβλημα για μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Στη μάχη ενάντια στη χοληστερίνη, το σημαντικότερο ρόλο παίζει η διατροφή. Αρκούν μικρές αλλαγές στο καθημερινό διαιτολόγιό μας για να καταφέρουμε τη μείωσή της, με την προϋπόθεση βέβαια ότι δε συντρέχουν κι άλλοι λόγοι (κληρονομικοί και παθολογικοί), αλλά ο κύριος παράγοντας είναι η διατροφή που είναι πλούσια σε ζωικά λίπη.
Ένα άτομο με υψηλή χοληστερίνη πρέπει να προσέχει:
- Κορεσμένα λιπαρά
- Χοληστερίνη τροφίμων
Γιατί όμως;
Οι σημαντικότερες πηγές κορεσμένων λιπαρών είναι τα ζωικά λίπη, όπως το λίπος του κρέατος, το βούτυρο, τα πλήρη γαλακτοκομικά (π.χ. τυρί, κρέμα γάλακτος, γιαούρτι με πέτσα κλπ). Υπάρχουν όμως και κάποιες φυτικές τροφές πλούσιες σε κορεσμένα, όπως η καρύδα.
Εκτός από τη μείωση των ζωικών λιπαρών, σημαντικό είναι να μειωθεί και η πρόσληψη της διαιτητικής χοληστερίνης, αυτής δηλαδή που περιέχουν τα τρόφιμα, αφού έχει βρεθεί ότι σε μεγάλες ποσότητες επηρεάζει αρνητικά τα επίπεδα της χοληστερίνης. Φυσικά, δε χρειάζεται να απομακρυνθούν εντελώς από το διαιτολόγιο τροφές με χοληστερίνη όπως τα αβγά, αλλά είναι απαραίτητο να καταναλώνονται με μέτρο.
Από την άλλη πλευρά υπάρχει μία μεγάλη ποικιλία τροφών που συμβάλλουν στη μείωση. Αρχικά, είναι σημαντική η αντικατάσταση των κορεσμένων λιπαρών με μονοακόρεστα, καθώς τα τελευταία μειώνουν τη χοληστερίνη αυξάνοντας παράλληλα ελαφρώς τα επίπεδα της HDL («καλής» χοληστερίνης). Το ελαιόλαδο αποτελεί την κύρια πηγή μονοακόρεστων λιπαρών. Άλλες τροφές πλούσιες σε μονοακόρεστα είναι το αβοκάντο, το ταχίνι, το σουσάμι, τα αμύγδαλα και τα αράπικα φιστίκια.
Επιπλέον, οι φυτικές ίνες, οι οποίες προέρχονται από φυτικές τροφές που δεν έχουν υποστεί βιομηχανική επεξεργασία, αποτελούν ενισχυτικό παράγοντα ως προς τη μείωση της χοληστερίνης. Τις βρίσκουμε στα όσπρια, στα λαχανικά, στα φρούτα πριν καθαριστούν, στα πορτοκάλια πριν γίνουν χυμός, στα καρότα, στους ξηρούς καρπούς κλπ.
Στη μείωση της «κακής» χοληστερίνης συντελούν, επίσης, και τα πολυακόρεστα λιπαρά, στα οποία ανήκουν τα ω-3 και τα ω-6. Ωστόσο, υπάρχουν ενδείξεις ότι μειώνουν και την «καλή» χοληστερίνη, γεγονός που αποτελεί και την κυριότερη αρνητική επίδρασή τους στον οργανισμό. Παρόλα αυτά, τα συγκεκριμένα λιπαρά φαίνεται ότι λειτουργούν προστατευτικά κατά των καρδιαγγειακών νοσημάτων. Τρόφιμα πλούσια σε πολυακόρεστα λιπαρά οξέα είναι: τα λιπαρά ψάρια (σολομός, σαρδέλες, σκουμπρί κλπ) και τρόφιμα φυτικής προέλευσης, όπως π.χ. τα καρύδια.
Επίσης, σύμφωνα με μελέτες, ευεργετικό ρόλο όσον αφορά τη μείωση της LDL έχουν η μαύρη σοκολάτα, το πράσινο τσάι και το κόκκινο κρασί.
Συνεπώς γίνεται κατανοητό ότι μια σωστή και ισορροπημένη διατροφή, καθώς και ο συνδυασμός της με τακτική άσκηση συντελούν στη ρύθμιση της χοληστερίνης, στην διατήρηση της καλής υγείας της καρδιάς, αλλά και της υγείας μας γενικότερα.
Θεραπεία και αντιμετώπιση της χοληστερίνης
Η συνήθης αντιμετώπιση της υψηλής χοληστερίνης στο αίμα περιλαμβάνει δίαιτα με ειδικό πρόγραμμα διατροφής, σωματική άσκηση και ειδική φαρμακευτική αγωγή. Σε αρχικό στάδιο, ο ασθενής ξεκινά τη θεραπεία με υγιεινοδιαιτητικές αλλαγές. Ωστόσο, αν παρά τις αλλαγές αυτές η χοληστερίνη παραμένει υψηλή, θα χρειαστεί η χορήγηση φαρμάκων.
Η επιλογή των φαρμάκων γίνεται από τον αρμόδιο γιατρό λαμβάνοντας υπόψιν διάφορους παράγοντες όπως η ηλικία του ασθενή, το ιατρικό ιστορικό του, οι παρενέργειες και οι ατομικοί παράγοντες κινδύνου. Οι επιλογές περιλαμβάνουν:
Οι στατίνες μπλοκάρουν την ουσία που χρειάζεται το συκώτι για να παράγει χοληστερίνη. Αυτό οδηγεί το συκώτι στο να αποβάλει τη χοληστερίνη από το αίμα.
Στατίνες
Οι στατίνες μπλοκάρουν την ουσία που χρειάζεται το συκώτι για να παράγει χοληστερίνη. Αυτό οδηγεί το συκώτι στο να αποβάλει τη χοληστερίνη από το αίμα.
Ρητίνες δέσμευσης χολικών οξέων
Tο συκώτι χρησιμοποιεί τη χοληστερίνη για να φτιάξει χολικά οξέα, ουσίες που είναι απαραίτητες για την πέψη. Τα φάρμακα αυτά περιορίζουν τη χοληστερίνη έμμεσα με την προσκόλλησή τους στα χολικά οξέα. Αυτό ωθεί το συκώτι στο να χρησιμοποιήσει την περίσσεια χοληστερίνη για να φτιάξει χολικά οξέα, μειώνοντας το επίπεδο της χοληστερίνης στο αίμα.
Αναστολείς απορρόφησης χοληστερόλης
Το λεπτό έντερο απορροφά τη χοληστερόλη από τη διατροφή και την απελευθερώνει στην κυκλοφορία του αίματος. Το φάρμακο βοηθά στη μείωση αυτής της χοληστερόλης περιορίζοντας την απορρόφησή της χοληστερίνης που προέρχεται από τα τρόφιμα.
Ενέσιμες αγωγές
Μια νέα κατηγορία φαρμάκων βοηθά το συκώτι να απορροφήσει περισσότερη κακή χοληστερόλη, που χαμηλώνει την ποσότητά της που απελευθερώνεται στην κυκλοφορία του αίματος. Τα φάρμακα αυτά χρησιμοποιούνται σε άτομα που έχουν ιστορικό υψηλής χοληστερίνης λόγω κάποιας πάθησης και δεν μπορούν να λάβουν κάποια άλλη αγωγή.
Παρενέργειες φαρμάκων για την χοληστερίνη
Η ανεκτικότητα των φαρμάκων διαφέρει από άτομο σε άτομο. Οι παρενέργειες που έχουν κατά καιρούς αναφερθεί είναι ο πόνος στους μύες ή στο στομάχι, η δυσκοιλιότητα, η ναυτία και η διάρροια.
Θεραπεία χοληστερίνης στα παιδιά
Η αρχική αντιμετώπιση της χοληστερίνης σε παιδιά από 2 ετών και άνω βασίζεται στη διατροφή και την άσκηση. Τα παιδιά από 10 ετών και άνω μπορεί να χρειαστεί να λάβουν συνδυαστικά και φαρμακευτική αγωγή, αν η χοληστερίνη τους είναι πολύ υψηλή. Οι υγιεινοδιαιτητικές αλλαγές είναι απαραίτητες σε κάθε περίπτωση για να βελτιωθεί το επίπεδό της. Θα χρειαστεί το παιδί να χάσει βάρος, να τρώει υγιεινά και να αυξήσει το χρόνο σωματικής άσκησης. Αν ένας έφηβος καπνίζει, θα πρέπει να διακόψει το κάπνισμα.
Κόστος επίσκεψης για χοληστερίνη
Το κόστος της θεραπείας εξαρτάται από το σύνολο των επισκέψεων που θα χρειαστεί να γίνουν, καθώς και από το κόστος της φαρμακευτικής αγωγής. Δεν υπάρχει συγκεκριμένο κόστος επίσκεψης, αλλά εξαρτάται από τον ειδικό που θα επιλέξεις.
Μέσο κόστος και εύρος τιμών
Μέσο κόστος επίσκεψης
Από
γιατρούς
Εύρος τιμών για όλες τις περιοχές
Πώς να βρεις τον κατάλληλο γιατρό
Για να αντιμετωπίσεις την υψηλή χοληστερίνη- δυσλιπιδαιμία μπορείς να απευθυνθείς κατά περίπτωση σε παθολόγο, γενικό ιατρό, καρδιολόγο και διαιτολόγο. Ο κατάλληλος γιατρός θα πρέπει να είναι εξειδικευμένος στην αντιμετώπιση της εν λόγω πάθησης.
Ειδική προετοιμασία για την εξέταση της χοληστερίνης
Δεν υπάρχει κάποια ειδική προετοιμασία για την εξέταση. Θα πρέπει όμως κατά την επίσκεψή σου να έχεις μαζί σου και τις αιματολογικές σου εξετάσεις, καθώς και το πλήρες ιατρικό ιστορικό σου. Πριν από τον αιματολογικό έλεγχο θα πρέπει να έχεις μείνει νηστικός για 12 ώρες. Επιτρέπεται το νερό και ο καφές χωρίς ζάχαρη. Τις τελευταίες 3 βδομάδες πριν την προγραμματισμένη εξέταση συνιστάται ένα σταθερό διαιτολόγιο και αποχή από το αλκοόλ για 3 μέρες πριν.
Διάρκεια θεραπείας χοληστερίνης και παρακολούθηση
Επειδή πρόκειται για μία χρόνια πάθηση, δεν υπάρχει συγκεκριμένος χρόνος αποθεραπείας. Ο κάθε ασθενής αναλόγως με το ιστορικό και την κατάσταση της υγείας του γενικότερα, θα χρειαστεί διαφορετικό χρόνο αποθεραπείας.
Απαιτείται επανεξέταση του ασθενή με βιοχημικό έλεγχο του ήπατος σε 1 μήνα από την έναρξη της θεραπείας. Σε 3 μήνες από την αρχή της λήψης οποιασδήποτε μορφής θεραπείας ή υγιεινοδιαιτητικής παρέμβασης θα χρειαστεί επανέλεγχος του λιπιδαιμικού προφίλ του ασθενή.
Κατ’ εξαίρεση, εργαστηριακός έλεγχος που θα περιλαμβάνει μέτρηση των επιπέδων της CPK, πραγματοποιείται νωρίτερα σε περίπτωση που ο ασθενής παρουσιάσει μυαλγίες μετά την έναρξη της φαρμακευτικής αγωγής. Σε περίπτωση αυξημένων επιπέδων CPK (δείκτης ραβδομυόλυσης) θα πρέπει να επαναξιολογηθεί η χορήγηση αγωγής.
Συμβουλές και πρόληψη υψηλής χοληστερίνης
Η υψηλή χοληστερίνη, όπως και άλλες διαταραχές των λιπιδίων του αίματος, είναι απόρροια του τρόπου ζωής ενός ανθρώπου και οφείλεται κυρίως στις ανθυγιεινές διατροφικές επιλογές. Γι’ αυτό και υπάρχει τρόπος να την προλάβεις ή αν όχι, να την καταπολεμήσεις με μικρές μόνο αλλαγές στην καθημερινότητά σου.
Κάνε συχνά check up
Σε συμβουλεύουμε να κάνεις συχνά προληπτικό αιματολογικό έλεγχο, ώστε να έχεις σαφή εικόνα της υγείας σου και του επιπέδου της χοληστερίνης στο αίμα σου. Μην ξεχνάς να κάνεις εξετάσεις τουλάχιστον 1 φορά ετησίως, εκτός αν ο γιατρός σου έχει συστήσει να τις επαναλάβεις συχνότερα.
Απόφυγε το αλάτι
Καλό θα ήταν να ακολουθείς διατροφή χαμηλή σε περιεκτικότητα αλατιού όπως τα φρούτα, τα λαχανικά και τα προϊόντα ολικής άλεσης. Το αλάτι δημιουργεί κατακράτηση υγρών και αυξάνει τον όγκο του αίματος που κυκλοφορεί στα αγγεία, προκαλώντας υπέρταση.
Ασκήσου τουλάχιστον 30’
Η σωματική άσκηση θα σε βοηθήσει να διατηρήσεις το βάρος σου σε σταθερό και υγιές επίπεδο. Επίλεξε τη μορφή άσκησης που σου αρέσει και θα καταφέρει να κρατήσει το ενδιαφέρον σου και κάν’ την τουλάχιστον 3 φορές τη βδομάδα. Εναλλακτικά κάνε καθημερινά 30’ ήπια γυμναστική.
Διατήρησε υγιές σωματικό βάρος
Το βάρος σου θα πρέπει να είναι πάντα σε φυσιολογικό επίπεδο. Για να το πετύχεις αυτό, θα πρέπει να περιορίσεις το ζωικό λίπος, το γρήγορο φαγητό και τα ροφήματα που περιέχουν ζάχαρη. Επίσης, σημαντικό ρόλο παίζει η ποσότητα που καταναλώνεις. Αν το βάρος σου υπερβαίνει το φυσιολογικό, περιόρισε την ποσότητα και τα γεύματα που τρως και φρόντισε να τα συνοδεύεις πάντα με σαλάτα.
Αν θες να μάθεις περισσότερες λεπτομέρειες και συμβουλές για το πώς να διαμορφώσεις τη ζωή σου ώστε να διαχειριστείς σωστά τη χοληστερίνη σου, μπορείς να κατεβάσεις έναν αναλυτικό οδηγό με όλες τις λεπτομέρειες από την ΦΑΡΜΑΣΕΡΒ-ΛΙΛΛΥ εδώ.
Bonus συμβουλή από το doctoranytime: Για να προλάβεις τις διαταραχές των λιπιδίων θα πρέπει να περιορίσεις, αν όχι και να διακόψεις ακόμη, το κάπνισμα και την κατανάλωση αλκοόλ. Οι συνήθειες αυτές επηρεάζουν την κυκλοφορία του αίματος, προκαλώντας ή επιτείνοντας τις ήδη υπάρχουσες διαταραχές των λιπιδίων και αυξάνοντας έτσι, τον κίνδυνο για στεφανιαία νόσο.
Μύθοι και αλήθειες για τη χοληστερίνη
Η αυξημένη χοληστερίνη οφείλεται μόνο σε κακή διατροφή.
Όχι, δεν ισχύει κάτι τέτοιο, καθώς μπορεί να οφείλεται και σε άλλους παράγοντες. Για παράδειγμα, υπάρχουν περιπτώσεις ασθενών που το γενετικό τους προφίλ αποτρέπει τα κύτταρα από το να αποβάλουν τη χοληστερίνη από το αίμα ή προκαλούν μεγάλη παραγωγή χοληστερόλης από το ήπαρ.
Μόνο οι παχύσαρκοι έχουν αυξημένη χοληστερίνη.
Η δυσλιπιδαιμία δεν αφορά μόνο υπέρβαρους ανθρώπους. Μπορεί όντως τα άτομα με περιττό βάρος να είναι πιο πιθανό να έχουν υψηλή χοληστερίνη, ωστόσο δεν σημαίνει ότι κάποιος αδύνατος δεν μπορεί να κινδυνεύει. Υπάρχουν άλλωστε κι άλλοι λόγοι (γενετική προδιάθεση) που μπορεί να προκαλέσουν τη διαταραχή αυτή, γι’ αυτό ακόμη και οι αδύνατοι άνθρωποι θα πρέπει να προσέχουν πόσα κορεσμένα λιπαρά καταναλώνουν και να ελέγχονται τακτικά με ιατρικές εξετάσεις. Επιπλέον, υπάρχουν άτομα που μπορεί να είναι υπέρβαρα, ωστόσο το λιπιδαιμικό προφίλ τους να μην είναι παθολογικό.
Η υπερλιπιδαιμία αντιμετωπίζεται μόνο φαρμακευτικά.
Η αντιμετώπιση της υπερλιπιδαιμίας περιλαμβάνει συνδυασμό φαρμακευτικής θεραπείας και υγιεινοδιαιτητικών μέτρων. Αυτό σημαίνει ότι ο ασθενής δεν αρκεί να λαμβάνει μόνο τα φάρμακά του για να θεραπευθεί. Θα χρειαστεί να κάνει και κάποιες αλλαγές στον τρόπο ζωής του, όπως στη διατροφή του, υιοθετώντας πιο υγιεινές συνήθειες όπως καταναλώνοντας φρούτα, λαχανικά και ψάρια. Επίσης, θα πρέπει να προσθέσει τη γυμναστική στην καθημερινότητά του.
Έχω αυξημένες τιμές καλής χοληστερίνης και επομένως δεν ανησυχώ για τα αυξημένα επίπεδα LDL στο αίμα μου, ούτε λαμβάνω αγωγή για αυτά.
Είναι γεγονός ότι στις περισσότερες ιατρικές μελέτες έχει φανεί ότι η HDL (καλή) χοληστερόλη διαδραματίζει ένα προστατευτικό ρόλο για τον οργανισμό. Όμως αυτή ουδέποτε αποτελεί στόχο της θεραπείας της δυσλιπιδαιμίας. Ο έλεγχος και η αντιμετώπιση της τελευταίας εξαρτάται από τα επίπεδα κυρίως της ολικής και LDL χοληστερόλης, των οποίων οι τιμές, σε συνάρτηση και με την παρουσία ή απουσία άλλων παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου θα καθορίσουν τη λήψη θεραπευτικών αποφάσεων.
Όλοι στην οικογένεια έχουμε υψηλή χοληστερίνη από μικρή ηλικία, χωρίς να κάνουμε διαιτητικές υπερβάσεις. Είναι κληρονομική και για αυτό δεν λαμβάνω αγωγή.
Η δυσλιπιδαιμία οφείλεται σε πολλές περιπτώσεις σε γονιδιακές “βλάβες”, οι οποίες κληρονομούνται ενδοοικογενειακά. Και σε αυτές τις περιπτώσεις οι αυξημένες τιμές χοληστερόλης ενοχοποιούνται για τις ίδιες βλαπτικές επιδράσεις στον οργανισμό και θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο.
Συχνές ερωτήσεις σε γιατρούς για τη χοληστερίνη
Τι να φάω το προηγούμενο βράδυ για να κάνω αύριο τις εξετάσεις;
Συνιστάται η λήψη γεύματος χωρίς πολλά λιπαρά, τουλάχιστον 10 – 12 ώρες πριν την αιμοληψία. Οποιαδήποτε στερητική δίαιτα προκειμένου να επηρεαστούν τα αποτελέσματα των εργαστηριακών εξετάσεων δεν έχει νόημα.
Το φάρμακο για τη χοληστερίνη πότε θα το σταματήσω;
Η υψηλή χοληστερίνη στην πλειονότητα των περιπτώσεων αφορά στο μεταβολικό σύνδρομο. Σκοπός της θεραπείας είναι η ρύθμιση του μεταβολικού προφίλ. Διακοπή της θεραπείας συνιστάται σε περίπτωση ανεπιθύμητων ενεργειών. Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις συνιστάται διαρκής λήψη της θεραπείας με τιτλοποίηση της δόσης στα χαμηλότερα δυνατά επίπεδα, τα οποία οδηγούν σε εξασφάλιση του θεραπευτικού στόχου.
Τι παρενέργειες έχει το φάρμακο για τη χοληστερίνη;
Οι συνήθεις παρενέργειες αφορούν σε μυϊκούς πόνους, γαστρεντερικές διαταραχές και διαταραχή της ηπατικής βιοχημείας.
Απαιτούνται πολλές ώρες άσκησης για να μειώσω τον κίνδυνο υπερλιπιδαιμίας;
Σε γενικές γραμμές σύμφωνα με τις διεθνείς ιατρικές κατευθυντήριες οδηγίες πρόληψης του καρδιαγγειακού κινδύνου απαιτείται ήπια άσκηση (ισοδύναμη με γρήγορο βάδισμα) για τουλάχιστον 30 λεπτά την ημέρα, 5 φορές την εβδομάδα.
Ποια δίαιτα πρέπει να ακολουθούν άτομα με υψηλή χοληστερίνη;
Η δίαιτα διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση της δυσλιπιδαιμίας. Συνιστάται η μείωση στην κατανάλωση λιπαρών (όπως το ζωικό λίπος, οι βαριές πλούσιες σε λίπη σάλτσες, η κρέμα γάλακτος, τα τηγανητά και τα γλυκά). Σημαντική είναι η αντικατάσταση των κορεσμένων λιπαρών οξέων της διατροφής με μονοακόρεστα, κάτι το οποίο επιτυγχάνεται αν η κύρια πηγή λίπους στη διατροφή είναι τροφές όπως το ελαιόλαδο, το σουσάμι, τα αμύγδαλα, τα φιστίκια, το ταχίνι κ.ά.
Τα ω-3 λιπαρά οξέα, κύρια πηγή των οποίων είναι τα ψάρια και τρόφιμα φυτικής προέλευσης, έχει βρεθεί ότι έχουν ευνοϊκή επίδραση στο λιπιδαιμικό προφίλ. Τέλος, τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες όπως φρούτα, όσπρια και λαχανικά έχουν αδιαμφισβήτητο ρόλο στη ρύθμιση του μεταβολισμού της χοληστερίνης. Η μεσογειακή δίαιτα είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, όπως είναι τα μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, οι φυτικές ίνες και τα αντιοξειδωτικά, ουσιαστικά συνοψίζει όλα τα παραπάνω διαιτητικά χαρακτηριστικά.
Σε ποια τιμή πρέπει να μειώσω τη χοληστερίνη μου με τα φάρμακα που λαμβάνω;
Ο στόχος των επιθυμητών επιπέδων χοληστερίνης έχει άμεση συσχέτιση με το συνολικό επίπεδο καρδιαγγειακής υγείας του καθενός. Επομένως, όσο περισσότεροι παράγοντες κινδύνου (στεφανιαία νόσος, σακχαρώδης διαβήτης, αρτηριακή υπέρταση κτλ.) υπάρχουν, τόσο χαμηλότερος είναι ο επιθυμητός στόχος για τις τιμές της χοληστερόλης.
Απαιτείται νηστεία πριν την εξέταση για χοληστερίνη;
Αν και η ολική χοληστερίνη και η HDL μπορούν να υπολογιστούν με σχετική ακρίβεια και χωρίς νηστεία, προκειμένου να μετρηθούν τα επίπεδα LDL και τριγλυκεριδίων απαιτείται νηστεία για περίπου 12 ώρες (ολονύκτια νηστεία).
Υπάρχουν συμπτώματα;
Δυστυχώς, η υπερχοληστερολαιμία είναι σιωπηρή νόσος. Δεν υπάρχουν συμπτώματα μέχρι να εμφανιστούν επιπλοκές, οι κυριότερες των οποίων είναι το έμφραγμα μυοκαρδίου και το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο.
