Αλλεργία: Απαλλάξου από τα Ενοχλητικά Συμπτώματα

Τι είναι και πώς προκαλείται

Αλλεργία είναι μία μη φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού σε ουσίες, που κανονικά δεν είναι επικίνδυνες για αυτόν. Οι ουσίες αυτές λέγονται αλλεργιογόνες και μπορούν να προκαλέσουν διάφορα συμπτώματα στον ασθενή, τα οποία μπορεί να οδηγήσουν ακόμη και σε επικίνδυνες επιπλοκές. Οι αλλεργιογόνες ουσίες μπορούν να εισέλθουν στον οργανισμό μέσω της επαφής με το δέρμα, μέσω του στόματος ή μέσω της όσφρησης. Τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί ραγδαία αύξηση των αλλεργιών.

Είδη αλλεργιών

Οι αλλεργίες χωρίζονται σε 6 είδη.

Tροφική αλλεργία: είναι αποτέλεσμα κατανάλωσης μιας συγκεκριμένης τροφής από παιδιά ή ενήλικες και έχει συμπτώματα από ένα ή περισσότερα συστήματα.
Αναπνευστική αλλεργία: εκδηλώνεται ως αλλεργική ρινίτιδα, αλλεργική επιπεφυκίτιδα και αλλεργικό βρογχικό άσθμα.
Δερματικές αλλεργίες: αφορούν την εκδήλωση συμπτωμάτων αλλεργίας στο δέρμα.
Αλλεργία σε υμενόπτερα: δηλαδή μέλισσα και σφήκα.
Αλλεργία σε φάρμακα: τα συχνότερα ενοχοποιούμενα είναι τα αντιβιοτικά και τα αναλγητικά.
Αλλεργικό σοκ: μια γρήγορα εξελισσόμενη και δυνητικά απειλητική για τη ζωή πολυσυστηματική αλλεργία, που συχνότερα οφείλεται σε τροφή, φάρμακο ή τσίμπημα μέλισσας ή σφήκας.

Ποια είναι τα συνήθη συμπτώματα της αλλεργίας

Η αλλεργία τείνει να εκδηλώνεται μέσα σε λίγη ώρα από τη στιγμή που ο ασθενής θα έρθει σε επαφή με το αλλεργιογόνο που την προκάλεσε. Μερικά από τα συμπτώματα που συχνότερα αναφέρουν οι ασθενείς ότι εκδηλώνουν είναι:

Φαγούρα
Εξανθήματα
Οίδημα
Κνίδωση
Έκζεμα
Σπυράκια
Ερυθρότητα στο σημείο επαφής ή εκτεταμένη σε όλο το σώμα
Άσθμα
Ρινίτιδα
Δερματίτιδα
Βήχας
Δυσκολία στην αναπνοή
Κόκκινα μάτια
Ναυτία / Εμετός
Διάρροια
Επιπεφυκίτιδα
Ζάλη / Απώλεια συνείδησης

Σε σοβαρότερες καταστάσεις μπορεί να προκληθεί ακόμη και αλλεργικό σοκ και αναφυλαξία, γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό να απευθυνθείς άμεσα στο γιατρό ή στο κοντινότερο νοσοκομείο αν εμφανίσεις συμπτώματα αλλεργίας ή σε περίπτωση που ήδη γνωρίζεις ότι έχεις κάπου αλλεργία και λαμβάνεις αγωγή, να έχεις πάντα μαζί σου τα φάρμακά σου.

Ποιες είναι οι αλλεργιογόνες ουσίες;

Μια αλλεργία μπορεί να οφείλεται σε διάφορους παράγοντες είτε τροφικούς είτε περιβαλλοντικούς. Τα κύρια είδη αλλεργιογόνων είναι αυτά που εισπνέουμε (εισπνεόμενα ή αερο-αλλεργιογόνα), αυτά που τρώμε (τροφικά αλλεργιογόνα), αυτά που προκαλούν αλλεργία αποκλειστικά με την επαφή με το δέρμα και τα υπόλοιπα, που δεν κατατάσσονται σε κάποια ειδική κατηγορία.

Μερικά τρόφιμα που ενοχοποιούνται για πρόκληση αλλεργιών είναι τα γαλακτοκομικά, το αβγό, οι ξηροί καρποί (κυρίως τα καρύδια και τα φυστίκια), οι φράουλες, οι ντομάτες, το ψάρι κ.ά. Άλλες ουσίες ή οργανισμοί που βρίσκονται στο περιβάλλον και μπορεί να προκαλέσουν αλλεργίες είναι η γύρη, η ελιά, τα ακάρεα και οι μύκητες, τα έντομα, οι γάτες κ.ά.

Διάγνωση της αλλεργίας

Η διάγνωση του αλλεργιογόνου δεν είναι πάντοτε εύκολη υπόθεση. Είναι σημαντικό όμως να απευθυνθείς άμεσα σε έναν ειδικό ιατρό, ώστε να εντοπίσει τι ευθύνεται για τα συμπτώματα αλλεργίας που αντιμετωπίζεις. Ο αρμόδιος ιατρός είναι ο αλλεργιολόγος.

Αφού λάβει το πλήρες ιατρικό ιστορικό σου θα προχωρήσει σε εφαρμογή ειδικών αλλεργικών τεστ (δερματικές δοκιμασίες), ώστε να διαγνώσει το υπεύθυνο αλλεργιογόνο. Θα είναι πολύ χρήσιμο και απαραίτητο για το γιατρό, να έχεις καταγράψει τη διατροφή που ακολούθησες τη μέρα εκδήλωσης της αλλεργίας, καθώς και το περιβάλλον στο οποίο βρέθηκες. Επίσης, εκτός από το δερματικό τεστ (skin prick test) εφαρμόζονται και ειδικές αιματολογικές εξετάσεις για τη διάγνωση του υπεύθυνου αλλεργιογόνου.

Κόστος αντιμετώπισης αλλεργίας

Το κόστος της διάγνωσης και της θεραπείας της αλλεργίας εξαρτάται από τον έλεγχο που θα χρειαστεί να κάνεις, καθώς και από το ποιο είναι το αλλεργιογόνο και αν συμπεριλαμβάνεται στα αλλεργικά τεστ.

Θεραπεία

Αν γνωρίζεις ήδη πού έχεις αλλεργία, αν δηλαδή έχεις κάνει τα τεστ και ξέρεις ποια ουσία σε πειράζει, τότε καλό θα ήταν να την αποφεύγεις. Η απομάκρυνση από την πηγή της αλλεργίας είναι η πιο αποτελεσματική μέθοδος πρόληψης και ταυτόχρονα θεραπείας. Βεβαίως, η αποφυγή ενός αλλεργιογόνου δεν είναι πάντα εφικτή, όπως συμβαίνει για παράδειγμα με τη γύρη, η οποία υπάρχει παντού κατά την περίοδο της άνοιξης. Πιο εύκολο είναι να αποφύγει κανείς την πηγή του προβλήματος όταν αυτή είναι διατροφική ή εστιάζει σε κάποια προϊόντα.

Είναι πιθανό ο ιατρός, αφού εντοπίσει το αίτιο, να σου προτείνει κάποια φαρμακευτική αγωγή. Τα φάρμακα έχουν ως στόχο να μειώσουν τα συμπτώματα της αλλεργίας και να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής του ασθενή. Συνήθως λαμβάνονται αντιισταμινικά, αποσυμφορητικά, αντιφλεγμονώδη ή βρογχοδιασταλτικά. Σε κάποια περιστατικά προτείνεται και η ανοσοθεραπεία. Σε κάθε περίπτωση, ο γιατρός θα επιλέξει ποιο φάρμακο είναι το καταλληλότερο για εσένα, με βάση το συνολικό ιστορικό σου.

Διάρκεια θεραπείας

Η διάρκεια της θεραπείας εξαρτάται από το είδος που έχει επιλεγεί και από την αποτελεσματικότητά της. Συνήθως για τις αναπνευστικές αλλεργίες, η ανοσοθεραπεία διαρκεί από 3 έως 5 έτη. Ωστόσο, η διάρκεια εξατομικεύεται. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί λιγότερος χρόνος, αλλά εξαρτάται από το είδος. Όπως και να έχει, τη διάρκεια της θεραπείας θα την καθορίσει ο αρμόδιος γιατρός, αφού λάβει υπόψιν το ατομικό ιστορικό του ασθενή και τους ιδιαίτερους παράγοντες.

Πώς να βρεις τον κατάλληλο γιατρό

Ο πιο εξειδικευμένος ιατρός για τον εντοπισμό των αλλεργιών είναι ο αλλεργιολόγος και ο πνευμονολόγος. Ο αλλεργιολόγος μέσα από τη διαδικασία των αλλεργικών τεστ θα εντοπίσει το υπεύθυνο αλλεργιογόνο και θα σου προτείνει την ανάλογη θεραπεία. Ο καταλληλότερος ιατρός είναι εκείνος που θα μελετήσει το ιστορικό σου και θα εφαρμόσει προσεκτικά όλα τα τεστ που απαιτούνται.

Η κάθε περίπτωση ασθενή και τύπου αλλεργίας είναι διαφορετική, γι’ αυτό θα πρέπει να αξιολογείται ξεχωριστά. Στο doctoranytime μπορείς να μελετήσεις τις αξιολογήσεις άλλων ασθενών που επισκέφθηκαν τον ιατρό που θέλεις να πας πριν από εσένα.

ΒΡΕΣ ΓΙΑΤΡΟ

4 Συμβουλές για να προλάβεις την αλλεργία

Οι αλλεργίες όπως και πολλές άλλες ασθένειες της εποχής μας είναι αποτέλεσμα του σύγχρονου τρόπου ζωής και του περιβάλλοντος. Δε χρειάζεται να φτάσεις στο σημείο να αντιμετωπίσεις έντονα συμπτώματα αλλεργίας, για να αρχίσεις να προσέχεις. Ακολούθησε τις συμβουλές μας και προστάτεψε την υγεία σου και την υγεία των παιδιών σου.

Θήλασε το παιδί σου

Αν πρόκειται να γίνεις σύντομα μητέρα, σκέψου καλά πόσο καλό θα κάνεις στο παιδί σου αν το θηλάσεις. Ο θηλασμός έχει πολλαπλά οφέλη, καθώς απομακρύνει τον κίνδυνο εμφάνισης αλλεργίας, άσθματος και λοιμώξεων, αφού τονώνει το ανοσοποιητικό σύστημα. Αυτό δεν σημαίνει βεβαίως ότι αν για κάποιο λόγο δεν μπορείς να θηλάσεις το παιδί σου, εκείνο θα αρρωστήσει. Απλώς, καλό θα ήταν αν δεν συντρέχει κάποιος σοβαρός λόγος αδυναμίας, να επιλέξεις να μοιραστείς με το παιδί σου αυτό το δώρο υγείας και ευεξίας που σου δίνει η φύση.

Φάε σωστά

Η σωστή και ισορροπημένη διατροφή θα σου χαρίσει ένα δυνατό οργανισμό και ένα ακόμη ισχυρότερο ανοσοποιητικό σύστημα. Η διατροφή που βασίζεται σε φρούτα, λαχανικά, όσπρια και ψάρια είναι πιθανό να σε θωρακίσει ενάντια σε αλλεργίες και λοιμώξεις. Η μεσογειακή διατροφή σου παρέχει αυτό που χρειάζεσαι για να παραμείνεις υγιής και να αποφύγεις κάθε δυσάρεστο σύμπτωμα της αλλεργίας.

Ασκήσου τακτικά

Και ιδανικά κοντά στη φύση, όταν αυτό είναι εφικτό. Η γυμναστική θα βελτιώσει την υγεία των πνευμόνων σου, αλλά και την κυκλοφορία του αίματός σου. Παράλληλα, θα διεγείρει το ανοσοποιητικό σου σύστημα, θα ανανεώσει τα κύτταρά σου και σε κάνει να φαίνεσαι νεότερος/η.

Σκέψου θετικά

Η ψυχολογία παίζει πολύ σημαντικό ρόλο και σε αυτή την περίπτωση. Πολλές αλλεργίες παρουσιάζουν εξάρσεις κατά τις περιόδους έντονου στρες και ψυχολογικής πίεσης. Αν θέλεις να έχεις δυνατή και ισορροπημένη ψυχική υγεία πρέπει να διατηρείς θετική στάση στη ζωή και να βρίσκεις τρόπους να αποβάλλεις το στρες και τις αρνητικές σκέψεις.

Bonus συμβουλή από το doctoranytime: Απόφυγε το αποστειρωμένο περιβάλλον. Η υπερβολική χρήση αντισηπτικών και καθαριστικών έχει αυξήσει τα ποσοστά αλλεργιών και την ευαισθησία σε περιβαλλοντικές ή άλλες ουσίες. Η καθαριότητα είναι απαραίτητη για την ατομική αλλά και τη συλλογική υγιεινή, δεν χρειάζονται όμως υπερβολές. Μέτρον άριστον.

Μύθοι και αλήθειες για την αλλεργία

Μύθος #1

Οι συνδυασμοί κάποιων τροφών μπορούν να προκαλέσουν αλλεργίες.

Η αλήθεια

Δεν έχει αποδειχθεί μέχρι σήμερα σε κάποια επιστημονική έρευνα ότι μπορούν να προκληθούν αλλεργίες από το συνδυασμό τροφίμων, όπως το τυρί με το ψάρι ή το αβγό, ή η αντιβίωση σε συνδυασμό με ξηρούς καρπούς ή ψάρι.

Μύθος #2

Οι αλλεργίες είναι απειλητικές για τη ζωή.

Η αλήθεια

Δεν ισχύει ακριβώς κάτι τέτοιο. Σίγουρα υπάρχουν αλλεργίες που αν δεν αντιμετωπιστούν άμεσα τα συμπτώματά τους μπορεί να οδηγήσουν σε επικίνδυνες για τη ζωή του ασθενή συνέπειες, ωστόσο οι περιπτώσεις αυτές είναι πολύ περιορισμένες. Δεν είναι όλες οι αλλεργίες επικίνδυνες.

Μύθος #3

Το τεστ δυσανεξίας και το αλλεργικό τεστ είναι το ίδιο.

Η αλήθεια

Δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Το τεστ δυσανεξίας εφαρμόζεται σε διαφορετικές περιπτώσεις και απευθύνεται σε άλλα περιστατικά από αυτά της αλλεργίας.

Μύθος #4

Για τις περισσότερες αλλεργίες ευθύνονται τροφές.

Η αλήθεια

Το αντίθετο. Η αλήθεια είναι πως τα τρόφιμα είναι η λιγότερο συχνή αιτία αλλεργίας. Συνήθως για τις αλλεργίες ευθύνονται η γύρη των φυτών, η σκόνη, τα ζώα, τα τσιμπήματα εντόμων και τα φάρμακα. Οι τροφικές αλλεργίες είναι οι λιγότερο συχνές.

Συχνές ερωτήσεις σε γιατρούς

Τι πρέπει να τρώει και τι να αποφεύγει κάποιος που έχει αλλεργία;

Η διατροφή στην αλλεργία παίζει ρόλο μόνο όταν το αλλεργιογόνο είναι τρόφιμο. Στις αναπνευστικές αλλεργίες δεν απαιτείται κάποια ειδική διατροφή. Στις διατροφικές αλλεργίες αρκεί να απομονωθεί από το διαιτολόγιο το υπεύθυνο για την αλλεργία τρόφιμο και να αποφεύγεται η κατανάλωσή του σε οποιαδήποτε μορφή. Μέχρι στιγμής δεν έχει αποδειχθεί επιστημονικά ότι υπάρχουν τρόφιμα που επηρεάζουν ή επιτείνουν την αλλεργία.

Υπάρχει περίπτωση το αλλεργικό τεστ ή η αλλεργική εξέταση να δείξει λάθος αποτέλεσμα;

Ναι, είναι πιθανό, σε σπάνιες περιπτώσεις να συμβεί κάτι τέτοιο, αν δεν έχει γίνει σωστή διάγνωση. Τα δερματικά τεστ είναι τεστ με μεγαλύτερη ευαισθησία. Μόνο ένας ειδικός αλλεργιολόγος μπορεί να ξεχωρίσει και να αξιολογήσει τα συμπτώματα και τις ενδείξεις, γι’ αυτό είναι σημαντικό να μην κάνουμε αυτοδιάγνωση, αλλά να πηγαίνουμε στο γιατρό αν κάποιο σύμπτωμα επιμένει για μέρες ή μας προκαλεί δυσκολία στην αναπνοή ή έντονο πόνο.

Τι πρέπει να έχεις παρατηρήσει πριν πας στο γιατρό;

Είναι σημαντικό να έχεις παρατηρήσει καλά τόσο τα συμπτώματα που παρουσιάζεις όσο και τη διάρκεια και την έντασή τους. Αν έχεις φτερνίσματα, καταρροή ή φαγούρα για τουλάχιστον 15 μέρες κάθε χρόνο, τότε πρέπει απαραιτήτως να απευθυνθείς στο γιατρό για να διαπιστώσεις αν έχεις αλλεργία και ποιο είναι το υπεύθυνο αλλεργιογόνο. Επίσης, στην περίπτωση που έχεις κάποιο εξάνθημα στο σώμα σου θα πρέπει να έχεις παρατηρήσει αν εμφανίστηκε αιφνιδίως και αν επιμένει για βδομάδες. Το ίδιο και με το βήχα. Αν επιμένει για περισσότερο από 15-20 μέρες, πρέπει να διερευνηθεί, διότι ίσως υποκρύπτεται αλλεργικό άσθμα.

Αν κάνεις θεραπεία μπορεί να σε ξαναπιάσει αλλεργία;

Συνήθως μετά τη λήψη θεραπείας τα συμπτώματα της αλλεργίας περιορίζονται και συχνά εκμηδενίζονται. Υπάρχει περίπτωση να σε ξαναπιάσει αλλεργία αν και έχεις κάνει θεραπεία, ωστόσο αν συμβεί κάτι τέτοιο θα είναι σε πολύ μικρότερο βαθμό, ενώ θα είναι και εύκολα διαχειρίσιμη. Τα συμπτώματα σε αυτή την περίπτωση είναι πολύ πιο ήπια και δεν δυσκολεύουν την ποιότητα ζωής τους ασθενή.

Ποιες είναι οι πιο σύγχρονες μέθοδοι αντιμετώπισης της αλλεργίας;

Οι πιο σύγχρονες μέθοδοι αντιμετώπισης της αλλεργίας είναι η ανοσοθεραπεία, η θεραπεία με μονοκλωνικά αντισώματα και η ανοσοθεραπεία για τροφές όπως το ψάρι και οι ξηροί καρποί. Μέχρι στιγμής δεν είναι όλες οι παραπάνω θεραπείες διαθέσιμες στη χώρα μας, ωστόσο αναμένονται σύντομα να έρθουν.

Τι πρέπει να κάνεις σε περίπτωση αλλεργικού σοκ;

Το βασικότερο βήμα που πρέπει να κάνεις είναι να απευθυνθείς σε κάποια μονάδα υγείας ή στο κοντινότερο φαρμακείο. Τα βασικότερα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση μιας αλλεργίας είναι η κορτιζόνη, η αδρεναλίνη (ένεση) και τα αντιισταμινικά. Αν γνωρίζεις ότι είσαι αλλεργικός δεν πρέπει να πηγαίνεις πουθενά χωρίς να έχεις μαζί σου ένα σετ αντιμετώπισης αλλεργιών. Ο γιατρός θα σε ενημερώσει τι ακριβώς πρέπει να έχεις μαζί σου πάντα.

Ενδιαφέρεσαι να μάθεις περισσότερα για την περίπτωσή σου; Στο doctoranytime θα βρεις γιατρούς και επιστήμονες υγείας με εμπειρία και κατάρτιση που μπορούν να σε βοηθήσουν.

ΒΡΕΣ ΓΙΑΤΡΟ

Επιμέλεια: Ιωάννα Βλάσση, ιατρική συντάκτρια του doctoranytime

Τελευταία ενημέρωση: 8 Ιουνίου 2017

Σε βοήθησαν αυτές οι πληροφορίες;

* Η αναφορά 'Βρες Γιατρό' χρησιμοποιείται χάριν συντομίας και εκτός από γιατρούς μπορεί να περιλαμβάνει ανά περίπτωση επαγγελματίες υγείας, θεραπευτές και συμβούλους ψυχικής υγείας.

Πηγές

1. Campbell DE, Mehr S. 'Fifty years of allergy: 1965-2015', J Paediatr Child Health. 2015 Jan;51(1):91-3.

2. Sampson HA, 'Food allergy: a winding road to the present', Pediatr Allergy Immunol 2014 Feb;25(1):25-6

Αυτή η σελίδα δεν παρέχει ιατρικές συμβουλές. Δες περισσότερα.