Προβλήματα στο γάμο, προβλήματα στις σχέσεις, προβλήματα στις φιλίες, προβλήματα στις γνωριμίες…Καθημερινά ακούμε από διαφορετικούς χώρους αναφορές για προβληματικές σχέσεις κάθε είδους (ερωτικές, φιλικές, επαγγελματικές, οικογενειακές κτλ). Είναι φαινόμενο της εποχής που διανύουμε ή υπήρχε πάντα; Και αν υπήρχε πάντα για ποιο λόγο δε γινόταν αναφορά τότε;
Ας επικεντρωθούμε στο συγκεκριμένο άρθρο στις συντροφικές σχέσεις. Τι προϋποθέτει μια καλή σχέση ; Οι απαντήσεις που δίνονται από τα ζευγάρια που συναντούμε είναι ποικίλες… Αγάπη, σεβασμός, ισοτιμία, κατανόηση και επικοινωνία είναι αυτά που ακούγονται πιο συχνά. Βαρύνουσας σημασίας θα λέγαμε ότι είναι η έννοια της επικοινωνίας, της ουσιαστικής παραγωγικής επικοινωνίας μέσω της οποίας λύνονται προβλήματα και βρίσκονται διέξοδοι. Τέτοιου είδους επικοινωνία θα βοηθήσει στο να διατηρηθούν στο χρόνο και οι υπόλοιπες αξίες που έχουν αναφερθεί.
Ποιες είναι όμως οι προϋποθέσεις μιας καλής επικοινωνίας; Αυτοπεποίθηση, αυτοεκτίμηση, αυτογνωσία και ειλικρίνεια, σε πρώτο στάδιο με τον εαυτό μας, είναι οι βάσεις πάνω στις οποίες θα δομηθεί η επικοινωνιακή δεξιότητα του ατόμου. Χρειάζεται επομένως αρκετή προσωπική δουλειά πρώτα με τον εαυτό μας, για να μπορέσουμε να ακούσουμε πραγματικά τους άλλους.
Και τι σημαίνει ακούω κάποιον; Ακούω κάποιον ενεργητικά σημαίνει ότι πέρα από τη φυσική μου παρουσία και προσοχή την ώρα της συζήτησης, πέρα από το άκουσμα και κατανόηση του λεκτικού περιεχομένου των λόγων του άλλου, σημασία έχει και η αντίληψη του συναισθήματος του άλλου. Ακόμα και από μη λεκτικές δηλώσεις του συνομιλητή να μπορούμε να αντιλαμβανόμαστε, όσο είναι εφικτό, τα εξωλεκτικά μηνύματα που μας στέλνει. Προσοχή όμως στο σημείο αυτό… Δεν παίρνουμε το ρόλο του μάντη με τη γυάλινη σφαίρα !!!! Αυτή η τάση μας, να αποδίδουμε σκέψεις και συναισθήματα στους άλλους τα οποία δεν έχουν εκφραστεί, χωρίς να τους ρωτήσουμε, χωρίς να τα συζητήσουμε μαζί τους, μπορεί να φέρει ακριβώς τα αντίθετα αποτελέσματα. Διακοπή δηλαδή κάθε είδους εποικοδομητικής και παραγωγικής επικοινωνίας.
Όλα τα συναισθήματα έχουν χώρο στη ζωή μας. Αρχικά οφείλουμε να δώσουμε στον εαυτό μας το δικαίωμα να τα βιώσει και να τα επεξεργαστεί και έπειτα να δώσουμε στη σχέση μας τη δυνατότητα να συμπεριλάβει όλων των ειδών τα συναισθήματα. Δεν υπάρχουν καλά ή κακά συναισθήματα… Οι πράξεις που προκύπτουν από αυτά και κυρίως από τα καταπιεσμένα συναισθήματα είναι οι καταστροφικές. Όταν ένα ζευγάρι φοβάται να εκφράσει και να «δουλέψει» πάνω σε άσχημα συναισθήματα, τότε αρχίζουν να «χτυπούν τα πρώτα σήματα κινδύνου» μιας σχέσης. Για ποιο λόγο πρέπει μια σχέση να βασίζεται μόνο σε θετικά συναισθήματα και βιώματα; Μήπως δεν είναι αρκετά δυνατή για να διαχειριστεί κάτι πιο περίπλοκο; Ας μη ξεχνούμε ποτέ, πως μέσα από τις διαφορές και την επεξεργασία τους, μαθαίνουμε καλύτερα όχι μόνο τον σύντροφό μας αλλά και τον εαυτό μας!
Είναι δύσκολο να απαντηθεί κατά πόσο είναι επίκαιρο ζήτημα οι «προβληματικές σχέσεις» ή όχι. Σίγουρα υπήρχαν δυσκολίες στις σχέσεις των προγενέστερων ζευγαριών αλλά σίγουρα και ο τρόπος επικοινωνίας και διαχείρισής τους ήταν διαφορετικός. Παρά την ευρέως διαδεδομένη χρήση των μέσων δικτύωσης, που απώτερο στόχο έχουν να συμβάλουν στην επαφή και στην επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων, φαίνεται να μη γίνεται σωστή χρήση τους και να κλείνονται πίσω από ένα προφίλ οι χρήστες, «κατασκοπεύοντας» τα υπόλοιπα άτομα και χρησιμοποιώντας τη «γυάλινη σφαίρα» τους, να βγάζουν συμπεράσματα για τη ζωή των άλλων! Φυσικά αυτό δεν μπορεί παρά να έχει αντίκτυπο στην ουσιαστική επικοινωνία μέσα στις σχέσεις, οπότε και στις σχέσεις γενικότερα!