Πόσο ανεπαρκής μπορεί να αισθάνεται κάποιος σήμερα;
Πόσο αποτυχημένος;
Πόσο ένα άτομο από την παιδική του ηλικία μπορεί να βιώνει ένταση και πόσο αγχωμένο μπορεί τελικά να είναι ένα παιδί;
Πόσο παθολογικές φιλοδοξίες ενσωματώνει σήμερα ένα άτομο;
Πόσο εύκολο είναι να φθάσει ένα παιδί στη θλίψη και ένας ενήλικας στην κατάθλιψη;
Τα ψυχικά συμπτώματα είναι, σε πολλές των περιπτώσεων, συμπτώματα της ίδιας της κοινωνίας. Πολλά από τα ψυχικά συμπτώματα που ταλαιπωρούν τον σύγχρονο άνθρωπο μπορούμε να τα αναλύσουμε στο πλαίσιο της ίδιας της κοινωνίας και των κοινωνικών δομών.
Η καταπίεση στις σημερινές κοινωνίες είναι δυνατό να επηρεάσει πολυποίκιλα το άτομο και να διαταράξει την ψυχική του υγεία. Συχνά το άτομο βρίσκεται εγκλωβισμένο από την παιδική του ηλικία σε καταπιεστικές σχέσεις.
Σε προσωπικό επίπεδο, τα άτομα που δέχονται την καταπίεση αδυνατούν να εξηγήσουν αυτή την κατάσταση, με αποτέλεσμα να ενσωματώνουν ενοχή, ντροπή, φόβο, άγχος, ταπείνωση κ.ο.κ.
Με δεδομένα τα παραπάνω δεν εκπλήσσει το γεγονός ότι οι άνθρωποι που ασκούν καταπίεση είναι δυνατό να εμφανίσουν σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα. Συνήθως διακατέχονται από έλλειψη ανοχής για τους άλλους ανθρώπους και συχνά φθάνουν στα άκρα.
Το αγχωμένο παιδί, ο εξαγριωμένος έφηβος, ο ανταγωνιστικός ενήλικας, μοιάζουν με ομοίωμα της ίδιας της κοινωνίας.
Ο εαυτός τότε γίνεται ένας ξένος, ο ξένος εαυτός.
Σύμφωνα με την Ψυχολογία της Απελευθέρωσης βασικός στόχος είναι η αποφυγή της καταπίεσης και η συνειδητοποίηση από μέρος του ατόμου αυτών των καταπιεστικών δομών. Πολιτισμός και ψυχή, εαυτός και κοινότητα, διαπερνούν το ένα επίπεδο το άλλο και συν-δημιουργούν το ένα το άλλο.
Σημασία έχει, λοιπόν, να ακούσουμε τον καταπιεσμένο άνθρωπο, το καταπιεσμένο παιδί και έφηβο. Να ενθαρρύνουμε το διάλογο, τη δημιουργική σκέψη, ακόμη και την ουτοπική φαντασία που οι σύγχρονες κοινωνίες τείνουν προς την αποστείρωση του ατόμου. Η μελέτη της δυναμικής της καταπίεσης και η ακρόαση αυτών των μορφών –διαφορών μπορούν να δημιουργήσουν νέους χώρους για μετασχηματισμό.
Τα άτομα έχουν την επιθυμία να ανήκουν και αυτό είναι ζήτημα ζωτικής σημασίας για την επιβίωσή τους.