Αν και οι επιστήμονες της ψυχικής υγείας δεν αποδέχονται επισήμως τον όρο αυτό στις διεθνείς ταξινομήσεις, το σύνδρομο άγχους μετά τις διακοπές (Post Vacation Stress Syndrome) φαίνεται ότι πλήττει πολλούς ανθρώπους και όταν συνυπάρχει μάλιστα με άλλες ψυχολογικές διαταραχές χρήζει ιδιαίτερης προσοχής.
Αν και λόγω της οικονομικής κρίσης οι διακοπές έχουν περιοριστεί, σε διάρκεια, σε προορισμούς, αν και όλο και πιο πολλοί φέτος δεν μπόρεσαν να πάνε διακοπές, παρά ταύτα το καλοκαίρι συνδυάζεται με χαλαρότητα, με καλύτερη διάθεση, με διασκέδαση, με θάλασσα έστω και κοντά στην πόλη. Και μόνο λοιπόν ότι φεύγει το καλοκαίρι και ερχόμαστε πιο κοντά στις υποχρεώσεις, που ίσως προσωρινά είχαμε αναβάλει ή τις είχαμε βγάλει από το μυαλό μας, μας φέρνουν πιο κοντά στο σύνδρομο άγχους μετά τις διακοπές.
Πρόκειται για μια ιδιαίτερη μορφή στρες. Εκδηλώνεται ύστερα από ξεκούραστες περιόδους της ζωής μας, συνήθως ύστερα από μικρές ή μεγάλες «αποδράσεις» και μπορεί να φτάσει μέχρι τα όρια της κατάθλιψης. Η επαναφορά από τις παραλίες στο χώρο εργασίας και η απαιτητική καθημερινότητα με όλα τα καθήκοντα και τις υποχρεώσεις, δημιουργούν άγχος και ανησυχία, που πολλές φορές οδηγούν στη μελαγχολία.
Το σύνδρομο αυτό μπορεί να εκδηλωθεί με διάφορους τρόπους και συνήθως τις πρώτες μέρες της επιστροφής στη δουλειά.Το άτομο αισθάνεται μια γενικευμένη αδυναμία και αδιαθεσία που συνοδεύεται από ένα αίσθημα κενού. Μπορεί να υποφέρει από αϋπνία καθώς επίσης να νοιώθει υπνηλία στη διάρκεια της ημέρας. Παρατηρείται επίσης αδυναμία συγκέντρωσης, απάθεια και ανία ως προς την εργασία, αδυναμία λήψης αποφάσεων καθώς και νευρικότητα.
Ως εκ τούτου, οι διάφορες πτυχές του τρόπου ζωής του ατόμου επηρεάζονται. Είναι πολύ πιθανό το άτομο να μην μπορέσει να οργανώσει σωστά το χρόνο του με αποτέλεσμα οι υποχρεώσεις να συσσωρεύονται μαζί με τις ήδη υπάρχουσες εκκρεμότητες. Ακόμη, οι σχέσεις με τους γύρω του μπορεί να επιδεινωθούν. Τα πιο κοντινά πρόσωπα στον εργασιακό χώρο αλλά και στο σπίτι μπορεί να υποστούν τις συνέπειες. Σε προσωπικό επίπεδο το άτομο δεν έχει πραγματική επίγνωση του τι του συμβαίνει, απλά την αίσθηση ότι κάτι δεν λειτουργεί σωστά.
Εκτός από την ιδιοσυγκρασία του κάθε ατόμου, υπάρχουν και κάποιες καταστάσεις που προδιαθέτουν την εμφάνιση αυτού του συνδρόμου άγχους όπως:
- Διακοπές μεγάλης διάρκειας ή διακοπές κατά τις οποίες το άτομο δεν ξεκουράστηκε επαρκώς.
- Ανεπαρκής προσαρμογή στο εργασιακό περιβάλλον και πριν τις διακοπές.
- Ανεπαρκή κίνητρα για εργασία και έλλειψη ευχαρίστησης από την δουλειά του.
Για να γίνει πιο ομαλή η «προσγείωση» στην καθημερινότητα καλό θα ήταν να ακολουθήσουμε τις παρακάτω συμβουλές:
- Πριν φύγει κανείς για διακοπές καλό είναι να οργανώσει τις εκκρεμότητες του και να τις καταγράψει καθώς και να καθορίσει τις προτεραιότητές του στην επιστροφή.
- Ένα ταχτοποιημένο γραφείο και μία οργανωμένη ατζέντα θα διευκολύνουν πολύ την προσαρμογή του ατόμου και την ομαλή επιστροφή στα καθήκοντά του.
- Προς το τέλος των διακοπών καλό είναι να εφαρμόζονται σταδιακά οι καθημερινές συνήθειες (ωράριο ύπνου, διατροφή κτλ) για να μπορέσει ο οργανισμός να προσαρμοστεί εκ νέου.
- Η έγκαιρη επιστροφή στο σπίτι δηλαδή μία με δύο μέρες πριν την έναρξη των εργασιακών υποχρεώσεων, δίνει την ευκαιρία στο άτομο να επανέλθει στις παλιές του συνήθειες με πιο ομαλό τρόπο.
- Εφόσον υπάρχει ελαστικότητα και συνεννόηση στο εργασιακό περιβάλλον, καλό θα ήταν οι διακοπές για παράδειγμα του καλοκαιριού να χωρίζονται σε δύο μέρη καθώς οι μεγάλης διάρκειας διακοπές δυσχεραίνουν την προσαρμοστικότητά στη δουλειά. Με το πέρας τους το άτομο αυτόματα σκέφτεται ότι δεν του έχει απομείνει άλλος χρόνος για ξεκούραση.
- Οι σύντομες κοντινές εξορμήσεις κατά την διάρκεια όλου του έτους βγάζουν το άτομο από την καθημερινότητά του με τρόπο σύντομο και αποτελεσματικό σαν τονωτική ένεση.Οπότε δεν βλέπουμε τις καλοκαιρινές διακοπές ως την μόνη πηγή ευχαρίστησης και ξεκούρασης.