Από τη στιγμή που το παιδί μας γεννιέται μαθαίνουμε να προσφέρουμε, να νοιαζόμαστε, να καμαρώνουμε, να φροντίζουμε και μέσα από αυτό να φροντιζόμαστε και μεις. Η σχέση, οι δεσμοί, το μοίρασμα είναι αδιαμφησβήτητο και αδιαπραγμάτευτο μέχρι που κάποιο ιατρικό ή άλλο αναπάντεχο συμβάν έρθει να διακόψει αυτή την τρελλή πορεία συναισθηματικού δεσίματος.
Μέχρι τότε δεν είχα αναρωτηθεί αν μου ανήκει το παιδί μου, αν είμαστε περαστικοί σε αυτή τη ζωή και πόσο μπορώ να ελέγξω το να συμβεί ή όχι κάτι σε αυτό. Υπάρχουν γονείς που διανύουν γολγοθά κάνοντας ό,τι δεν είναι ανθρωπίνως δυνατό για να σώσουν το παιδί τους από την πληροφόρηση κάποιας ασθένειας και μετά. Άλλοι πάλι παλεύουν να ξεπεράσουν το σοκ και το μούδιασμα που προκαλεί η τραγική είδηση ότι το παιδί τους ξαφνικά δε βρίσκεται στη ζωή. Ίσως ακόμη μετά από χρόνια να αποφεύγουν να απαντήσουν σε ένα τηλέφωνο που χτυπά, ως μια απόλυτα φυσιολογική αντίδραση στον τρόπο που πληροφορήθηκαν το θάνατο του παιδιού τους.
Και μετά τι; Τι είναι αυτό που κάνει άλλους γονείς να πηγαίνουν να επισκέπτονται το τελευταίο σπίτι του παιδιού τους, οδεύοντας προς την συνειδητοποίηση και τη βεβαιότητα του θανάτου και άλλους να μην πλησιάζουν καν την περιοχή, αποφεύγοντας και απωθώντας την τραγική διαπίστωση; Τι διαφοροποιεί το γονιό που παλεύει να βρει κρατήματα και λόγους να ζει, από εκείνον που έχει καταφύγει στην κατάχρηση αλκοόλ ή άλλων ουσιών, προκειμένου να μη νιώθει, να μην αισθάνεται τίποτα, άρα και τον πόνο; Η απάντηση είναι οι προηγούμενες στρατηγικές αντιμετώπισης, οι τρόποι που μάθαμε να τα βγάζουμε πέρα και η ευαλωτότητα ή ανθεκτικότητα του καθενός. Δυστυχώς, ο πόνος είναι εκεί και μας περιμένει να τον διαχειριστούμε όπως κάθε συναίσθημα καλό ή κακό.
Να ξεχάσω; Με τίποτα. Να το προσπεράσω; Είναι τεράστιο. Να σταματήσω να μιλάω γι’ αυτό ή να μη βλέπω φωτογραφίες; Μου λείπει.
Συχνά ο περίγυρος έχει ποικίλες απόψεις για τον τρόπο που θα πρέπει να προχωρήσει ο γονιός που πενθεί το παιδί του. Καμιά φορά από άγνοια ή φόβο μην πυροδοτήσει κάτι ανεξέλεγκτο συναισθηματικά αποφεύγει να αναφερθεί στον εκλιπώντα. Όμως υπήρξε και δε μπορούμε να κάνουμε σα να μην υπήρξε. Ο γονιός έχει ανάγκη να κρατήσει ζωντανή τη μνήμη του, ακόμη και μέσα από τις μαρτυρίες του περίγυρου για το πώς σχετίστηκαν μαζί του. Έχει ανάγκη να μιλά για τα κατορθώματα, τις σπουδές, το πόσο άξιο ήταν το παιδί της.
Οι σημαντικοί άλλοι είναι πολύ δύσκολο έως ακατόρθωτο να βρίσκονται στο ίδιο στάδιο πένθους μαζί μας. Μπορεί να μη θέλουν ή να μην αντέχουν να μιλούν γι’ αυτό. Ο ρόλος του ειδικού είναι καίριας σημασίας στο να ξεκλειδώσει όλα τα συναισθήματα που σχετίζονται με την απώλεια, τόσα όσα κάθε φορά, χωρίς να ανοίγει κάτι που δε μπορεί να κλείσει.
Σε ένα ασφαλές περιβάλλον και σε μια σχέση θεραπευτική που μπορεί να κρατήσει και να χωρέσει τον πόνο, μαζί θα μάθουν πώς η απώλεια θα γίνει κομμάτι της ζωής χωρίς να την ακυρώνει ή να τη μπλοκάρει. Μαζί θα μάθουν αφού δώσουν χρόνο να επεξεργαστεί ό,τι έχει συμβεί, αφού αναδιαμορφωθούν τα δυναμικά της οικογένειας μετά την απώλεια πολλαπλών ρόλων που επιτελούσε το εκλιπόν παιδί, να ξαναμοιραστεί η τράπουλα και ο γονιός να διαλέξει τη θέση που θέλει σε αυτή. Και αφού γίνει αυτό και βρω ένα λόγο για να ζω, να ξεκινήσω ξανά να επενδύω στη ζωή, στις σχέσεις, στο μοίρασμα μέχρι το μεδούλι. Γιατί τελικά είμαστε όλοι περαστικοί και το μόνο που αφήνουμε είναι το στίγμα μας μέσα από τον τρόπο που θα σχετιστούμε, άσχετα αν προλάβαμε ή όχι να βγούμε από την κοιλιά της μαμάς-και εκεί σχετιστήκαμε-προλάβαμε να κάνουμε σπουδές, ταξίδια, να ερωτευτούμε ή όχι.