Πώς να διορθώσω τη σχέση με το παιδί μου μετά από έντονη φωνή και φόβο;

Καλησπέρα σας. Είναι ενδεδειγμένο να απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας παιδιού εφήβου για να συζητήσετε εάν επρόκειτο για μεμονωμένο περιστατικό ή αν παρατηρείτε να χάνετε την υπομονή σας αρκετά συχνά στο κομμάτι της καθημερινότητας και της διαπαιδαγώγησης του παιδιού. Στη διάθεση σας, Γιώργος Βλαχάκης MD, Ειδικός Ψυχίατρος Παιδιών Εφήβων & Ψυχοθεραπευτής

Σε ευχαριστώ που μοιράζεσαι τόσο ανοιχτά κάτι τόσο ευαίσθητο. Είναι ξεκάθαρο ότι αγαπάς πολύ το παιδί σου και ότι πονάς για τη στιγμή που τα πράγματα ξέφυγαν. Το γεγονός ότι προβληματίζεσαι, ζητάς συγγνώμη και θέλεις να καταλάβεις, δείχνει έναν γονιό που νοιάζεται βαθιά και θέλει να είναι σε σχέση φροντίδας και επαφής με το παιδί του.
Αρχικά, ναι – οι σχέσεις μπορούν να διορθωθούν. Τα παιδιά, ειδικά σε αυτή την ηλικία, είναι εξαιρετικά δεκτικά στην επανόρθωση. Δεν χρειάζονται την τελειότητα από εμάς – χρειάζονται αυθεντικότητα, σταθερότητα και ειλικρινή σύνδεση. Το ότι ζήτησες συγγνώμη και συγκινήθηκες είναι ήδη ένα βήμα που του δίνει ένα... πολύτιμο μήνυμα: ότι οι μεγάλοι μπορούν να αναλάβουν την ευθύνη για τα λάθη τους και να προσπαθήσουν να κάνουν τα πράγματα αλλιώς.
Η συμπεριφορά που περιγράφεις (π.χ. έντονη φωνή, τράβηγμα αυτιού) μπορεί να φοβίσει ένα παιδί – και είναι σημαντικό που το αναγνωρίζεις. Το ότι παρατήρησες πως του έφυγαν λίγα ούρα από φόβο δείχνει πόσο ευαίσθητη είναι η ψυχούλα του σε τέτοιες εντάσεις. Αυτό όμως δεν σημαίνει απαραίτητα ότι του έχεις προκαλέσει ένα βαθύ ψυχολογικό τραύμα, ειδικά εφόσον υπάρχει φροντίδα, προσπάθεια για αποκατάσταση και μια σταθερή διάθεση για σύνδεση και ασφάλεια από εδώ και πέρα.
Αυτό που κάνει τη διαφορά είναι το «μετά»: να μπορείς να του μιλήσεις με απλά λόγια, να του δείξεις ότι το κατάλαβες, ότι δεν έφταιγε εκείνο, ότι εσύ δυσκολεύτηκες και ότι τώρα δουλεύεις να μάθεις άλλους τρόπους. Αυτές οι κουβέντες, έστω και με λόγια που να ταιριάζουν στην ηλικία του, μπορούν να γίνουν βάλσαμο για την καρδιά του.
Ένα μικρό βήμα που ίσως βοηθήσει: Αν σε στιγμές έντασης μπορείς να αναγνωρίσεις το σήμα κινδύνου μέσα σου και να επιβραδύνεις (π.χ. με μια παύση, μια ανάσα, ή λίγο χώρο), μπορείς να προστατέψεις και εσένα και το παιδί σου. Και αν οι ίδιες οι ανάγκες σου πιέζουν πολύ, ίσως αξίζει να τις δεις κι αυτές με φροντίδα — γιατί και οι γονείς χρειάζονται στήριξη.
Η σχέση δεν ορίζεται από ένα ή δύο δύσκολα επεισόδια, αλλά από την ποιότητα και τη συνέπεια στη φροντίδα με την οποία θα πορευτείτε από εδώ και πέρα. Και αυτήν τη διάθεση την έχεις ήδη δείξει.
Η σχέση σου με το παιδί σου δεν είναι ένα στιγμιότυπο – είναι ένα ταξίδι. Και αυτό που φαίνεται είναι πως θέλεις να είσαι παρούσα με ουσιαστικό τρόπο σε αυτό το ταξίδι. Και αυτό αξίζει πολλά. Διάβασε περισσότερα

Καλησπέρα σας, θα ήταν ίσως σημαντικό να αφιερώσετε κάποιο χρόνο σε συμβουλευτική γονέων, όπου επίσης θα συζητήσετε διάφορες πιθανές δυσκολίες που μπορούν να καθιστούν το γονεϊκό ρόλο επιβαρρυντικό αυτή την περίοδο για σας. θα βρείτε πιθανόν τρόπους για να ενισχύσετε την αυτοπεποίθησή σας στο ρόλο σας ως γονέα, αλλά και να δείτε πιθανά βαθύτερα θέματα που σας προξενούν έντονη ευερεθιστότητα και μειωμένες αντοχές και υπομονή.

Καλησπέρα σας! Είναι πολύ σημαντικό που αναγνωρίζετε την ένταση και θέλετε να επανορθώσετε. Η συγγνώμη σας είναι ήδη ένα θετικό βήμα. Αν νοιώθετε ότι δυσκολεύεστε στη διαχείριση του συναισθήματος σε διάφορες καταστάσεις στην καθημερινότητα σας και αυτό επηρεάζει τη σχέση σας με το παιδί, θα ήταν χρήσιμο να ξεκινήσετε συμβουλευτική με κάποιο ειδικό ψυχικής υγείας. Στη διάθεσή σας για οτιδήποτε χρειαστεί.

Αρχικά, θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι το γεγονός πως αναγνωρίζετε αυτό που συνέβη, αισθανθήκατε ενοχή, ζητήσατε συγγνώμη και αναζητάτε τρόπους να το επανορθώσετε είναι από μόνο του ένα πάρα πολύ σημαντικό και θεραπευτικό βήμα – τόσο για εσάς όσο και για το παιδί σας.

Τι σημαίνει η αντίδραση του παιδιού;

Το ότι το παιδί παρουσίασε σωματική αντίδραση φόβου (όπως το να του φύγουν λίγα ούρα) δείχνει ότι βίωσε τη στιγμή εκείνη ως πολύ στρεσογόνα. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι του προκλήθηκε ένα μόνιμο ψυχολογικό τραύμα. Οι αντιδράσεις αυτές δείχνουν αυξημένη ένταση και αίσθημα ανασφάλειας, όχι απαραίτητα ότι έχει δημιουργηθεί βαθύ ...τραύμα – αυτό εξαρτάται από πολλούς παράγοντες:
• Πόσο συχνά συμβαίνει το περιστατικό
• Πόσο έντονο και απρόβλεπτο είναι
• Αν το παιδί νιώθει ότι αποκαταστάθηκε η σύνδεση με τον γονέα
• Την ηλικία και την ιδιοσυγκρασία του παιδιού
• Το αν λαμβάνει και πολλά θετικά ερεθίσματα και τρυφερότητα

Μπορεί να διορθωθεί η σχέση;

Ναι, μπορεί να διορθωθεί και μάλιστα σημαντικά. Η γονεϊκή σχέση είναι μία ζωντανή και δυναμική διαδικασία. Το κλειδί είναι:
• Να αναγνωρίζετε ανοιχτά τα λάθη σας, χωρίς να μεταφέρετε το βάρος στο παιδί (δηλ. όχι “με έκανες και θύμωσα”, αλλά “ήταν λάθος μου, εσύ δεν φταις”).
• Να δείχνετε συνέπεια και ασφάλεια στο παρόν. Το παιδί έχει ανάγκη να βλέπει ότι η μαμά του προσπαθεί να είναι ήρεμη και διαθέσιμη, ακόμη και όταν δυσκολεύεται.
• Να ενισχύετε τη συναισθηματική επανόρθωση με λόγια όπως:
«θέλω να ξέρεις ότι προσπαθώ κάθε μέρα να είμαι πιο ήρεμη μαμά για σένα. Δεν έφταιγες εσύ.
• Να δώσετε χώρο για έκφραση: αν φέρνει το ίδιο το παιδί ξανά το θέμα, ακούστε το χωρίς να προσπαθήσετε να το καθησυχάσετε βιαστικά. Αφήστε το να εκφράσει πώς ένιωσε, ακόμη και αν σας πονάει.

Μπορεί να αφήσει αποτύπωμα;

Τα παιδιά δεν τραυματίζονται μόνο από τα αρνητικά γεγονότα – τραυματίζονται από τα αρνητικά γεγονότα χωρίς αποκατάσταση. Το ίδιο παιδί που φοβήθηκε, αν βιώσει από εσάς σταθερότητα, ήρεμη σύνδεση και τρυφερότητα, έχει τεράστια εσωτερική ικανότητα να θεραπευτεί.

Αντιθέτως, αν τέτοια περιστατικά είναι επαναλαμβανόμενα, μη αναγνωρισμένα και χωρίς συγγνώμη, τότε ναι, μπορεί να διαμορφωθεί ένα μοτίβο φόβου και αποσύνδεσης. Εσείς όμως έχετε ήδη επιλέξει διαφορετικό δρόμο.

Τι μπορείτε να κάνετε πρακτικά από εδώ και πέρα:
1. Δουλέψτε τον δικό σας θυμό και την ένταση – μέσω ψυχολογικής υποστήριξης ή ομάδων γονέων.
2. Δημιουργήστε τελετουργικά επανένωσης με το παιδί – π.χ. ένα λεπτό αγκαλιάς κάθε βράδυ ή ένα παιχνίδι που κάνετε μαζί όταν όλα είναι ήρεμα.
3. Μιλήστε με απλότητα για το πώς μαθαίνετε κι εσείς να είστε καλύτερη μαμά. Αυτό το κάνει και εκείνο να μην κουβαλάει την ευθύνη.
4. Παρατηρήστε τη συμπεριφορά του παιδιού: Αν δείτε υπερβολικό άγχος, απόσυρση, ενούρηση, ή αν μιλάει συχνά για φόβο ή αποχωρισμό, ίσως αξίζει να απευθυνθείτε σε ειδικό.

Συμπέρασμα

Η αγάπη, η ειλικρίνεια και η επανόρθωση θεραπεύουν. Δεν υπάρχει γονιός που να μην κάνει λάθη. Το κρίσιμο ερώτημα δεν είναι αν θα φωνάξουμε ποτέ – αλλά πώς ανταποκρινόμαστε μετά. Εσείς ήδη απαντήσατε με αγάπη, συνειδητοποίηση και δάκρυα.

Η σχέση με το παιδί σας όχι μόνο μπορεί να διορθωθεί, αλλά μπορεί και να γίνει πιο αυθεντική και βαθιά, όταν το παιδί νιώσει ότι έχει έναν γονιό που εξελίσσεται και το αγαπά ακόμη και μέσα από τα λάθη του. Διάβασε περισσότερα