Άγχος και αρνητικές σκέψεις: Πώς να διαχειριστώ την επανεμφάνιση;

Καλησπέρα σας. Σας ευχαριστώ που μοιράζεστε κάτι τόσο προσωπικό με τόση ειλικρίνεια. Από τον τρόπο που περιγράφετε την εμπειρία σας φαίνεται ότι είστε σε μια συνεχή προσπάθεια αυτοπαρατήρησης και ψυχικής επεξεργασίας και αυτό έχει πολύ μεγάλη αξία.

Αυτό που περιγράφετε, το έντονο άγχος που έρχεται κατά διαστήματα, η μελαγχολία που το συνοδεύει, οι αρνητικές ή «παράλογες» σκέψεις που νιώθετε ξένες προς τον εαυτό σας, είναι από τα πιο συχνά φαινόμενα όταν μιλάμε για αγχώδεις ή αγχωδόμελαγχολικές καταστάσεις. Το άγχος έχει την ιδιότητα να ξεπερνά πολλές φορές την «λογική» του εαυτού μας και να γεννά σκέψεις που δεν α...ντιστοιχούν ούτε στον χαρακτήρα μας, ούτε στην πραγματικότητα. Όταν βρισκόμαστε σε φόρτιση, αυτές οι σκέψεις μπορεί να φαίνονται απειλητικές, απόλυτες ή ακόμα και επικίνδυνες, αλλά στην πραγματικότητα είναι εκφράσεις φόβου και όχι αληθινής πρόθεσης ή προφητείας.

Το ότι γνωρίζετε πια πως πρόκειται για άγχος και ότι βρίσκεστε ήδη σε θεραπεία είναι ένα ισχυρό εφόδιο. Όμως είναι απολύτως κατανοητό ότι, ακόμη και με επίγνωση, το άγχος δεν εξαφανίζεται πάντα. Έχει έναν κυκλικό χαρακτήρα. Κάποιες περίοδοι είναι ήπιες, και άλλες πιο απαιτητικές. Το θέμα δεν είναι να εξαλειφθεί πλήρως, αλλά να χτίσετε μέσα σας έναν τρόπο να το αναγνωρίζετε έγκαιρα, να μην τρομάζετε όταν έρχεται, και να μάθετε ότι μπορεί να περάσει, χωρίς να χρειάζεται να το πολεμήσετε ή να το ελέγξετε απόλυτα.

Το ερώτημά σας είναι πολύ ουσιαστικό: «Είναι κάτι που πρέπει να μάθω να ζω με αυτό;»
Η απάντηση δεν είναι απλή, αλλά είναι ελπιδοφόρα. Δεν είναι απαραίτητο να ζείτε με αυτό όπως το βιώνετε τώρα, με τον ίδιο φόβο, την ίδια ένταση, την ίδια ανησυχία για τις σκέψεις σας. Αλλά ναι, κάποια μορφή άγχους ίσως συνεχίσει να υπάρχει, γιατί είναι μέρος της ανθρώπινης εμπειρίας. Αυτό που μπορεί να αλλάξει είναι ο τρόπος που σχετίζεστε μαζί του: από εχθρικός, να γίνει πιο φιλικός, ή τουλάχιστον ουδέτερος. Αυτό από μόνο του μειώνει τη δύναμή του.

Σε σχέση με την ερώτησή σας «Οι σκέψεις μπορούν να γίνουν επικίνδυνες;», θα σας απαντήσω με βάση την κλινική εμπειρία: όταν οι σκέψεις προκαλούν φόβο στον άνθρωπο που τις σκέφτεται, όταν δεν επιθυμούνται, όταν τον αναστατώνουν βαθιά επειδή είναι αντίθετες με τις αξίες και την ταυτότητά του, τότε πολύ σπάνια μετατρέπονται σε πράξη. Είναι αυτό που στην ψυχολογία ονομάζουμε παρεισφρητικές σκέψεις, σκέψεις ανεπιθύμητες, τρομακτικές, συχνά παράλογες, αλλά όχι επικίνδυνες. Ο κίνδυνος συνήθως δεν είναι στις σκέψεις αυτές καθαυτές, αλλά στον φόβο και την ενοχή που προκαλούν, και στον αγώνα να τις αποφύγει ή να τις «ακυρώσει» κανείς. Αυτός ο αγώνας είναι που ανατροφοδοτεί το άγχος.

Από όσα περιγράφετε, φαίνεται ότι είστε σε επαφή με τον ψυχισμό σας και ότι παρατηρείτε τις περιόδους έξαρσης. Αν σας αγχώνει ιδιαίτερα η ερχόμενη περίοδος (π.χ. το κενό του καλοκαιριού μετά το τέλος του σχολείου), θα μπορούσατε να δουλέψετε θεραπευτικά πάνω στη δομή, στην αίσθηση σκοπού, ή σε μικρούς δημιουργικούς στόχους που να σας δίνουν μια αίσθηση σταθερότητας.

Δεν είστε μόνοι/μόνη σε αυτό. Το ότι έχετε φωνή, επίγνωση και διάθεση να το κατανοήσετε, είναι ήδη μέρος της λύσης. Αν θελήσετε, μπορώ να σας βοηθήσω να διατυπώσετε με μεγαλύτερη ακρίβεια αυτά που νιώθετε ή να εξετάσουμε τρόπους σταθεροποίησης σε περιόδους έξαρσης. Δεν χρειάζεται να συνεχιστεί αυτός ο κύκλος με τον ίδιο τρόπο. Υπάρχουν μονοπάτια που οδηγούν σε ηρεμία, μπορεί όχι απόλυτη, αλλά αρκετή για να ζει κανείς πιο ελεύθερα. Read more

Το άγχος είναι συχνά κυκλικό και μπορεί να επιστρέφει σε στρεσογόνες φάσεις. Δεν σημαίνει ότι θα ζεις πάντα έτσι· με ψυχοθεραπεία και σωστή υποστήριξη, βελτιώνεται. Οι σκέψεις, όσο κι αν τρομάζουν, είναι προϊόν άγχους, όχι πραγματικής απειλής. Με εξάσκηση στις τεχνικές που μαθαίνεις, θα δυναμώσεις. Μίλα ανοιχτά στον θεραπευτή σου.

Καλημέρα σας,
είναι απολύτως φυσιολογικό το άγχος να εμφανίζεται σε κύματα, ειδικά σε περιόδους αλλαγής όπως το τέλος των σχολείων. Οι αρνητικές, παράλογες σκέψεις είναι συχνές σε περιόδους άγχους και δεν σημαίνουν ότι είναι επικίνδυνες ή ότι θα γίνουν πράξη.
Το σημαντικό είναι ότι έχετε επίγνωση και ήδη κάνετε ψυχοθεραπεία — αυτό δείχνει ότι φροντίζετε τον εαυτό σας. Ίσως δεν χρειάζεται να “ξεριζωθεί” το άγχος, αλλά να μάθετε να το διαχειρίζεστε χωρίς φόβο.Θα μπορούσατε να φτιάξετε ένα "πλάνο πρώτων βοηθειών" με κάποιες οδηγίες να τις εφαρμόζεται σε καταστάσεις που εντείνεται το άγχος.