Lymphoma
Μάθε τα πάντα για το λέμφωμα Hodgkin και το λέμφωμα non-Hodgkin
Written by Haematologist Γριμπαμπή Δέσποινα on 17 April 2019
Reviewed by Ioanna Vlassi from our scientific team
Τι είναι το λέμφωμα
Το λέμφωμα είναι ένας καρκίνος που ξεκινά από τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, τα λεμφοκύτταρα. Τα λεμφοκύτταρα βρίσκονται στους λεμφαδένες, στον σπλήνα, στο θύμο αδένα, στο μυελό των οστών και σε άλλα σημεία του σώματος. Τα κύτταρα του ασθενούς με λέμφωμα αλλάζουν συμπεριφορά και αναπαράγονται ανεξέλεγκτα.
Τα λεμφώματα είναι μεγάλη ετερογενής ομάδα κακοήθων νεοπλασιών του λεμφικού συστήματος. Υπάρχουν δύο βασικοί τύποι λεμφωμάτων:
- Λέμφωμα Hodgkin
- Λέμφωμα Non- Hodgkin
Τα λεμφώματα Hodgkin είναι πιο συχνά σε νεαρούς ασθενείς 15-35 ετών και σε άτομα άνω των 50 ετών. Είναι συχνότερα σε άνδρες. Η πρόγνωση και διάρκεια ζωής ενός ασθενή με λέμφωμα Hodgkin είναι πολύ υψηλή λόγω των νέων θεραπειών που εφαρμόζονται. Θεωρείται ιάσιμη μορφή στα αρχικά στάδια.
Τα λεμφώματα non- Hodgkin απαντώνται συχνότερα σε σχέση με τα λεμφώματα Hodgkin. Διακρίνονται σε χαμηλής, ενδιάμεσης και υψηλής κακοήθειας. Πλήττουν συχνότερα τους άνδρες και ο κίνδυνος νόσησης αυξάνει όσο αυξάνει η ηλικία του ατόμου.
Δύο παραδείγματα μη-Hodgkin λεμφωμάτων είναι το λέμφωμα πνεύμονα (BALT), το οποίο σχετίζεται με τον αναπνευστικό βλεννογόνο και έχει καλή πρόγνωση και το λέμφωμα στομάχου (MALT) που προέρχεται από το βλεννογόνο του στομάχου και σχετίζεται με το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού. Και εδώ η πρόγνωση είναι πολύ καλή.
Ο κάθε τύπος λεμφώματος επηρεάζει άλλα λεμφοκύτταρα, αναπτύσσεται διαφορετικά και ανταποκρίνεται διαφορετικά στην εκάστοτε θεραπεία.
Τα λεμφώματα αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά σε πολύ μεγάλο βαθμό. Κάθε τύπος και στάδιο λεμφώματος αντιμετωπίζεται με διαφορετικό τρόπο και η θεραπεία είναι εξατομικευμένη.
Το λέμφωμα είναι διαφορετικό από τη λευχαιμία, καθώς επηρεάζει διαφορετικό είδος κυττάρων. Επίσης, το λέμφωμα διαφέρει από το λεμφοίδημα, το οποίο αποτελεί συγκέντρωση υγρού που σχηματίζεται στους ιστούς του σώματος όπου υπάρχει καταστροφή ή απόφραξη στο λεμφικό σύστημα.
Συμπτώματα και αίτια λεμφώματος
Τα αίτια του λεμφώματος δεν είναι σαφώς καθορισμένα. Έχει κυρίως ιδιοσυστασιακά χαρακτηριστικά. Υπάρχει, όμως, και συσχέτιση με προηγούμενη λοίμωξη από τον ιό Epstein- Barr (EBV).
Αυξημένο κίνδυνο να νοσήσουν παρουσιάζουν οι ανοσοκατεσταλμένοι ασθενείς (πάσχοντες από HIV, μεταμοσχευμένοι, ανοσοανεπαρκείς), οι πάσχοντες από ρευματοειδή αρθρίτιδα, συστηματικό ερυθηματώδη λύκο, κοιλιοκάκη, όσοι έχουν συγγενείς πρώτου βαθμού με λέμφωμα, όσοι εκτίθενται σε χημικά, όσοι έχουν ιστορικό της πάθησης ή ιστορικό ακτινοθεραπείας.
Σε πολλές περιπτώσεις δεν υπάρχουν συμπτώματα. Όταν υπάρχουν περιλαμβάνουν:
- Ανώδυνη διόγκωση λεμφαδένα (τράχηλος, μασχάλες, βουβωνική περιοχή)
- Πυρετό
- Νυχτερινή εφίδρωση
- Ανεξήγητη απώλεια βάρους
- Δύσπνοια
- Συνεχή κόπωση
- Σπανιότερα φαγούρα
Τα παραπάνω συμπτώματα δεν αποτελούν απαραιτήτως ένδειξη της συγκεκριμένης νόσου. Μπορεί να είναι συμπτώματα και άλλων ασθενειών που δεν σχετίζονται με το λέμφωμα. Γι’ αυτό, τη διάγνωση μπορεί να κάνει μόνο ο ειδικός.
Διάγνωση λεμφώματος
Για να τεθεί η διάγνωση θα πρέπει να γίνει κλινική εξέταση από γιατρό. Ο γιατρός θα ελέγξει με ψηλάφηση τους λεμφαδένες λαιμού, των μασχαλιαίων και βουβωνικών περιοχών και μεταξύ άλλων θα σε ρωτήσει αν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό λεμφώματος, τι φάρμακα λαμβάνεις, τι θεραπείες έχεις ακολουθήσει στο παρελθόν και πώς είναι η όρεξή σου.
Απαιτείται ιστολογική εξέταση και βιοψία του λεμφαδένα. Για να γίνει σταδιοποίηση πρέπει επίσης να πραγματοποιηθούν αιματολογικές εξετάσεις, εξετάσεις μυελού των οστών (μυελόγραμμα και οστεομυελική βιοψία) και αξονική τομογραφία (θώρακος, τραχήλου και κοιλιάς).
Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί επιπλέον ανοσοφαινότυπος και καρυοτυπικός έλεγχος.
Θεραπεία και αντιμετώπιση λεμφώματος
Η θεραπεία εξαρτάται από το στάδιο και το είδος του λεμφώματος. Σε γενικές γραμμές εφαρμόζεται χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία, χρήση μονοκλωνικών αντισωμάτων και κυτταρική θεραπεία με αναστολείς τυροσινικής κινάσης- ΤΚΙ (νέες μέθοδοι θεραπείας). Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να εφαρμοστεί και μεταμόσχευση βλαστικών κυττάρων συμπληρωματικά με τη χημειοθεραπεία.
Για το λέμφωμα non-hodgkin η ενδεικνυόμενη θεραπεία είναι κατά περίπτωση η χημειοθεραπεία, η ακτινοβολία, η ανοσοθεραπεία και άλλες στοχευμένες θεραπείες.
Για το λέμφωμα Hodgkin η ενδεικνυόμενη θεραπεία είναι κατά περίπτωση η χημειοθεραπεία, η ακτινοβολία και η ανοσοθεραπεία.
“Υπάρχουν πολύ μεγάλες θεραπευτικές παρεμβάσεις και λεμφώματα που θεωρούνταν ανίατα, τώρα πια θεραπεύονται!”
Μεταστάσεις λεμφώματος και προσδόκιμο ζωής
Το λέμφωμα επεκτείνεται κατά μήκος των λεμφαδένων. Σπανίως, μπορεί να προχωρήσει και σε άλλους ιστούς. Το υψηλής κακοήθειας λέμφωμα μπορεί να κάνει μετάσταση στο κεντρικό νευρικό σύστημα.
Το προσδόκιμο ζωής εκτείνεται από μερικούς μήνες έως και πλήρη ίαση της νόσου. Η επιτυχία της θεραπείας που θα εφαρμοστεί κάθε φορά εξαρτάται από το στάδιο, από τον τύπο του λεμφώματος και από την ανταπόκριση του οργανισμού σε αυτή. Το λέμφωμα Hodgkin έχει ιδιαιτέρως υψηλά ποσοστά επιτυχίας.
Κόστος θεραπείας λεμφώματος
Το κόστος της θεραπείας του λεμφώματος εξαρτάται από την τιμή της επίσκεψης στο γιατρό και από τις διαγνωστικές εξετάσεις που θα πρέπει να γίνουν. Συνολικά, θα πρέπει να συμπεριληφθεί και το κόστος της αγωγής και των θεραπειών που θα εφαρμοστούν. Η φαρμακευτική αγωγή καλύπτεται εξ’ ολοκλήρου από τα ασφαλιστικά ταμεία.
Average cost and price range
Average service cost
From
doctors
Price range for all areas
Συχνές ερωτήσεις σε γιατρούς για το λέμφωμα
Το μη Hodgkin λέμφωμα φαίνεται στο αίμα αν υπάρχουν λεμφωματικά κύτταρα στην κυκλοφορία και μάλιστα σε αυξημένο αριθμό, οπότε δημιουργούν λευχαιμική εικόνα. Επίσης, μπορεί να υπάρχουν επηρεασμένες τιμές άλλων αιματολογικών και βιοχημικών εξετάσεων, οπότε τίθεται εμμέσως η υπόνοια της συγκεκριμένης νόσου. Παρόλα αυτά, μπορεί το αίμα να είναι ελάχιστα ή καθόλου επηρεασμένο και να υπάρχει λέμφωμα.
Ο αιματοκρίτης στα αρχικά στάδια επηρεάζεται από καθόλου έως λίγο και όσο προχωρά το νόσημα εντείνεται η αναιμία, με κυριότερους μηχανισμούς την αιμόλυση και τη κατάληψη του μυελού από λεμφωματικά κύτταρα με απότοκο την αδυναμία να γίνει αιμοποίηση. Επί παρουσίας χαμηλών αιμοπεταλίων, πιθανός μηχανισμός είναι και η αιμορραγία.
Τα στάδια του λεμφώματος είναι τέσσερα- I,II,III και IV. Αφορούν λεμφαδενικές περιοχές πάνω και κάτω από το διάφραγμα, που προσβάλλονται από το νόσημα.
Οι ιοί που συνδέονται με λέμφωμα είναι ο ιός Epstein- Barr (EBV), ο ιός της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας (HIV) και ο ιός της ηπατίτιδας C (HCV). Δεν αναπτύσσουν όλοι οι θετικοί στις ιογενείς αυτές λοιμώξεις, λέμφωμα, καθότι η ογκογένεση είναι σύνθετη και πολυπαραγοντική διαδικασία.
Είναι σημαντικό, μετά την ίαση της νόσου, ο ασθενής να ακολουθήσει έναν υγιεινό τρόπο ζωής με λιγότερο στρες και περισσότερη άσκηση και θρεπτική διατροφή. Συνιστάται η διακοπή του καπνίσματος, ο περιορισμός της κατανάλωσης αλκοόλ, η τακτική σωματική άσκηση, η επιλογή υγιεινών γευμάτων και η τακτική παρακολούθηση από τον θεράποντα γιατρό. Ο γιατρός θα καθορίσει επίσης ποιες εξετάσεις θα χρειαστεί να γίνονται μετά τη θεραπεία και στο χρονικό διάστημα που θα ορίσει ο ίδιος.
