Ανηδονία από αντικαταθλιπτικά: Αιτίες και αντιμετώπιση μετά από 13 χρόνια χρήσης?

Αυτό που περιγράφεις, η ανηδονία (η αδυναμία να νιώσεις χαρά ή ενδιαφέρον), είναι κάτι που συχνά συνοδεύει τις αγχώδεις και καταθλιπτικές διαταραχές, αλλά μπορεί να σχετίζεται και με τη μακροχρόνια χρήση αντικαταθλιπτικών.

Ως ψυχοθεραπεύτρια , θα σου έλεγα:
🔹 Μην βιαστείς να αποδώσεις την ανηδονία αποκλειστικά στα φάρμακα.
Τα αντικαταθλιπτικά σε αρκετούς ανθρώπους μειώνουν τα “άκρα” των συναισθημάτων (και τον έντονο πόνο αλλά και την έντονη χαρά). Ωστόσο, το ίδιο το υπόστρωμα της κατάθλιψης μπορεί να φέρνει ανηδονία, ακόμα κι αν παίρνεις αγωγή.
🔹 Η ανηδονία συχνά δείχνει ότι χρειάζεται πιο ολιστική προσέγγ...ιση.
Τα φάρμακα σταθεροποιούν, αλλά δεν αρκούν πάντα για να “ξυπνήσουν” το ενδιαφέρον για τη ζωή. Εδώ η ψυχοθεραπεία έχει κομβικό ρόλο, γιατί μπορεί να σε βοηθήσει να καταλάβεις τι κρατάει “σβηστά” τα συναισθήματα, πώς να ενεργοποιήσεις κίνητρα και να ξαναβρείς πηγές νοήματος.
🔹 Η συνεργασία με τον ψυχίατρο είναι σημαντική.
Είναι καλό να μιλήσεις ανοιχτά στον τωρινό σου ψυχίατρο για την ανηδονία. Μερικές φορές χρειάζεται αλλαγή αγωγής, συνδυασμός ή και άλλες θεραπευτικές στρατηγικές. Δεν είναι αδυναμία να το θέσεις∙ είναι κομμάτι της φροντίδας σου.
🔹 Πρακτικά βήματα που μπορείς να ξεκινήσεις παράλληλα με την αγωγή:
Μικρές δραστηριότητες, έστω κι αν “δεν σου βγαίνει”. Συχνά η απόλαυση έρχεται εκ των υστέρων, όχι πριν. Τεχνικές ενεργοποίησης (π.χ. μικρο-στόχοι, λίγη κίνηση, επαφή με ανθρώπους που νιώθεις ασφάλεια). Ακόμη, άσκηση επίγνωσης (να παρατηρείς μικρές στιγμές ευχαρίστησης, όσο μικρές κι αν είναι).
Το πιο σημαντικό να θυμάσαι: η ανηδονία δεν σημαίνει ότι “έχασες οριστικά” την ικανότητα να χαίρεσαι. Συνήθως είναι ένα στάδιο, μια “παγωμένη” φάση του συστήματος. Με τον κατάλληλο συνδυασμό (θεραπεία – ψυχίατρος – προσωπική προσπάθεια), μπορεί να ξεπαγώσει σταδιακά.

Σε ενθαρρύνω να ξεκινήσεις ψυχοθεραπευτικές συνεδρίες με έναν ειδικό, ώστε να επεξεργαστείς σε βάθος το ζήτημα και να καταστεί εφικτή η βελτίωση της καθημερινότητας. Read more

Καλησπέρα σας,

Αυτό που περιγράφετε – επίμονη ανηδονία, δηλαδή αδυναμία να νιώσει κανείς ευχαρίστηση – αποτελεί συχνό και ιδιαίτερα βασανιστικό σύμπτωμα στις χρόνιες διαταραχές διάθεσης. Μπορεί να έχει πολλαπλές αιτίες:

Η ίδια η κατάθλιψη: Στις χρόνιες μορφές, η ανηδονία είναι από τα πιο ανθεκτικά συμπτώματα και συχνά παραμένει ακόμη κι όταν η θλίψη έχει υποχωρήσει.

Η μακροχρόνια χρήση αντικαταθλιπτικών: Σε ορισμένους ασθενείς, κυρίως με χρόνια χορήγηση SSRI/SNRI, αναφέρεται ένα σύνδρομο «συναισθηματικής αμβλύτητας» (emotional blunting). Δεν σημαίνει ότι τα φάρμακα «δημιούργησαν» την ανηδονία, αλ...λά ότι σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να συντηρούν ή να επιτείνουν το αίσθημα συναισθηματικής αποκοπής.

Ψυχοδυναμικοί παράγοντες: Συχνά η χρόνια ανηδονία αντανακλά εσωτερικές συγκρούσεις και ασυνείδητη απόσυρση από την επένδυση στη ζωή και στις σχέσεις, ως μηχανισμό άμυνας απέναντι στον ψυχικό πόνο.

Στην κλινική πράξη, η αντιμετώπιση μπορεί να περιλαμβάνει:

Επαναξιολόγηση φαρμακευτικής αγωγής, με ενδεχόμενη αλλαγή σε σκεύασμα με διαφορετικό μηχανισμό δράσης (π.χ. με νοραδρενεργική/ντοπαμινεργική επίδραση).

Συνδυασμούς ή ενίσχυση με άλλες ουσίες (augmentation), όταν η μονοθεραπεία δεν αρκεί.

Ψυχοθεραπεία σε βάθος, ώστε να διερευνηθούν τα αίτια της εσωτερικής ακινητοποίησης. Στην ψυχοδυναμική οπτική, η ανηδονία δεν είναι απουσία συναισθήματος, αλλά τρόπος με τον οποίο το ψυχικό σύστημα προστατεύεται από επώδυνες συγκινήσεις.

Ειδικές θεραπείες (π.χ. TMS, ECT σε ανθεκτικές περιπτώσεις), όταν η φαρμακευτική και ψυχοθεραπευτική προσέγγιση δεν επαρκεί.

Η ουσία είναι ότι η ανηδονία δεν είναι μόνιμη ή αμετάβλητη κατάσταση. Χρειάζεται εξατομικευμένη επανεκτίμηση και ολοκληρωμένο θεραπευτικό πλάνο, ώστε να ανακτηθεί η δυνατότητα για χαρά και σύνδεση με τη ζωή.

Με εκτίμηση,
Νικόλαος Μωραΐτης
Ψυχίατρος – Ιατρικός Ψυχοθεραπευτής Read more

Η αντικαταθλιπτική αγωγή σε κάποιες περιπτώσεις είναι απαραίτητη για να επανέλθει συναισθηματικά ένας ασθενής. Κάποιοι ανθρωποι περιγράφουν μετά την χρήση αντικαταθλιπτικών φαρμακων μία συναισθηματικη θωράκιση αλλά και μία απόσταση από τα πράγματα που τους συμβαίνουν. Από την άλλη , στην συμπτωματολογία της κατάθλιψης περιλαμβάνεται και η ανηδονια δηλαδή το να μην χαιρόμαστε πράγματα που άλλοτε μας έδιναν ικανοποιηση και χαρά. Μία προσεκτική ψυχιατρική εκτίμηση και λήψη του φαρμακευτικού ιστορικού σας μπορεί να διαλευκάνει σε ποιο βαθμό η κατάσταση σας οφείλεται στο φάρμακο ή στην ίδια την κατάθλιψη και σε συνοδά υπαρξιακά ζητήματα που πιθανώ...ς σας απασχολούν. Read more

Η ανηδονία που περιγράφετε σε κάποιες περιπτώσεις μπορει να ενισχύεται ή να παρατείνεται από μακροχρόνια χρήση αντικαταθλιπτικών. Όμως, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι τα φάρμακα την προκάλεσαν. Είναι σημαντικό να αξιολογηθεί συνολικά η ψυχική σας κατάσταση, ίσως με προσθήκη ψυχοθεραπείας ή επανεκτίμηση της φαρμακευτικής αγωγής.

Καλημέρα σας, Θα πρέπει να αναφέρετε το σύμπτωμα αυτό στο ψυχίατρό σας και να συζητήσετε εκ νέου την αγωγή σας. Αν σας πει ότι δε μπορεί να γίνει κάποια αλλαγή ίσως θα έπρεπε να σκεφτείτε το ενδεχόμενο να κάνετε ψυχοθεραπεία.