Ενδομητρίωση
Η νόσος που παρουσιάζουν 175 εκατομμύρια γυναίκες παγκοσμίως
Written by Gynecologist - Obstetrician Κουτουκό Ιωάννη and Dietitian - Nutritionist Αγγελοπούλου Τζένη & Συνεργάτες on 27 September 2018
Reviewed by Ioanna Vlassi from our scientific team
Τι είναι η ενδομητρίωση
Ενδομητρίωση είναι μια καλοήθης πάθηση που χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη ενδομητρικού ιστού σε θέσεις εκτός του ενδομητρίου, σε σημεία δηλαδή που δεν θα έπρεπε υπό φυσιολογικές συνθήκες να βρίσκονται. Είναι μια συχνή χρόνια νόσος που επηρεάζει περίπου 1 στις 7-10 γυναίκες σε παγκόσμιο επίπεδο. Πλέον τείνει να γίνει μια παγκόσμια μάστιγα του επιπέδου του διαβήτη, με ήδη διαγνωσμένα 175 εκατομμύρια περιστατικά.
Τα ακριβή της αίτια παραμένουν άγνωστα, ωστόσο μέχρι στιγμής εικάζεται ότι πρόκειται για παλίνδρομη περίοδο από τις σάλπιγγες μέσα στην κοιλιά και μετατροπή των κυττάρων που έχει η περίοδος σε ενδομήτριο ιστό.
Έχει κοινότυπη συμπτωματολογία και χαρακτηριστική γενετική προδιάθεση, καθώς έχει παρατηρηθεί ότι εμφανίζεται συχνά σε μέλη της ίδιας οικογένειας. Δυστυχώς, η διάγνωσή της δεν επιτυγχάνεται συχνά εγκαίρως. Έχει υπολογιστεί ότι ο απλός υπερηχογραφικός έλεγχος θα βρει 2 στις 10 περιπτώσεις που έχουν συμπτώματα. Οι υπόλοιπες 8 στις 10 παραμένουν αδιάγνωστες. Δεν είναι λίγες οι φορές που η ύπαρξή της ανευρίσκεται μόνο τυχαία σε διαγνωστική λαπαροσκόπηση για τον έλεγχο υπογονιμότητας.
Απαιτείται λοιπόν για τον πλήρη έλεγχο ανίχνευσης συγκεκριμένο υπερηχογράφημα και λήψη λεπτομερούς ιατρικού ατομικού και οικογενειακού ιστορικού.
ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΩΣΗ
Είναι πολύ σημαντικό να απευθυνθεί η γυναίκα σε έναν γυναικολόγο που να είναι εξειδικευμένος και έμπειρος στη διάγνωση και αντιμετώπιση της νόσου.
Αξίζει να αναφερθεί χαρακτηριστικά ότι στις ΗΠΑ ο μέσος όρος χρόνου διάγνωσης της νόσου αγγίζει τα 12 χρόνια, ενώ στο Ηνωμένο Βασίλειο τα 8 χρόνια. Ένα βασικό χαρακτηριστικό που έχει η νόσος είναι ότι ένα ποσοστό 60-70% γυναικών με χρόνιο πόνο έχουν τελικά ενδομητρίωση. Ο πόνος αυτός ξεκινά σταδιακά και με την πάροδο των ετών αυξάνεται και είναι δυσλειτουργικός.
Αν, λοιπόν, μια γυναίκα παρατηρήσει ότι η περίοδός της δυσκολεύει πολύ την καθημερινότητά της και της προκαλεί έντονα συμπτώματα που δεν την αφήνουν να είναι λειτουργική, τότε πρέπει σίγουρα να μην το θεωρήσει φυσιολογικό και να απευθυνθεί σε έναν έμπειρο γιατρό που θα τη βοηθήσει να εντοπίσει την αιτία αυτής της «δυσμηνόρροιας» και φυσικά, να καθορίσει και το κατάλληλο για εκείνη θεραπευτικό σχήμα.
Να θυμάσαι ότι ο μόνος τρόπος να διαγνωστεί με απόλυτη ακρίβεια η ύπαρξη ενδομητρίωσης είναι η λαπαροσκόπηση, επέμβαση κατά την οποία και διαγιγνώσκεται και θεραπεύεται η νόσος.
Videos
Ακου το podcast
Αίτια και συμπτώματα ενδομητρίωσης
Τα ακριβή αίτια της ενδομητρίωσης δεν είναι απολύτως σαφή. Σε γενικές γραμμές τείνει να παρουσιάζεται σε μέλη ίδιων οικογενειών, άρα σίγουρα σημαντικό ρόλο παίζει η γενετική προδιάθεση.
Το ενδομήτριο περιβάλλει την εσωτερική επιφάνεια της μήτρας. Αν για κάποιο λόγο βρεθεί εκτός της φυσιολογικής του θέσης σε σημεία όπως η κοιλιά, οι ωοθήκες, οι σάλπιγγες, η ουροδόχος κύστη, το έντερο, ο τράχηλος της μήτρας ή και αλλού, τότε ομιλούμε για ενδομητρίωση. Αυτά τα μετατοπισμένα κύτταρα που έχουν δημιουργήσει τον ενδομητρικό ιστό προκαλούν παραμορφώσεις και βλάβες εκεί που θα «κάτσουν», με αποτέλεσμα τα προβλήματα στην έμμηνο ρύση.
Με την περίοδο η γυναίκα αποβάλλει το αίμα από τον οργανισμό. Αν υπάρχει ενδομητρίωση, το αίμα δεν βρίσκει διέξοδο και έτσι, προκαλείται εσωτερική αιμορραγία και φλεγμονή που συνοδεύεται από πολύ έντονο πόνο, υπογονιμότητα, σχηματισμό ουλώδους ιστού, συμφύσεις και λειτουργικά προβλήματα του εντέρου.
Η νόσος μπορεί να γίνει πολύ επικίνδυνη για τη μήτρα, τις ωοθήκες και τις σάλπιγγες. Το 40% των γυναικών που έχουν ενδομητρίωση παρουσιάζουν υπογονιμότητα, ενώ σχεδόν το 30% των γυναικών που παρουσιάζουν ανεξήγητη υπογονιμότητα, οφείλεται τελικά σε ενδομητρίωση.
Τα συμπτώματα της ενδομητρίωσης εξαρτώνται από το σημείο που εντοπίζονται οι συμφύσεις και από το είδος της, δηλαδή αν είναι ήπιας ή σοβαρότερης μορφής. Σε γενικές γραμμές μεταξύ των συμπτωμάτων συμπεριλαμβάνονται:
![Έντονη δυσμηνόρροια]()
Έντονη δυσμηνόρροια
![Αιματουρία]()
Αιματουρία
![Αίμα στο έντερο]()
Αίμα στο έντερο
![Υπογονιμότητα]()
Υπογονιμότητα
![Δυσλειτουργική έμμηνος ρύση]()
Δυσλειτουργική έμμηνος ρύση
![Πόνος στη σεξουαλική επαφή]()
Πόνος στη σεξουαλική επαφή
![Χρόνιος πόνος χαμηλά στη μέση]()
Χρόνιος πόνος χαμηλά στη μέση
![Βαριά και πολυήμερη περίοδος]()
Βαριά και πολυήμερη περίοδος
![Δυσκοιλιότητα ή διάρροιες]()
Δυσκοιλιότητα ή διάρροιες
![Μετεωρισμός]()
Μετεωρισμός
![Αίσθημα κόπωσης]()
Αίσθημα κόπωσης
Η ύπαρξη αυτών των συμπτωμάτων δεν επιβεβαιώνει αυτομάτως και τη διάγνωση της ενδομητρίωσης. Αποτελούν απλώς μία ένδειξη που θα έπρεπε να σε οδηγήσει στο γιατρό για να το διερευνήσει περαιτέρω, ώστε να σε βοηθήσει να βελτιώσεις την ποιότητα της ζωής σου και την καθημερινότητά σου. Επιπλέον, σε κάποιες περιπτώσεις η ενδομητρίωση δεν έχει καθόλου εμφανή συμπτώματα και ανευρίσκεται μόνο σε τυχαίο έλεγχο για την ανεξήγητη υπογονιμότητα μιας γυναίκας.
Διάγνωση και εξετάσεις για ενδομητρίωση
Η διάγνωση της ενδομητρίωσης είναι μια δύσκολη υπόθεση. Το τυπικό υπερηχογράφημα ανιχνεύει μόλις 2 στις 10 περιπτώσεις που παρουσιάζουν συμπτωματολογία. Οι υπόλοιπες 8 παραμένουν αδιάγνωστες. Παράλληλα, υπάρχουν και άλλες περιπτώσεις που είναι εντελώς ασυμπτωματικές.
Για να γίνει σωστή διάγνωση θα πρέπει να απευθυνθείς σε εξειδικευμένα τμήματα και κλινικούς γιατρούς που μπορούν να κάνουν το εξειδικευμένο υπερηχογράφημα της ενδομητρίωσης. Χρειάζεται να γίνει λήψη λεπτομερούς ιατρικού ιστορικού της ασθενούς και τακτική παρακολούθηση. Είναι σημαντικό να αναφέρεις στο γιατρό πού ακριβώς εντοπίζεται ο πόνος και πόσο έντονος είναι.
Η δυσκολία της ανίχνευσης της πάθησης αποδεικνύεται και από τα χρόνια που συνήθως απαιτούνται για να γίνει, καθώς ο μέσος όρος του χρόνου διάγνωσης στις ΗΠΑ είναι στα 12 χρόνια, ενώ στο Ηνωμένο Βασίλειο στα 8 χρόνια. Υπολογίζεται ακόμη ότι το 60-70% των γυναικών με χρόνιο πόνο έχουν τελικά ενδομητρίωση.
Οι εξετάσεις που συνήθως χρησιμοποιούνται είναι:
Πυελική εξέταση
Ο γιατρός ελέγχει ψηλαφητά την πύελο για τυχόν βλάβες όπως οι ουλές της εν τω βάθει ενδομητρίωσης. Συνήθως με αυτό τον τρόπο δεν είναι ανιχνεύσιμες οι μικρές συμφύσεις ενδομητρίωσης.
Υπέρηχος
Χρησιμοποιείται για να απεικονιστεί το εσωτερικό των οργάνων. Ο υπέρηχος εισέρχεται μέσω του κόλπου και απεικονίζει την κατάσταση των γεννητικών οργάνων. Αυτή η μέθοδος δεν είναι ασφαλής ως προς τη διάγνωση της ίδιας της πάθησης, ωστόσο ανιχνεύει κύστεις που μπορεί να σχετίζονται με ενδομητρίωση (ενδομητριώματα) και ουλές εν τω βάθει ενδομητρίωσης.
Λαπαροσκόπηση
Η λαπαροσκόπηση συνοδεύεται και από λήψη δείγματος ιστού. Αποτελεί τη μόνη οριστική και βέβαιη διάγνωση της ενδομητρίωσης. Πραγματοποιείται υπό γενική αναισθησία και είναι μία επέμβαση που περιλαμβάνει το λαπαροσκόπιο, μία μικροκάμερα που εισάγεται από τον ομφαλό. Με την κάμερα αυτή ο γιατρός έχει πλήρη εικόνα του εσωτερικού των γεννητικών και πυελικών οργάνων και μπορεί να εντοπίσει ακόμη και την πιο μικρή εστία ενδομητρίωσης. Παράλληλα λαμβάνει ιστό για βιοψία.
Την ίδια στιγμή που ο εξειδικευμένος γιατρός εντοπίζει τις ενδομητριωσικές βλάβες, τις αφαιρεί κιόλας για τη ριζική θεραπεία της ενδομητρίωσης.
Ενδομητρίωση και διατροφή
Η ενδομητρίωση είναι μια πολυπαραγοντική νόσος που μπορεί να συσχετιστεί με την διατροφή, τουλάχιστον όσον αφορά στην πρόληψη και στη συνδυαστική με συντηρητική θεραπεία αντιμετώπισή της.
Σε γενικές γραμμές και για να βοηθήσουν στη θεραπεία της ενδομητρίωσης, οι γυναίκες συνιστάται να αποφεύγουν τις εξής τροφές:
![Κορεσμένα τρανς λιπαρά]()
Κορεσμένα και τρανς λιπαρά
![Κόκκινο κρέας]()
Κόκκινο κρέας
![Πλήρη γαλακτοκομικά]()
Πλήρη γαλακτοκομικά
![Καφεΐνη]()
Καφεΐνη
![Επεξεργασμένη ζάχαρη]()
Επεξεργασμένη ζάχαρη
![Αναψυκτικά]()
Αναψυκτικά
![Αλκοόλ]()
Αλκοόλ
![Πολύ αλάτι]()
Πολύ αλάτι
![Τρόφιμα με συντηρητικά]()
Τρόφιμα με συντηρητικά
![Τρόφιμα με γλουτένη]()
Τρόφιμα με γλουτένη
![Λευκό ψωμί]()
Λευκό ψωμί
![Πολλά ζυμαρικά]()
Πολλά ζυμαρικά
Πολύ σημαντική για τον περιορισμό των συμπτωμάτων που παρουσιάζει μια γυναίκα με ενδομητρίωση είναι και η διακοπή του καπνίσματος.
Αντιθέτως, επιβοηθητικά στη θεραπεία της ενδομητρίωσης είναι τα τρόφιμα που περιέχουν πολλές και απαραίτητες θρεπτικές ουσίες. Τα ωμά φρούτα και λαχανικά διαφορετικών χρωμάτων πρέπει να είναι αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής διατροφής μιας γυναίκας με ενδομητρίωση.
Προτίμησε τα φρούτα και τα λαχανικά εποχής, ώστε να επωφεληθείς στο μέγιστο από τις θρεπτικές τους ιδιότητες.
Πρόληψη της ενδομητρίωσης
Για να διατηρήσεις την υγεία σου και να μην αντιμετωπίζεις γυναικολογικά και εντερικά προβλήματα φρόντισε τη διατροφή σου και βάλε στο καθημερινό σου διαιτολόγιο όλες τις βιταμίνες που χρειάζεται ο οργανισμός σου για να λειτουργεί σωστά.
Κατανάλωσε τροφές πλούσιες σε:
- βιταμίνη Α
- βιταμίνη Ε
- βιταμίνη D
- βιταμίνη C
- ω-3 λιπαρά οξέα
- φυτικές ίνες
- σελήνιο
- σίδηρο
Η μεσογειακή διατροφή θα σε βοηθήσει να διατηρήσεις μια ισορροπία τόσο στο βάρος σου όσο και στην υγεία σου. Κατανάλωσε καθημερινά τροφές με πρωτεΐνες όπως ψάρια, αβγά, τυρί, γιαούρτι (τα γαλακτοκομικά να είναι χαμηλών λιπαρών) και απόφυγε όσο μπορείς τη γλουτένη.
Γιατί να αποφύγεις τη γλουτένη;
Η γλουτένη είναι πρωτεΐνη του σιταριού, του κριθαριού και της σίκαλης και σε αυτήν οφείλεται το φούσκωμα του ψωμιού. Σε κάποια άτομα προκαλεί ενόχληση στο έντερο και αντιδρούν εμφανίζοντας κοιλιοκάκη. Η κοιλιοκάκη εκδηλώνεται με συχνές διάρροιες, πόνο, κράμπες και έντονο φούσκωμα. Αν ο ασθενής σταματήσει να καταναλώνει τροφές με γλουτένη, το πρόβλημα αποκαθίσταται. Επειδή μια γυναίκα που παρουσιάζει ενδομητρίωση εμφανίζει και φουσκώματα και έντονο πόνο στην κοιλιά και στο έντερο κατά την έμμηνο ρύση, συνιστάται να αποφεύγονται τροφές που μπορεί να επιτείνουν το πρόβλημα.
“Κατανάλωσε καθημερινά 2 μερίδες κόκκινα ή πορτοκαλί λαχανικά, 2 φρούτα και 2 μερίδες πράσινα φυλλώδη λαχανικά και θα δεις το σώμα σου να αποκτά άμεσα ευεξία.”
Ενδομητρίωση, υπογονιμότητα και εξωσωματική
Υπάρχει σημαντική σύνδεση ανάμεσα στην ενδομητρίωση και την υπογονιμότητα. Η πλειοψηφία των γυναικών που αντιμετωπίζουν ανεξήγητα προβλήματα υπογονιμότητας διαγιγνώσκονται τελικά με ενδομητρίωση.
Ωστόσο, αυτό δε φαίνεται να ισχύει εξίσου και αμφίδρομα. Δηλαδή μια γυναίκα που έχει ενδομητρίωση δε σημαίνει απαραιτήτως ότι θα δυσκολευτεί να τεκνοποιήσει, παρουσιάζοντας υπογονιμότητα. Σε αυτή την περίπτωση παίζει σημαντικό ρόλο και η ηλικία τεκνοποίησης, καθώς όσο πιο μικρή είναι η ηλικία της γυναίκας τόσο περισσότερες πιθανότητες έχει να μην παρουσιάσει προβλήματα υπογονιμότητας και δυσκολία σύλληψης, ακόμη κι αν πάσχει από ενδομητρίωση.
Πώς προκαλείται υπογονιμότητα στην ενδομητρίωση;
Η ενδομητρίωση επιδρά στα ωάρια που υπάρχουν στις ωοθήκες, προκαλώντας ανεπάρκειά τους. Όσο μεγαλύτερη είναι η ηλικία της γυναίκας, τόσο αυξάνεται και η ανεπάρκειά της σε ωάρια. Έτσι, σε συνδυασμό με την ενδομητρίωση μειώνονται ακόμη περισσότερο οι πιθανότητες φυσιολογικής σύλληψης και τεκνοποίησης.
Επιπλέον, η νόσος μπορεί να φράξει τις σάλπιγγες, να προκαλέσει συμφύσεις και να εμποδίσει έτσι, την είσοδο του σπερματοζωαρίου στη μήτρα. Τέλος, ακόμη κι αν εισέλθει τελικά το σπερματοζωάριο, η ενδομητρίωση δυσκολεύει την εμφύτευσή του στο ενδομήτριο. Έτσι, παρουσιάζεται πρόβλημα σύλληψης.
Για να μειωθεί ο κίνδυνος υπογονιμότητας συνιστάται η ασθενής να προχωρήσει σε θεραπεία, με λαπαροσκοπική αφαίρεση των συμφύσεων και των εστιών ενδομητρίωσης. Η γονιμότητα της γυναίκας μετά τη λαπαροσκόπηση αυξάνεται, ενώ οι πιθανότητες αυτόματης σύλληψης αυξάνονται σημαντικά για τους επόμενους 6 έως και 36 μήνες από την επέμβαση.
Σε κάποιες περιπτώσεις αν η γυναίκα δεν ανταποκρίνεται στα φάρμακα της εξωσωματικής, τότε διερευνάται για ενδομητρίωση.
Εξωσωματική γονιμοποίηση
Η απόφαση ενός ζευγαριού να προχωρήσει σε υποβοηθούμενη αναπαραγωγή- εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF) ή σπερματέγχυση εξαρτάται από την ηλικία της γυναίκας και τη συνολική εικόνα της ενδομητρίωσης, καθώς και την κατάσταση των σαλπίγγων (σαλπιγγικός παράγοντας).
Σε κάθε περίπτωση συνιστάται, εφόσον έχει εντοπιστεί πρόβλημα υπογονιμότητας, η ασθενής να προχωρήσει σε λαπαροσκοπική αφαίρεση των συμφύσεων, των κύστεων και των ενδομητριωμάτων, ώστε να αυξηθεί η πιθανότητα επίτευξης εγκυμοσύνης.
Θεραπεία ενδομητρίωσης
Η θεραπεία της ενδομητρίωσης εστιάζει στη λήψη φαρμακευτικής αγωγής και στη χειρουργική επέμβαση (λαπαροσκόπηση). Η επιλογή της θεραπείας εξαρτάται από το στάδιο της νόσου, από την ηλικία στην οποία βρίσκεται η ασθενής, από τη βαρύτητα των συμπτωμάτων και από το αν επιθυμεί να μείνει έγκυος σύντομα. Σε γενικές γραμμές, η ασθενής ξεκινά με τη συντηρητική αγωγή και συνεχίζει με φαρμακευτική αγωγή. Καμία θεραπευτική μέθοδος δεν είναι μόνιμη, αν δε δράσει συνδυαστικά με την άλλη. Σε κάθε περίπτωση αρμόδιος να χορηγήσει την κατάλληλη θεραπευτική αγωγή είναι μόνο ο θεράπων ιατρός.
Λαπαροσκόπηση
Είναι η πιο αποτελεσματική και βέβαιη μέθοδος θεραπείας. Γίνεται υπό γενική αναισθησία σε χειρουργείο. Κατά την επέμβαση, ο γιατρός αφού εντοπίσει τις συμφύσεις, τις εστίες και τις ουλές και τις σοκολατοειδείς κύστεις, τις αφαιρεί με τη χρήση του λαπαροσκοπίου. Για να μειωθεί στη συνέχεια η πιθανότητα υποτροπών, η ασθενής λαμβάνει συμπληρωματικά φαρμακευτική αγωγή. Για τους επόμενους 6 μήνες τουλάχιστον από την εφαρμογή της λαπαροσκόπησης αυξάνεται σημαντικά η πιθανότητα αυτόματης σύλληψης. Το ανοιχτό χειρουργείο δεν επιλέγεται συχνά, διότι καταστρέφει την κοιλιά και μπορεί να προκαλέσει συμφύσεις.
Φαρμακευτική αγωγή
Τα φάρμακα που χορηγούνται στοχεύουν είτε στην ανακούφιση από τον πόνο που προκαλεί η ενδομητρίωση είτε στην αποκατάσταση των ορμονικών διαταραχών. Μπορεί να χορηγηθούν αναλγητικά για να αντιμετωπιστεί η δυσμηνόρροια.
Η ορμονοθεραπεία (αντισυλληπτικά χάπια και προγεσταγόνα) χορηγείται για πεπερασμένο χρονικό διάστημα και δρα επιβραδύνοντας την ανάπτυξη του ενδομητριωσικού ιστού και αποτρέποντας τη δημιουργία νέων συμφύσεων. Όταν σταματήσεις να λαμβάνεις ορμονοθεραπεία τα συμπτώματα επιστρέφουν.
Υποβοηθούμενη αναπαραγωγή
Αν η λαπαροσκόπηση δεν καταφέρει να αποκαταστήσει τη γονιμότητα της γυναίκας, τότε μπορεί να επιλέξει την εξωσωματική γονιμοποίηση.
Υστερεκτομή
Αυτή η μέθοδος αντιμετώπισης της συμπτωματολογίας της ενδομητρίωσης είναι το τελευταίο βήμα που επιλέγεται όταν οι άλλες μέθοδοι έχουν αποτύχει και φυσικά, όταν η γυναίκα δεν επιθυμεί να τεκνοποιήσει. Εφαρμόζεται μόνο σε σοβαρές περιπτώσεις ενδομητρίωσης και περιλαμβάνει την ολική αφαίρεση της μήτρας και των ωοθηκών, μαζί με τις ουλές της ενδομητρίωσης.
Το σημαντικότερο βήμα για να αντιμετωπιστεί σωστά η ενδομητρίωση είναι η επιλογή της κατάλληλης ιατρικής ομάδας. Θα πρέπει να επισκεφθείς κάποιον εξειδικευμένο ιατρό και γιατί όχι, να λάβεις και μία δεύτερη γνώμη πριν προχωρήσεις στη θεραπεία. Η κάθε περίπτωση ενδομητρίωσης είναι διαφορετική και ως τέτοια θα πρέπει να αντιμετωπίζεται.
“Η ενδομητρίωση πρέπει να διαγιγνώσκεται και να αντιμετωπίζεται από εξειδικευμένες ομάδες, με γνώση και εμπειρία στον τομέα.”
Κόστος θεραπείας ενδομητρίωσης
Το κόστος της αντιμετώπισης της ενδομητρίωσης εξαρτάται από τη μέθοδο θεραπείας που θα επιλεγεί και συμπεριλαμβάνει την κλινική εξέταση από τον αρμόδιο γιατρό, τις ειδικές υπερηχογραφικές εξετάσεις, τη λαπαροσκόπηση και τα φάρμακα που θα χορηγηθούν στην ασθενή.
Average cost and price range
Average service cost
From
doctors
Price range for all areas
Πώς να βρεις τον κατάλληλο γιατρό
Ο κατάλληλος γιατρός για την αντιμετώπιση της ενδομητρίωσης είναι ο γυναικολόγος και ο χειρουργός-γυναικολόγος. Το πιο σημαντικό βήμα της θεραπείας είναι η επιλογή του κατάλληλου γιατρού, ο οποίος θα πρέπει να είναι εξειδικευμένος, έμπειρος και να έχει αντιμετωπίσει αρκετά περιστατικά ενδομητρίωσης. Επίσης, είναι σημαντικό να συνδυάσει και το υπερηχογράφημα.
Για να επιλέξεις τον κατάλληλο συνιστάται να λάβεις υπόψιν την εμπειρία του στην αντιμετώπιση ανάλογων περιστατικών, αλλά και να μπορείς να τον εμπιστευθείς και να νιώσεις ότι είσαι σε καλά χέρια.
Μπορείς να διαβάσεις τις αξιολογήσεις άλλων ασθενών που επισκέφθηκαν το γιατρό πριν από εσένα για να αποφασίσεις σε ποιον θέλεις να απευθυνθείς.
Ειδική προετοιμασία για την εξέταση
Πριν από το προγραμματισμένο σου ραντεβού στο γιατρό θα πρέπει να έχεις κάνει μια προετοιμασία, ώστε να μην ξεχάσεις να ρωτήσεις αυτά που θέλεις.
- Φτιάξε μια λίστα με όλα τα συμπτώματα που έχεις παρατηρήσει, ακόμη κι αυτά φαίνονται άσχετα με το λόγο που τον επισκέπτεσαι.
- Σημείωσε όλα τα φάρμακα, τις βιταμίνες και τα συμπληρώματα διατροφής που λαμβάνεις, μαζί με τη συχνότητα λήψης τους.
- Σημείωσε τις ερωτήσεις που θέλεις να κάνεις στο γιατρό σου κατά τη διάρκεια του ραντεβού. Μη διστάσεις να τον ρωτήσεις οτιδήποτε σκέφτεσαι.
Ειδική προετοιμασία για τη λαπαροσκόπηση
Πριν προχωρήσεις σε λαπαροσκόπηση για τη διάγνωση και ταυτόχρονη θεραπεία της ενδομητρίωσης θα πρέπει να προετοιμαστείς κατάλληλα για την επέμβαση.
Δεν επιτρέπεται να λαμβάνεις αντισυλληπτικά/ ορμονοθεραπεία κατά την περίοδο του χειρουργείου.
Αν συμβαίνει κάτι τέτοιο θα πρέπει να ενημερώσεις από πριν το γιατρό σου.
Αποθεραπεία
Η ασθενής μπορεί να επιστρέψει σπίτι από την επόμενη κιόλας μέρα, όσο βαρύ κι αν είναι το χειρουργείο. Η ταχύτητα ανάρρωσης της ασθενούς, αλλά και η μετεγχειρητική της αποκατάσταση εξαρτάται τόσο από τη βαρύτητα της ενδομητρίωσης όσο και από την εμπειρία του γιατρού στην εφαρμογή των εν λόγω επεμβάσεων.
Συμβουλές και πρόληψη της ενδομητρίωσης
Η ενδομητρίωση είναι μία πολυπαραγοντική νόσος. Τα συμπτώματά της μπορεί να αυξομειώνονται αναλόγως του επιπέδου της συνολικής υγείας που έχει η ασθενής. Η άσκηση, η σωστή διατροφή και η ισορροπημένη ψυχική διάθεση παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην πορεία και την εξέλιξη της νόσου.
Μην αμελείς τον τακτικό γυναικολογικό σου έλεγχο
Αναλόγως της ηλικίας σου θα πρέπει να κάνεις κάποιες τακτικές ιατρικές εξετάσεις που θα σε κρατούν ενήμερη για την κατάσταση της υγείας σου και έτσι, θα προλάβεις εγκαίρως να λάβεις τη θεραπεία που απαιτείται, αν κάτι δεν πάει καλά.
Η διατροφή σου, ο σύμμαχός σου στη γυναικολογική σου υγεία
Όσο πιο υγιεινά τρέφεσαι, τόσο πιο θωρακισμένη και έτοιμη να αντιμετωπίσει δυσκολίες θα είναι η υγεία σου. Σε όλη τη διάρκεια της ζωής σου, θα πρέπει να τρέφεσαι ισορροπημένα με φρούτα, λαχανικά, ψάρι και να αποφεύγεις τις λιπαρές τροφές και αυτές που περιέχουν ζάχαρη. Η σωστή διατροφή θα σε βοηθήσει να ανακουφιστείς από συμπτώματα της ενδομητρίωσης, ενώ θα θωρακίσει και τη γονιμότητά σου.
Κάνε την άσκηση τρόπο ζωής
Η γυμναστική θα προσφέρει στον οργανισμό σου ευεξία και θα σου δώσει τη δυνατότητα να μάθεις τεχνικές χαλάρωσης και ανακούφισης από τον πόνο σε περιπτώσεις δυσμηνόρροιας (η οποία είναι σύμπτωμα της ενδομητρίωσης). Επίσης, θα σε δυναμώσουν και θα βελτιώσουν την υγεία σου γενικότερα.
Η καλή διάθεση θα σε γεμίσει αισιοδοξία
Σίγουρα δεν είναι ευχάριστα τα συμπτώματα της ενδομητρίωσης όταν υπάρχουν, αλλά προσπάθησε να παραμείνεις ψύχραιμη και να σκέφτεσαι θετικά. Αν σε στενοχωρεί το κομμάτι της υπογονιμότητας, να θυμάσαι ότι πολλές είναι οι γυναίκες που παρόλο που είχαν ενδομητρίωση κατάφεραν και έκαναν παιδιά.
Bonus συμβουλή από το doctoranytime: Μη φοβάσαι τη λαπαροσκόπηση! Αν έχεις διαγνωστεί με ενδομητρίωση, μην επαναπαύεσαι στο νεαρό της ηλικίας. Όσο νωρίτερα λάβεις θεραπεία, τόσο καλύτερα για 'σενα, διότι με τη θεραπεία θα απαλλαγείς από τα συμπτώματα και θα μειώσεις τον κίνδυνο πριν η ενδομητρίωση προχωρήσει και σε άλλα όργανα και να σου προκαλέσει πιο σοβαρές βλάβες.
Μύθοι και αλήθειες για την ενδομητρίωση
Η εγκυμοσύνη θεραπεύει την ενδομητρίωση.
Όχι, δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Υπάρχουν περιστατικά που μετά την εγκυμοσύνη μπορεί να παρατηρήσουν βελτίωση των συμπτωμάτων τους και λιγότερες υποτροπές. Ωστόσο, δεν έχει θεραπευθεί η ενδομητρίωση. Έχει κατασταλεί.
Αν λάβω φαρμακευτική θεραπεία, δεν θα επανεμφανιστεί η ενδομητρίωση.
Δυστυχώς, η ενδομητρίωση είναι μία πάθηση από την οποία δεν μπορεί να απαλλαγεί εύκολα με φαρμακευτική αγωγή μια ασθενής. Η μόνη σίγουρη διάγνωση και θεραπεία παράλληλα είναι η λαπαροσκόπηση. Καμία άλλη μορφή θεραπείας από μόνη της δεν καταφέρνει να εξαλείψει οριστικά τα επώδυνα συμπτώματα. Ακόμη και στην περίπτωση της λαπαροσκόπησης δεν είναι εγγυημένο ότι δεν μπορούν ποτέ να επανεμφανιστούν τα συμπτώματα. Για το λόγο αυτό και πρέπει να γίνεται ένα πολύ καλό χειρουργείο.
Η ενδομητρίωση δεν ισοδυναμεί απαραιτήτως με την υπογονιμότητα και τη στειρότητα.
Η αλήθεια είναι πως η βασικότερη και συχνότερη επίπτωση της ενδομητρίωσης είναι η υπογονιμότητα. Δεν είναι σίγουρο ότι μπορεί να επηρεάσει ανεπανόρθωτα τη γονιμότητα μιας γυναίκας, άλλωστε εξαρτάται από το στάδιο και το βαθμό που βρίσκεται, αλλά σίγουρα αποτελεί μία από τις πιο σημαντικές αιτίες υπογονιμότητας στις γυναίκες σήμερα.
Ο πόνος στην περίοδο υποκρύπτει ενδομητρίωση.
Η δυσμηνόρροια δεν υποδηλώνει πάντα ενδομητρίωση. Ο υπερβολικά έντονος πόνος μπορεί να είναι σύμπτωμα της ενδομητρίωσης, ωστόσο υπάρχουν και άλλες αιτίες στις οποίες μπορεί να οφείλεται ο πόνος αυτός. Για παράδειγμα, αν πρόκειται για πρωτοπαθή δυσμηνόρροια (αν δηλαδή έχει ξεκινήσει με πόνο από την πρώτη περίοδο της γυναίκας), τότε μπορεί να μην οφείλεται σε ενδομητρίωση, αλλά σε άλλα αίτια, ενώ η επιδεινούμενη κάθε χρόνο έχει περισσότερες πιθανότητες να συσχετίζεται.
Είμαι πολύ νέα για να έχω ενδομητρίωση.
Η πάθηση αυτή δεν μπορεί να διαγνωστεί από πολύ νεαρή ηλικία. Το σύνηθες είναι η διάγνωση να γίνεται γύρω στα 20-22 έτη. Είναι πολύ σπάνιο να υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ενδομητρίωσης σε κορίτσια κάτω των 19 ετών, ωστόσο μια αρχική διάγνωση σε νεαρή ηλικία είναι εφικτό να γίνει, αν και παρακινδυνευμένο. Ο μέσος χρόνος διάγνωσης από τη στιγμή που η γυναίκα θα πρωτοαναφέρει συμπτώματα είναι τα 10 έτη.
Η ενδομητρίωση μπορεί να οδηγήσει σε καρκίνο.
Η πάθηση αυτή δε σχετίζεται με τον καρκίνο. Ίσως μπορεί κατά τη διάγνωση να συγχυστεί με εστίες καρκίνου, ωστόσο δεν έχει καμία σχέση. Η μόνη σοβαρή επιπλοκή είναι ότι μπορεί να μεταφερθούν οι συμφύσεις και σε άλλα παρακείμενα όργανα (π.χ. έντερο, κοιλιά, πνεύμονες) όπου εκεί θα μπορούσαν δυνητικά να προκαλέσουν σοβαρά λειτουργικά προβλήματα.
Όταν λαμβάνεις αντισυλληπτικά, δεν μπορείς να πάθεις ενδομητρίωση.
Τα αντισυλληπτικά μπορούν να αποτρέψουν τη δημιουργία κύστεων ενδομητρίωσης, καθώς καταστέλλουν την ωορρηξία που ευθύνεται για τη δημιουργία σοκολατοειδών κύστεων στις γυναίκες με γενετική προδιάθεση για ενδομητρίωση.
Συχνές ερωτήσεις για την ενδομητρίωση
Αν η μαμά μου είχε ενδομητρίωση, μπορεί να εμφανίσω κι εγώ;
Δεν είναι 100% κληρονομικό. Υπάρχει όντως μια αυξημένη προδιάθεση στις γυναίκες που το είχαν οι μαμάδες τους. Συχνά έχουμε αδερφές με ενδομητρίωση. Αυτό έγκειται στο γεγονός ότι η μαμά είχε συμπτώματα, αλλά 30 χρόνια πριν η ιατρική δεν είχε τη δυνατότητα της σωστής διάγνωσης.
Υπάρχει περίπτωση να γίνει λανθασμένη διάγνωση ενδομητρίωσης; Με ποιες άλλες παθήσεις μπορεί να μπερδευτεί;
Από μόνη της η διάγνωση της ενδομητρίωσης είναι δύσκολη υπόθεση. Χρειάζεται διαρκής παρακολούθηση, καταγραφή των συμπτωμάτων της ασθενούς, όπως και του ιατρικού ιστορικού και υπερηχογραφικός έλεγχος. Σε πολλές περιπτώσεις για να γίνει ακριβής διάγνωση πρέπει να γίνει λαπαροσκόπηση. Μόνο σε περιπτώσεις σοκολατοειδούς κύστης ωοθήκης είναι σχεδόν σίγουρη η διάγνωση. Η νόσος μπορεί να συγχυστεί με τον πόνο στο έντερο ή στην κοιλιά (π.χ. ευερέθιστο έντερο).
Επιτρέπεται ο φυσιολογικός τοκετός σε γυναίκες με ενδομητρίωση;
Ναι, φυσικά. Δεν υπάρχει κανένας περιορισμός στον τρόπο που θα γίνει ο τοκετός. Το συνολικό ιστορικό της γυναίκας, καθώς και η θέση του παιδιού θα καθορίσουν αν θα επιλεγεί ο φυσιολογικός τοκετός ή η καισαρική τομή.
Διαγνώστηκα με ενδομητρίωση. Αν δεν κάνω θεραπεία άμεσα, πειράζει;
Η ενδομητρίωση δεν είναι μία πάθηση που μπορεί να γίνει επικίνδυνη για την υγεία σου συνολικά. Δεν σε επηρεάζει άμεσα η ύπαρξή της. Ωστόσο, σίγουρα όσο περισσότερο καθυστερείς να την εντοπίσεις, τόσο περισσότερο αυξάνει ο κίνδυνος της υπογονιμότητας, καθώς μπορεί η νόσος να προχωρήσει και να προκαλέσει εκτεταμένη ζημιά στις σάλπιγγες. Αν στην ασθενή εντοπιστεί ενδομητριωσική κύστη και είναι μεγαλύτερη από 3 εκατοστά, αυτή θα πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στην καταστροφή των ωαρίων και του ωοθηκικού ιστού λόγω των πολλαπλών χειρουργείων.
Γιατί η ενδομητρίωση προκαλεί πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή;
Ένα από τα συμπτώματα της ενδομητρίωσης είναι ότι προκαλεί πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή (δυσπαρευνία), ο οποίος εκτείνεται ως την περιοχή της κοιλιάς. Αυτό συμβαίνει επειδή η ενδομητρίωση δημιουργεί συμφύσεις. Με τη σεξουαλική επαφή, η μήτρα κολλάει στα κοιλιακά τοιχώματα και το έντερο στη μήτρα, με αποτέλεσμα η γυναίκα να νιώθει πόνο. Αυτές είναι οι ουλές της εν τω βάθει διεισδυτικής ενδομητρίωσης.
Μπορεί να επηρεαστεί από σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα;
Όχι, δεν οφείλεται σε κάποια λοίμωξη ή φλεγμονή του οργανισμού. Ούτε σχετίζεται με κάποιο μεταδιδόμενο νόσημα. Ίσως είναι εύκολο αν υπάρχει κάποιο άλλο μεταδιδόμενο νόσημα να μπερδευτούν τα συμπτώματα μεταξύ τους ή να αποπροσανατολίσουν τη διάγνωση. Όμως, δε σχετίζονται με την πρόκληση της νόσου.