Είναι μορφή άγχους το άγχος για το μέλλον;

Καλησπέρα σας ! Στη σημερινή κοινωνική πραγματικότητα το άγχος για το μέλλον κυριαρχεί, κατά αναμενόμενο τρόπο, στο μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού. Αρχικά, αποτελεί μια φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού σε εξωτερικές πιέσεις, που δέχεται το άτομο. Ζήτημα προκύπτει όταν αυτό το άγχος εκδηλώνεται με έντονο τρόπο, επηρεάζοντας την καθημερινή μας λειτουργικότητα και την ποιότητα της ζωής μας. Στην περίπτωση που αυτή η επιρροή είναι σημαντική, τότε το να διστάσουμε να ζητήσουμε τη βοήθεια ενός ειδικού - επαγγελματία ψυχικής υγείας, θα αποτελεί απλά και μόνο ένα ΄΄κουκούλωμα΄΄ μίας κατάστασης, που θα επιδεινώνεται στην πορεία του χρόνου, με ό,τι... δυσάρεστο μπορεί αυτό να συνεπάγεται. Read more

Ναι, το άγχος για το μέλλον είναι μια μορφή άγχους, γνωστή ως προβλεπτικό ή υπαρξιακό άγχος.

Το άγχος για το μέλλον είναι μια μορφή άγχους που προκύπτει από την αβεβαιότητα και την υπερβολική ανησυχία για πιθανά αρνητικά σενάρια. Σε φυσιολογικά επίπεδα, μπορεί να λειτουργήσει ως κίνητρο για προγραμματισμό και προετοιμασία, αλλά όταν γίνεται υπερβολικό και παρεμβαίνει στην καθημερινή ζωή, μπορεί να αποτελεί σύμπτωμα αγχώδους διαταραχής.

Καλημέρα σας, στην απάντηση αυτή θα μοιραστώ μαζί σας λίγα λόγια για το άγχος, τις μορφές του, και τους τρόπους με τους οποίους επηρεάζει τη σκέψη μας.

Τι είναι το άγχος;

Το άγχος είναι ένας φυσιολογικός μηχανισμός του οργανισμού απέναντι σε αντικειμενικά απειλητικές καταστάσεις, όπως για παράδειγμα ένα άγριο θηρίο στο δάσος. Μας βοηθάει να είμαστε σε εγρήγορση ώστε να αντιληφθούμε έγκαιρα έναν κίνδυνο και να τον αντιμετωπίσουμε όσο καλύτερα μπορούμε. Ωστόσο, υπάρχουν στιγμές που αυτός ο μηχανισμός μπορεί να ενεργοποιείται απέναντι σε καταστάσεις οι οποίες δεν είναι αντικειμενικά απειλητικές, αλλά για κάποιους δικούς μας έγκ...υρους λόγους ερμηνεύονται ως επικίνδυνες. Σε αυτές τις στιγμές το σώμα μας επειδή θέλει να μας προστατεύσει από κάθε κίνδυνο αρχίζει να ενεργοποιεί το μηχανισμό του άγχους με τρόπους που είναι δυσλειτουργικοί για τη ζωή μας. Αυτές οι εσφαλμένες ενεργοποιήσεις του άγχους μπορούν να πάρουν πολλές και διαφορετικές μορφές τις οποίες λέμε διαταραχές άγχους όπως η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή, οι φοβίες, οι κρίσεις πανικού, η μετατραυματική διαταραχή, οι επίμονες σκέψεις, η παρορμητικότητα, οι αποφυγές, η έντονη ανησυχία, οι κοινωνικές δυσκολίες.

Πως επηρεάζει τη σκέψη μας;

Σε κάθε διαταραχή άγχους είναι πολύ συνηθισμένο να αρχίσουμε να σκεπτόμαστε με αρνητικό τρόπο για:

• Τον εαυτό μας (νιώθοντας ευάλωτοι, αδύναμοι, με χαμηλή αυτοπεποίθηση και αυξημένη εξάρτηση)

• Τον κόσμο (βλέποντάς τον ως απειλητικό)

• Το μέλλον (βλέποντάς το ως απρόβλεπτο και δυσοίωνο για εμάς είμαστε σε συνεχή επαγρύπνηση)

Αυτός ο αρνητικός τρόπος με τον οποίο μια αγχώδης διαταραχή επηρεάζει τη σκέψη μας έχει την τάση να μας οδηγεί σε κάποια πολύ συγκεκριμένα λάθη λογικής όπως:

• Αυθαίρετα συμπεράσματα στα οποία καταλήγουμε με σιγουριά χωρίς να έχουμε εξετάσει αν τα απαραίτητα στοιχεία πραγματικά στέκουν.

• Επιλεκτική αφαίρεση, κατά την οποία αξιολογούμε μια κατάσταση με βάση μόνο μια οπτική γωνία, χάνοντας τη γενική εικόνα όλων των στοιχείων που τη συνθέτουν.

• Υπεργενίκευση, όπου θεωρούμε ένα μεμονωμένο γεγονός ως αντιπροσωπευτικό παρόμοιων καταστάσεων

• Μεγέθυνση & σμίκρυνση, πρόκειται για την τάση να μεγιστοποιούμε τα αρνητικά στοιχεία μιας κατάστασης και να ελαχιστοποιούμε τα θετικά

• Προσωποποίηση, πρόκειται για την τάση να αναλαμβάνουμε την ευθύνη των αρνητικών εξελίξεων μιας κατάστασης ακόμη και όταν αυτές οι εξελίξεις είναι ανεξάρτητες ή και άσχετες από εμάς

• Διχότομη σκέψη, αυτή είναι η τάση να βλέπουμε τον εαυτό μας, τον κόσμο, και το μέλλον σε δύο μόνο κατηγορίες τύπου «άσπρο-μαύρο»

Τα παραπάνω λάθη πάντα έχουν αρνητικό περιεχόμενο και αυτό είναι που τα κάνει να επηρεάζουν τόσο αρνητικά τα συναισθήματά μας προκαλώντας μας φόβο και στεναχώρια. Ταυτόχρονα όμως αυτό είναι που τα κάνει και εύκολα αναγνωρίσιμα.

Όπως ένας κουτσομπόλης γείτονας που συνεχώς μας λέει κάτι δυσάρεστο για τους άλλους και ποτέ δεν έχει κάτι θετικό να πει, έτσι και αυτές οι αυτόματες αρνητικές σκέψεις συνεχώς μας λένε κάτι δυσάρεστο για τον εαυτό μας, τους άλλους, και το μέλλον.

Μέσα από τα δυσάρεστα λόγια τους μπορούμε να τις εντοπίσουμε όπως εντοπίζουμε έναν κουτσομπόλη, και μόλις τις αναγνωρίσουμε χάνουν την αξιοπιστία τους και παύουμε να τους δίνουμε σημασία. Είμαι στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε απορία ή διευκρίνιση. Ελπίζω να βοήθησα! Read more

Το άγχος για το μέλλον είναι μια φυσιολογική αντίδραση που προκύπτει από την αβεβαιότητα και τις προσδοκίες που έχουμε για τη ζωή μας. Αν και μπορεί να είναι καταπιεστικό, είναι σημαντικό να το αναγνωρίσουμε και να το διαχειριστούμε με υγιείς τρόπους.
Η κατανόηση του άγχους μας βοηθά να προσαρμοστούμε στο τώρα και να εστιάσουμε στα τρέχοντα βιώματά μας αντί να ανησυχούμε για το άγνωστο, μετατρέποντάς το σε εσωτερική κινητήρια δύναμη.
Εάν σας δυσκολεύει αυτή η διαδικασία η υποστήριξη από έναν ψυχολόγο θα σας βοηθήσει στην αναζήτησει της αληθινή σας κατεύθυνσης σε έναν δρόμο γεμάτο νόημα και σκοπό.