Διαβήτης
Ενημερώσου και μην αγνοείς τις ενδείξεις!
Written by Diabetologist Μπαλαμπάνη Κωνσταντίνο, Endocrinologist Ράλλη Ιωάννη and Dietitian - Nutritionist Κούνα Ελευθερία on 10 November 2017
Reviewed by Ioanna Vlassi from our scientific team
Τι είναι ο σακχαρώδης διαβήτης και ποιοι τύποι υπάρχουν;
Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι ένα συχνό μεταβολικό νόσημα που χαρακτηρίζεται από υψηλά επίπεδα γλυκόζης (σακχάρου) στο αίμα. Στο διαβήτη, ο οργανισμός παράγει λιγότερη ή και καθόλου ινσουλίνη ή χρησιμοποιεί την ινσουλίνη με τρόπο μη αποτελεσματικό.
Η αύξηση της συγκέντρωσης του σακχάρου στο αίμα (υπεργλυκαιμία) και διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης εμφανίζεται είτε ως αποτέλεσμα της ελαττωμένης έκκρισης ινσουλίνης είτε λόγω της ελάττωσης της ευαισθησίας των κυττάρων του σώματος στη δράση της ορμόνης αυτής (ινσουλίνη).
Videos
Υπάρχουν 3 κύριοι τύποι σακχαρώδους διαβήτη:
ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΥΠΟΥ Ι (ή παιδικός διαβήτης)
Παλαιότερα αποκαλούμενος ινσουλινοεξαρτώμενος ή νεανικός διαβήτης. Χαρακτηρίζεται από καταστροφή των β-κυττάρων του παγκρέατος, που είναι υπεύθυνα για την παραγωγή ινσουλίνης, με αποτέλεσμα ολική έλλειψη ή ελάχιστη έκκριση ινσουλίνης. Η ευαισθησία των κυττάρων στην ινσουλίνη είναι συνήθως φυσιολογική, ιδιαίτερα στα πρώιμα στάδια. Ο τύπος αυτός αποτελεί την κυριότερη αιτία διαβήτη σε παιδιά, μπορεί όμως να προσβάλλει και τους ενήλικες.
Η καταστροφή των β-κυττάρων του παγκρέατος είναι στην πλειοψηφία των περιπτώσεων αυτοάνοσης αιτιολογίας. Στο μεγαλύτερο ποσοστό των ασθενών με διαβήτη τύπου 1 ανιχνεύονται στην κυκλοφορία ένα ή περισσότερα είδη αυτοαντισωμάτων, οι ασθενείς δε αυτοί εμφανίζουν αυξημένη προδιάθεση και για άλλες αυτοάνοσες παθήσεις. Ο διαβήτης τύπου 1 εισβάλλει συνήθως απότομα. Συχνά δε, γίνεται αντιληπτός για πρώτη φορά με την ανάπτυξη κέτωσης και διαβητικής κετοξέωσης, οι οποίες και απαιτούν νοσηλεία σε νοσοκομείο.
Ο ασθενής είναι απόλυτα εξαρτημένος από την εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης προκειμένου τα επίπεδα σακχάρου του αίματος να διατηρηθούν σε φυσιολογικά επίπεδα.
ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΥΠΟΥ ΙΙ
Παλαιότερα αποκαλούμενος μη ινσουλινοεξαρτώμενος διαβήτης. Χαρακτηρίζεται από το συνδυασμό μειωμένης έκκρισης ινσουλίνης και ελαττωμένης ευαισθησίας των κυττάρων στη δράση της (φαινόμενο που ονομάζεται ινσουλινοαντοχή). Στα πρώτα στάδια της νόσου, η ελαττωμένη ευαισθησία στην ινσουλίνη είναι η κύρια διαταραχή, ενώ τα επίπεδα ινσουλίνης στο αίμα είναι αυξημένα.
Ο διαβήτης τύπου 2 είναι η συχνότερη αιτία διαβήτη στους ενηλίκους. Σπουδαίος προδιαθεσικός παράγοντας για την ανάπτυξη διαβήτη τύπου 2 είναι η παχυσαρκία. Η παχυσαρκία προδιαθέτει για ανάπτυξη ινσουλινοαντοχής, πιθανόν λόγω της παραγωγής από το λιπώδη ιστό ουσιών που ελαττώνουν την ευαισθησία των κυττάρων στην ινσουλίνη. Άλλοι προδιαθεσικοί παράγοντες είναι η ηλικία και το οικογενειακό ιστορικό.
Στο διαβήτη τύπου 2, τα συμπτώματα είναι πιο ήπια και η πιθανότητα εμφάνισης διαβητικής κετοξέωσης είναι μικρή. Παρ’ όλα αυτά, ο κίνδυνος απώτερων και σοβαρών επιπλοκών παραμένει υψηλός. Το πρώτο βήμα στη θεραπεία του διαβήτη τύπου 2 είναι η αλλαγή του τρόπου ζωής του ασθενούς, με στόχο την απώλεια βάρους, την αύξηση της σωματικής άσκησης και την υγιεινή διατροφή. Εάν κριθεί απαραίτητο χρησιμοποιούνται αντιδιαβητικά φάρμακα. Στην περίπτωση που η θεραπεία αποτύχει, κρίνεται σκόπιμη η χορήγηση ινσουλίνης για τον έλεγχο και αυτών των ασθενών.
ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΥΗΣΗΣ
Πρόκειται για την εμφάνιση σακχαρώδους διαβήτη για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης (δεν συμπεριλαμβάνονται στον ορισμό γυναίκες με γνωστό διαβήτη πριν από την έναρξη της εγκυμοσύνης). Ο τύπος αυτός μοιάζει με το διαβήτη τύπου 2.
Παχύσαρκες γυναίκες είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν διαβήτη της κύησης. Ο τύπος αυτός αφορά στο 3-5% των κυήσεων. Το 30-40% των γυναικών με διαβήτη κύησης θα αναπτύξουν διαβήτη τύπου 2 αργότερα στη ζωή τους. Ο διαβήτης της κύησης είναι αναστρέψιμος και υποχωρεί μετά τον τοκετό, μπορεί όμως να προκαλέσει περιγεννητικές επιπλοκές και προβλήματα στην υγεία μητέρας και νεογνού.
Ποια είναι τα αίτια και ποια τα συμπτώματα του διαβήτη
Ο διαβήτης τύπου Ι είναι μία αυτοάνοση κατάσταση που εκδηλώνεται αιφνίδια στον οργανισμό, ενώ στον διαβήτη τύπου ΙΙ σημαντικό ρόλο διαδραματίζει η παχυσαρκία, ο τρόπος ζωής (παχυσαρκία, έλλειψη άσκησης) και η κληρονομικότητα. Ο διαβήτης κύησης οφείλεται στην ίδια την εγκυμοσύνη (ορμόνες της κύησης), γι’ αυτό και «θεραπεύεται» μετά την ολοκλήρωσή της. Ο διαβήτης μπορεί να εμφανίσει συμπτώματα, μπορεί όμως να είναι και ασυμπτωματικός.
Τα συμπτώματα του σακχαρώδους διαβήτη είναι:
![έντονη δίψα]()
έντονη δίψα
![συχνουρία]()
συχνουρία
![πολυουρία]()
πολυουρία
![ξηροστομία]()
ξηροστομία
![κούραση και εξάντληση]()
κούραση και εξάντληση
![θολή όραση]()
θολή όραση
![απώλεια σωματικού βάρους]()
απώλεια σωματικού βάρους
Διάγνωση του διαβήτη
Η διάγνωση του διαβήτη είναι εύκολη όταν υπάρχουν τα κλασικά συμπτώματα και αρκεί η επιβεβαίωση με τη μέτρηση του σακχάρου του αίματος. Η διάγνωση τίθεται επίσης εύκολα όταν ο ασθενής παρουσιάζεται με συμπτώματα και σημεία διαβητικής κετοξέωσης. Τα διαγνωστικά κριτήρια που έχουν θεσπιστεί για τη διάγνωση του σακχαρώδους διαβήτη είναι τα ακόλουθα:
- Παρουσία κλασικών συμπτωμάτων του διαβήτη και τιμή γλυκόζης σε οποιαδήποτε στιγμή > 200 mg/dl
- Τιμή σακχάρου νηστείας (που λαμβάνεται δηλαδή μετά από 8 τουλάχιστον ώρες αποχής από την πρόσληψη τροφής) > 126 mg/dl
- Τιμή σακχάρου 2 ώρες μετά από φόρτιση με 75g γλυκόζης από του στόματος > 200 mg/dl
Ένας άλλος χρήσιμος δείκτης είναι η τιμή της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c). Δεν χρησιμοποιείται για τη διάγνωση του σακχαρώδους διαβήτη, αλλά για την παρακολούθηση της ρύθμισης του σακχάρου αίματος, αφού αντικατοπτρίζει τη μέση τιμή σακχάρου αίματος τους τελευταίους 3 μήνες πριν την εξέταση. Τιμές HbA1c < 6% θεωρούνται ενδεικτικές καλού γλυκαιμικού ελέγχου.
Κριτήρια για τη διάγνωση του σακχαρώδους διαβήτη και των άλλων διαταραχών του μεταβολισμού των υδατανθράκων:
| Σακχαρώδης Διαβήτης | Γλυκόζη Νηστείας ≥126 mg/dl ή/και Γλυκόζη 2 ωρών κατά την OGTT ≥200 mg/dl |
|---|---|
| Διαταραγμένη Γλυκόζη Νηστείας (IFG) | Γλυκόζη νηστείας 100-125 mg/dl και Γλυκόζη 2 ωρών κατά την OGTT < 140 mg/dl |
| Διαταραγμένη Ανοχή στη Γλυκόζη (IGT) | Γλυκόζη νηστείας < 126 mg/dl και Γλυκόζη 2 ωρών κατά την OGTT ≥140 και <200 mg /dl |
*Εάν δεν γίνει OGTT δεν μπορεί να αποκλεισθεί η ύπαρξη ΣΔ ή συνύπαρξη της IFG με IGT.
“Απαραίτητος είναι ο προληπτικός έλεγχος για όλους μας. Ειδικότερα στα άτομα που έχουν κληρονομικό ιστορικό μεταβολικών νοσημάτων (καρδιαγγειακά νοσήματα, υπερλιπιδαιμία, σακχαρώδη διαβήτη, θυρεοειδοπάθεια) θα πρέπει να διενεργείται τακτικός προληπτικός εργαστηριακός έλεγχος και παρακολούθηση από ειδικούς”.
Διαβήτης κύησης: τι είναι και τι πρέπει να προσέχω
Η έγκυος θα πρέπει να γνωρίζει ότι η αύξηση στο σάκχαρό της μπορεί, ανάλογα με την εβδομάδα εγκυμοσύνης, να επηρεάσει δυσμενώς την ανάπτυξη του εμβρύου. Δηλαδή, στην αρχή της κύησης (1ος – 3ος μήνας) υπάρχει αυξημένος κίνδυνος π.χ. αποβολής ή εμφάνισης συγγενούς ανωμαλίας του εμβρύου.
Στο 2ο και 3ο τρίμηνο, το αυξημένο σάκχαρο της μητέρας διεγείρει το πάγκρεας του εμβρύου προς μεγαλύτερη έκκριση εμβρυϊκής ινσουλίνης. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την ασύμμετρη αύξηση του εμβρύου, όπου το βάρος (δείκτης αποθήκης λίπους), επηρεάζεται πιο πολύ από το ύψος (δείκτης σωματικής ωρίμανσης).
Ο διαβήτης κύησης εμφανίζεται συνήθως σε γυναίκες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μετά την 24η βδομάδα. Ωστόσο, αν υπάρχει ιατρικό ιστορικό διαβήτη, ο έλεγχος συνιστάται να γίνεται και πριν από τη βδομάδα αυτή. Ειδικότερα αν υπάρχει ιστορικό διαβήτη τύπου 2 χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή.
Οι παραπάνω διαταραχές συνιστούν την μακροσωμία του εμβρύου, η οποία μπορεί να διαγνωσθεί με υπερηχογράφημα. Η μακροσωμία αποτελεί συχνή επιπλοκή του αρρύθμιστου σακχαρώδους διαβήτη κύησης.
Οι γυναίκες που:
- είχαν προηγούμενη κύηση με σακχαρώδη διαβήτη
- γέννησαν μωρό με βάρος μεγαλύτερο από 4 Kg
- έχουν ιστορικό ανεξήγητων ενδομητρίων θανάτων
- έχουν συγγενείς Α’ βαθμού με σακχαρώδη διαβήτη
- ξεκινούν την κύηση με παραπάνω κιλά σωματικού βάρους (παχυσαρκία)
- έχουν ηλικία μεγαλύτερη από 30 ετών
- έχουν σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν σακχαρώδη διαβήτη κύησης.
Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι μία έγκυος που δεν συμπεριλαμβάνεται στις παραπάνω κατηγορίες, δεν έχει πιθανότητα να εμφανίσει σακχαρώδη διαβήτη.
Γι’ αυτό, όλες οι έγκυοι μεταξύ 24ης και 28ης εβδομάδας κύησης πρέπει να υποβάλλονται σε έλεγχο για σακχαρώδη διαβήτη.
Η εγκυμοσύνη είναι από μόνη της μια διαβητογόνος κατάσταση λόγω των ορμονών της κύησης.
Τι πρέπει να προσέχει η έγκυος
Θα πρέπει να αλλάξει/ προσαρμόσει τις διατροφικές της συνήθειες βάσει ειδικού διαιτολογίου που χορηγείται από τον ιατρό της. Προτείνεται η μείωση των υδατανθράκων και ο τακτικός έλεγχος του σακχάρου με μετρητή αυτοέλεγχου (μετρητής γλυκόζης).
Ο διαβητολόγος οφείλει να την παρακολουθεί τακτικά, ελέγχοντας τις μετρήσεις του σακχάρου αίματος από το ημερολόγιο καταγραφής της ασθενούς. Ειδικό διαιτολόγιο και κάποιας ελαφριάς μορφής άσκηση (όπως π.χ. περπάτημα) είναι επιθυμητά.
Η θεραπεία περιλαμβάνει παρέμβαση στις διατροφικές συνήθειες της γυναίκας και αν χρειαστεί στην χορήγηση ινσουλίνης. Θεραπευτικός στόχος μας είναι η έγκυος να έχει σάκχαρο νηστείας το πρωί μικρότερο από 90mgr/dl και μία ώρα μετά το φαγητό μικρότερο από 130mgr/dl. Αυτές οι τιμές σακχάρου θα πρέπει να συνοδεύονται από φυσιολογικό υπερηχογράφημα.
Θεραπείες κατά του διαβήτη
Διαβήτης τύπου Ι
Ο διαβήτης τύπου Ι αντιμετωπίζεται μόνο με ινσουλίνη. Υπάρχουν η βασική και η ταχείας δράσης ινσουλίνη. Η φαρμακευτική αγωγή επιλέγεται βάσει του αν ο ασθενής παρουσιάζει υπογλυκαιμίες ή αν είναι ρυθμισμένο το σάκχαρο.
Διαβήτης τύπου ΙΙ
Ο διαβήτης τύπου ΙΙ είναι λίγο πιο σύνθετος. Αρχικά, απαιτείται συνήθως φαρμακευτική αγωγή με χάπια μιας ή δύο κατηγοριών, αλλαγές στον τρόπο ζωής και μπορεί να χρειαστούν ακόμα και ενέσιμες θεραπείες, συμπεριλαμβανομένης και της ινσουλίνης. Με βάση το ιστορικό και την κλινική εικόνα του ασθενούς, η θεραπεία εξατομικεύεται και ο γιατρός επιλέγει ποιο θεραπευτικό σχήμα είναι το κατάλληλο και πιο αποτελεσματικό για τον καθένα.
Διαβήτης κύησης
Ο διαβήτης κύησης είναι μια ιδιαίτερη και παροδική μορφή διαβήτη, που εμφανίζεται από τη μέση της εγκυμοσύνης και μετά. Συνήθως αντιμετωπίζεται αρχικώς με ειδικό πρόγραμμα διατροφής και, αν χρειαστεί, με χορήγηση ινσουλίνης.
Η ινσουλίνη χορηγείται μόνο κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης, καθώς μετά τον τοκετό θεωρείται ότι δεν υπάρχει πια ο διαβήτης κύησης. Όλες οι γυναίκες που διανύουν περίοδο εγκυμοσύνης θα πρέπει να υποβάλλονται σε καμπύλη σακχάρου μεταξύ 24ης και 28ης εβδομάδας της κύησης.
“Οι διαβητικοί δεν πρέπει να ξεχνούν να μετρούν το σάκχαρό τους. Δεν χρειάζεται ούτε να φοβόμαστε ούτε όμως να αγνοούμε το διαβήτη. Χρειάζεται σεβασμός για να μπορέσει να αντιμετωπιστεί από την αρχή, ώστε να έχει καλή πρόγνωση”.
Κόστος
Το κόστος επίσκεψης σε γιατρούς για τη διάγνωση και τη θεραπεία του διαβήτη ποικίλλει και καθορίζεται από τον ιατρό που θα επιλέξεις. Δες παρακάτω το κόστος για επίσκεψη στο γιατρό που θέλεις, σύγκρινε τιμές και διάβασε τις αξιολογήσεις που έχουν γράψει οι ασθενείς που έχουν ήδη επισκεφθεί αυτό το γιατρό.
Average cost and price range
Average service cost
From
doctors
Price range for all areas
Πώς να βρεις τον κατάλληλο γιατρό
Ο κατάλληλος γιατρός για την αντιμετώπιση του διαβήτη δεν είναι μόνο ένας, αλλά μία ομάδα γιατρών. Αναλόγως με την περίπτωση μπορεί να χρειαστεί να απευθυνθείς σε διαβητολόγο, ενδοκρινολόγο, κλινικό διαιτολόγο, οφθαλμίατρο και αγγειοχειρουργό. Στην περίπτωση του διαβήτη κύησης πρέπει να υπάρξει συνεργασία μεταξύ του γυναικολόγου και του διαβητολόγου.
Οι γιατροί θα πρέπει να είναι εξειδικευμένοι και να έχουν εμπειρία σε περιστατικά ασθενών με διαβήτη, ενώ θα πρέπει να μπορούν να συνεργαστούν ομαλά μεταξύ τους. Είναι σημαντικό να μπορούν να εφαρμόσουν τις πιο σύγχρονες μεθόδους θεραπείας, με τα πιο άριστα ποιοτικά αποτελέσματα. Συνήθως ο διαβήτης αντιμετωπίζεται με ένα συνδυασμό αλλαγών του τρόπου ζωής και φαρμακευτικής αγωγής. Ο γιατρός θα επιλέξει αν και σε ποιες περιπτώσεις απαιτείται η λήψη φαρμακευτικής αγωγής.
Διαβήτης και διατροφή: Συμβουλές και ειδικό διαιτολόγιο
1. Διαβήτης τύπου Ι, διαβήτης τύπου ΙΙ, διαβήτης κύησης: τι πρέπει να τρώω, τι να αποφεύγω, τι να προσέχω
Σε όλους τους τύπους διαβήτη οι συστάσεις διατροφής είναι περίπου ίδιες. Αρχικά, ο διαβητικός θα πρέπει να επιλέγει υγιεινές τροφές. Συνιστάται η κατανάλωση προϊόντων ολικής άλεσης και σίκαλης, φρούτων και λαχανικών, ψαριών, κοτόπουλου και η χρήση ελαιόλαδου. Η μεσογειακή διατροφή είναι η ιδανική για την πρόληψη, αλλά και για την αντιμετώπιση του διαβήτη.
Σε γενικές γραμμές, καλό θα ήταν να αποφεύγονται η ζάχαρη, το μέλι, τα γλυκά, τα κορεσμένα λιπαρά, το βούτυρο και τα τηγανητά. Είναι σημαντικό να θυμάσαι ότι πρέπει να ακολουθείς μικρά και συχνά γεύματα (3 κύρια γεύματα και 2-3 ενδιάμεσα γεύματα). Ακόμη κι αν θέλεις να καταναλώσεις κάποια τροφή που δεν συνιστάται, μπορείς να το κάνεις λαμβάνοντας υπόψιν τα ισοδύναμα της.
2. Πόσο σημαντική είναι η διατροφή στο διαβήτη;
Η διατροφή είναι απόλυτα σημαντική στην πρόληψη και την αντιμετώπιση του σακχαρώδη διαβήτη. Αν δεν σιτίζεσαι σωστά, επηρεάζεται το επίπεδο σακχάρου στο αίμα και αυξομειώνεται. Αυτή η αυξομείωση οδηγεί στη μείωση της παραγωγής ινσουλίνης, με αποτέλεσμα να διαταράσσεται η φυσιολογική λειτουργία του οργανισμού. Το σημαντικό είναι, όπως προαναφέρθηκε, να ακολουθείς μικρά και συχνά γεύματα, ώστε να μην «σοκάρεται» ο οργανισμός σου με πολύωρες περιόδους αφαγίας ή αντίστοιχα υπερφαγίας.
3. Πόσο επηρεάζει η παχυσαρκία την πρόκληση διαβήτη;
Η παχυσαρκία είναι η μητέρα όλων των παθήσεων. Η αύξηση του βάρους σε μη φυσιολογικά επίπεδα, η διάρκεια της παχυσαρκίας, αλλά και η κατανομή του λίπους στο σώμα συμβάλλουν στην εκδήλωση σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2 και καρδιαγγειακών νοσημάτων. Το υγιές βάρος και η αύξηση της σωματικής δραστηριότητας μειώνουν τον κίνδυνο, ωστόσο, σε κάθε περίπτωση είναι εξίσου σημαντική και η ισορροπημένη ως προς την ποιότητα διατροφή.
4. Ποιο είναι το ιδανικό βάρος για κάθε φύλο και ύψος;
Δεν υπάρχει ιδανικό βάρος για κάθε φύλο και ύψος. Παλαιότερα επικρατούσε η αντίληψη ότι το ιδανικό βάρος είναι τα 10 κιλά κάτω από το ύψος σου. Δεν ισχύει όμως κάτι τέτοιο. Για να βρεις ποιο είναι το ιδανικό βάρος για το σώμα σου θα πρέπει να ληφθεί υπόψιν ο Δείκτης Μάζας Σώματος, η μυϊκή σου μάζα και να γίνει ανάλυση σύστασης σώματος. Αυτό μπορεί να το κάνει μόνο ο διαιτολόγος. Έτσι, για να βρεις ποιο θα είναι το ιδανικό βάρος για το δικό σου σώμα θα πρέπει να το κάνεις κατόπιν συγκεκριμένων μετρήσεων.
Διαβήτης και ινσουλίνη
Κανόνες φύλαξης της ινσουλίνης
Η ινσουλίνη για να διατηρήσει την αποτελεσματικότητα και τη δραστικότητά της απαιτεί κάποιους κανόνες φύλαξης και συντήρησης. Σε γενικές γραμμές, πρέπει να αποφεύγεται η πολλή ζέστη και η ινσουλίνη πρέπει να φυλάσσεται στο ψυγείο. Όταν ανοιχτεί πρέπει απλώς να φυλαχθεί σε σκιερό και δροσερό σημείο.
Τρόπος φύλαξης της ινσουλίνης στα ταξίδια: Υπάρχουν κάποιες ειδικές θήκες που είναι θερμομονωτικές και βοηθούν στη μεταφορά της ινσουλίνης. Τοποθέτησέ την ανάμεσα σε ρούχα. Βεβαιώσου ότι βρίσκεται σε ασφαλές σημείο μέσα στη χειραποσκευή σου και δεν κινδυνεύει να χτυπήσει κάπου.
Οδηγίες για την ένεση ινσουλίνης: Κάν’ την σωστά!
Είτε με τη χρήση σύριγγας είτε με τη χρήση της ειδικής πένας ινσουλίνης, ο τρόπος που θα χρησιμοποιηθεί επηρεάζει τη δράση της. Ο στόχος είναι να δράσει στο λιπώδη ιστό κάτω από το δέρμα. Για να γίνει αυτό μπορείς να ακολουθήσεις μία από αυτές τις 2 τεχνικές:
- Τσίμπησε το σημείο που θες να κάνεις την ένεση προς τα πάνω και βάλε τη βελόνα μέσα σε κάθετη στάση- αυτή η μέθοδος προτιμάται στην περιοχή της κοιλιάς και σε όποιο σημείο δεν έχει πολύ λίπος.
- Τέντωσε το σημείο και βάλε κατευθείαν τη βελόνα μέσα- η μέθοδος προτιμάται σε περιοχές με περισσότερο λίπος όπως οι γλουτοί.
Αν εξακολουθείς να έχεις απορίες σχετικά με το πώς θα τα βγάλεις πέρα με την ένεση ινσουλίνης, μπορείς να κατεβάσεις έναν αναλυτικό οδηγό με όλες τις λεπτομέρειες από την ΦΑΡΜΑΣΕΡΒ-ΛΙΛΛΥ εδώ.
6 tips για να κάνεις σωστά την ένεση ινσουλίνης
-
![Belona]()
Μη φοβάσαι τη βελόνα! Πλέον, οι πένες και οι σύριγγες που χρησιμοποιούνται είναι πολύ μικρές και γλιστρούν ευκολότερα μέσα στο δέρμα.
-
![Kryo]()
Βγάλε την ινσουλίνη από το ψυγείο λίγη ώρα πριν τη χρησιμοποιήσεις. Το κρύο μπορεί να προκαλέσει πόνο.
-
![Grigora]()
Βάλε τη βελόνα μέσα στο δέρμα όσο πιο γρήγορα μπορείς. Απαιτούνται 5 περίπου δευτερόλεπτα μέχρι το υγρό να εγχυθεί μέσα στο υποδόριο.
-
![Oinopneuma]()
Αν καθαρίσεις την περιοχή με οινόπνευμα πριν εφαρμόσεις την ένεση, περίμενε μέχρι να στεγνώσει, διότι μπορεί να νιώσεις πόνο.
-
![Statherotita]()
Κράτα τη σταθερή σε μία θέση και μην μεταβάλλεις την κατεύθυνσή της κατά τη διάρκεια της εισαγωγής ή της εξαγωγής της.
-
![Mono mia fora]()
Η πένα/ σύριγγα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο μία φορά. Πέταξέ την άμεσα μετά την εφαρμογή.
Ανεπιθύμητες ενέργειες
Μη δοκιμάσεις να κάνεις την ένεση μόνος σου την πρώτη φορά. Συμβουλεύσου ένα γιατρό για το πώς και πού ακριβώς πρέπει να την κάνεις. Υπάρχει περίπτωση να τρέξει λίγο αίμα ή να μελανιάσει το σημείο εφαρμογής, αλλά αυτό είναι φυσιολογικό στην αρχή. Αν επιμένει, ενημέρωσε το γιατρό σου.
Διαβητικός ασθενής και καθημερινές ασχολίες
Ο διαβήτης δεν πρέπει να επηρεάζει την καθημερινότητά σου και τις δραστηριότητές σου. Μπορείς να ταξιδεύεις, να ασκείσαι, να κάνεις τις δραστηριότητές σου κανονικά. Ωστόσο, καλό θα ήταν να ακολουθείς κάποιους κανόνες και ειδικά αν λαμβάνεις ινσουλίνη, να ενημερωθείς από τον ιατρό σου για αυτά που θα πρέπει να έχεις μαζί σου πάντα.
Καλό είναι να έχεις πάντα μαζί σου σε δραστηριότητες και εκδρομές τα φάρμακά σου και μάλιστα σε μεγαλύτερη ποσότητα από αυτήν που θα χρειαστείς.
Αν καθυστερήσεις κάποιο γεύμα, θα πρέπει να έχεις πάντα μαζί σου ένα σνακ, ώστε να διατηρήσεις σταθερή τη γλυκόζη στο αίμα σου.
Μαζί σου σε εκδρομές και ταξίδια πρέπει να έχεις επίσης:
- Επαρκή ποσότητα ινσουλίνης ή φαρμάκων
- Φάρμακα για τον εμετό και τη διάρροια
- Σνακ και καραμέλες
- Την πάγια φαρμακευτική αγωγή σου
- Βιβλιάριο υγείας με λεπτομέρειες ιατρικού ιστορικού
Συμβουλές για τη ρύθμιση του διαβήτη
Ο διαβήτης είναι μία ασθένεια που συνήθως σε συντροφεύει για πολλά χρόνια. Παράλληλα, όμως, είναι και μία ασθένεια που μπορεί να ρυθμιστεί και να έχει πολύ καλή πρόγνωση αν αλλάξεις τον τρόπο ζωής σου και υιοθετήσεις υγιεινές συνήθειες.
Ρύθμισε το βάρος σου
Η παχυσαρκία επιτείνει το πρόβλημα του διαβήτη. Είναι σημαντικό να διατηρείς το βάρος σου σε ισορροπημένο και υγιές επίπεδο, γιατί το αυξημένο βάρος επιφέρει και άλλους κινδύνους υγείας όπως η καρδιοπάθεια.
Κάνε τακτικά check up
Οι ιατρικές εξετάσεις θα σε βοηθήσουν να καταλάβεις πόσο αποδίδουν οι αλλαγές που έχεις κάνει στον τρόπο ζωής σου. Επίσης, θα σε βοηθήσουν να μάθεις ποιο είναι το επίπεδο γλυκόζης στο αίμα σου, αν η αρτηριακή σου πίεση και η χοληστερόλη είναι σε φυσιολογικά όρια, πώς είναι η υγεία των ματιών και των δοντιών σου και αν τα πόδια σου έχουν αναπτύξει κάποιο πρόβλημα λόγω του διαβήτη.
Ασκήσου με πρόγραμμα
Ακολούθησε ένα πρόγραμμα άσκησης που σου αρέσει, ώστε να μην το εγκαταλείψεις μετά από λίγο καιρό. Ήπιας μορφής άσκηση μπορεί να είναι και το απλό περπάτημα ή και το καθημερινό ανεβοκατέβασμα σκάλας. Με την άσκηση θα καταφέρεις να μειώσεις το σάκχαρό σου, να αδυνατίσεις, να ελέγξεις την αρτηριακή σου πίεση, να μειώσεις το στρες και να βελτιώσεις την ποιότητα του ύπνου σου. Ως διαβητικός πρέπει όταν γυμνάζεσαι να ακολουθείς κάποιους κανόνες:
- Ξεκίνα με πιο αργό ρυθμό- μην πιέζεις τον εαυτό σου και συμβουλεύσου το γιατρό σου για τη μορφή άσκησης που ενδείκνυται για εσένα.
- Φόρεσε άνετα παπούτσια και βαμβακερές κάλτσες για να αναπνέει το πόδι σου και να μην στριμώχνεται και προκαλούνται τραύματα.
- Να έχεις πάντα μαζί σου ένα γλυκαντικό.
- Αναπλήρωσε τα υγρά που χάνεις ενώ ασκείσαι, πίνοντας νερό.
- Έλεγξε το επίπεδο σακχάρου στο αίμα σου πριν και μετά την άσκηση.
- Αν για κάποιο λόγο νιώσεις άσχημα ή ζαλιστείς, σταμάτα και κάλεσε αμέσως το γιατρό σου.
Απόφυγε το αλκοόλ και το κάπνισμα
Οι καταχρήσεις οποιουδήποτε είδους δε βοηθούν στην αντιμετώπιση της πάθησης. Το κάπνισμα διπλασιάζει τον κίνδυνο πρόκλησης εγκεφαλικού επεισοδίου, ενώ τα αλκοολούχα ποτά περιέχουν πολλή ζάχαρη, με αποτέλεσμα να διαταράσσεται η ισορροπία στη γλυκόζη του αίματος.
Κάνε το quiz
Μύθοι και αλήθειες για το διαβήτη
Αν ο γονιός μου έχει διαβήτη θα αποκτήσω κι εγώ.
Η αλήθεια είναι πως δεν ισχύει απαραίτητα κάτι τέτοιο. Η πορεία ανάπτυξης του διαβήτη εξαρτάται και από τον τρόπο ζωής του ασθενή. Αν το άτομο διατηρεί σταθερό και υγιές σωματικό βάρος, γυμνάζεται τακτικά και τρέφεται ισορροπημένα, οι πιθανότητες να εμφανίσει σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 είναι λίγες.
Αν δεν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό διαβήτη, τότε δεν κινδυνεύω να νοσήσω.
Αρχικώς, δεν είναι πάντα σίγουρο ότι γνωρίζουμε το ιστορικό της οικογένειας. Ειδικότερα οι παλαιότερες γενιές δεν συνήθιζαν να κάνουν συχνά ιατρικές εξετάσεις, με αποτέλεσμα να μην μπορούμε να βγάλουμε ασφαλή συμπεράσματα πάνω στο θέμα. Ίσως ούτε οι ίδιοι να γνώριζαν ότι είχαν διαβήτη. Κατ’ επέκταση, το γεγονός ότι δε γνωρίζουμε εμείς την ύπαρξη θετικού οικογενειακού ιστορικού για μεταβολικά νοσήματα, δεν μας εξασφαλίζει απόλυτα.
Δεν πειράζει αν παραλείψω μια δόση ινσουλίνης.
Αν παραλείψεις μια δόση ινσουλίνης δεν είναι ολέθριο το λάθος. Οφείλουμε όμως να ενημερώσουμε τον θεράποντα διαβητολόγο μας και να εφαρμόσουμε τις οδηγίες που θα μας δώσει, έστω και τηλεφωνικά.
Απαγορεύονται τα γλυκά.
Δεν υπάρχει κάτι στη διατροφή του διαβητικού που είναι απαγορευτικό. Πιο σημαντικό από όλα είναι το μέτρο. Μπορεί να τρώει τροφές με ζάχαρη αρκεί να μην υπερβάλλει και σύμφωνα πάντα με τις υποδείξεις της ομάδας γιατρών που τον περιθάλπει. Ένας διαβητικός ασθενής μπορεί αν θέλει να φάει μικρή ποσότητα γλυκού μία φορά την εβδομάδα για παράδειγμα, αλλά είναι ακραίο να τρώει πολύ ψωμί, αλλά καθόλου γλυκά.
Η χορήγηση ινσουλίνης είναι το τελευταίο βήμα πριν τον ακρωτηριασμό και την τύφλωση.
Η θεραπεία του διαβήτη έχει αλλάξει πολύ τις τελευταίες δεκαετίες. Η ινσουλίνη έχει τη δική της θέση στη θεραπεία, είναι ένα αγνό φάρμακο χωρίς ιδιαίτερες παρενέργειες εκτός από το χαμηλό σάκχαρο και μπορεί να χορηγηθεί από πολύ αρχικά στάδια, ανάλογα τον ασθενή. Είναι ένα από τα καλύτερα όπλα για τη σωστή ρύθμιση του διαβήτη, ακριβώς για να μην οδηγηθούμε στις σοβαρές επιπλοκές της νόσου, όπως ακρωτηριασμοί και τύφλωση. Είναι κρίμα διάφορες προκαταλήψεις που έχουμε μας εμποδίζουν να χρησιμοποιήσουμε αυτό το όπλο.
Συχνές ερωτήσεις για διαβητικούς
Γιατί πρέπει να αλλάζω συχνά τα σημεία που κάνω ενέσεις ινσουλίνης;
Γιατί δημιουργούνται λιποϋπερτροφίες, δηλαδή συγκέντρωση λίπους στο σημείο. Σε αυτή την περίπτωση δεν αποδίδουν οι ίδιες μονάδες ινσουλίνης, διότι αργούν να φτάσουν στο στόχο και έτσι, δεν είναι πια εύκολο να ελέγξεις τη γλυκόζη. Καλό είναι να χρησιμοποιείς όλες τις περιοχές που μπορείς και σε όλα τα σημεία τους, ώστε να μην χρησιμοποιείται κάποιο πάρα πολύ και σκληραίνει. Καλό θα ήταν να αφήνεις 2-3 εκατοστά απόσταση σε κάθε σημείο της ένεσης, ώστε να αποφεύγονται οι σκληρίες.
Υπάρχουν σημεία του σώματος που η ινσουλίνη εισέρχεται πιο γρήγορα στο αίμα;
Ναι, υπάρχουν. Η μύτη της βελόνας που χρησιμοποιείται φτάνει στο υποδόριο (σημείο κάτω από το δέρμα). Σημαντικές αλλαγές ανάλογα με το σημείο που θα γίνει δεν υπάρχουν. Ωστόσο, στα χέρια τείνει να απορροφάται καλύτερα από ό, τι στην κοιλιά. Προτιμάται σημείο που να μην έχει χρησιμοποιηθεί αρκετές φορές κατά το παρελθόν για την εφαρμογή της ένεσης. Η εναλλάξ χορήγηση σε χέρια, πόδια και κοιλιά είναι μια καλή λύση, έτσι ώστε να μην εφαρμόζεται η ένεση συνέχεια στο ίδιο σημείο. Αν στο σημείο που θα γίνει η ένεση υπάρχει «σκληρία» ή αιμάτωμα, τότε η ινσουλίνη απορροφάται πιο αργά. Γι’ αυτό, καλό θα είναι πριν της εφαρμογή, ψηλαφητικά να ελέγχεται η περιοχή της ένεσης.
Μπορεί ο διαβήτης να προκαλέσει στυτική δυσλειτουργία;
Η στυτική δυσλειτουργία μπορεί να είναι ένα από τα αρχικά συμπτώματα του διαβήτη, πριν καν να γνωρίζει ο ασθενής ότι έχει πρόβλημα με το σάκχαρο. Είναι επίσης, συνηθισμένο σύμπτωμα κατά τη διάρκεια της νόσου. Γι’ αυτό, για τους άνδρες θα πρέπει να είναι ένα προειδοποιητικό σημείο η εμφάνιση στυτικής δυσλειτουργίας, ώστε να ελεγχθεί η γλυκόζη στο αίμα. Είναι σημαντικό τέτοια συμπτώματα να αναφέρονται στο θεράποντα ιατρό, αφενός γιατί δείχνουν την κατάσταση των αγγείων στο σώμα και αφετέρου για να βοηθηθεί ο ίδιος ο ασθενής.