Υπάρχει θεραπεία για χρόνια διαταραχή προσωπικότητας;

Η ερώτησή σας αγγίζει ένα θέμα σύνθετο αλλά και βαθιά ανθρώπινο. Η απάντηση, με κάθε σοβαρότητα και βάσει της κλινικής γνώσης που έχουμε σήμερα, είναι ότι ναι, υπάρχουν μορφές θεραπείας που μπορούν να βοηθήσουν ουσιαστικά και αποτελεσματικά άτομα με χρόνια διαταραχή προσωπικότητας.

Ο όρος «χρόνια διαταραχή προσωπικότητας» περιγράφει καταστάσεις όπου ο τρόπος που κάποιος σκέφτεται, αισθάνεται και σχετίζεται με τον κόσμο είναι σταθερός, διαρκής και επηρεάζει αρνητικά τη λειτουργικότητα και τις σχέσεις του. Πρόκειται για δομικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, όχι για περαστικά συμπτώματα. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι είναι ...αμετάβλητα. Η προσωπικότητα είναι πιο σταθερή από άλλα ψυχικά φαινόμενα, αλλά δεν είναι «καταδικασμένη» να μείνει ίδια. Οι σύγχρονες μορφές ψυχοθεραπείας έχουν δείξει ότι η αλλαγή είναι εφικτή, αργή μεν, αλλά βαθιά και ουσιαστική.

Η θεραπεία των διαταραχών προσωπικότητας είναι απαιτητική, χρειάζεται χρόνο και συνέπεια, αλλά δεν είναι μάταιη. Ανάλογα με το είδος της διαταραχής (οριακή, αποφευκτική, εξαρτητική, ναρκισσιστική κ.λπ.), υπάρχουν εξειδικευμένες προσεγγίσεις που έχουν αποδεδειγμένη αποτελεσματικότητα. Η διαλεκτική-συμπεριφορική θεραπεία (DBT), η θεραπεία σχημάτων (schema therapy), η μεταγνωσιακή και η ψυχοδυναμική θεραπεία σε βάθος χρόνου είναι μερικά παραδείγματα. Δεν είναι όλες κατάλληλες για όλους, γι' αυτό και η επιλογή θεραπευτή παίζει κρίσιμο ρόλο: χρειάζεται ειδίκευση, σταθερότητα και καλή θεραπευτική σχέση.

Αυτό που αξίζει να ειπωθεί ξεκάθαρα είναι το εξής: κανείς δεν είναι «καταδικασμένος» στον ψυχισμό του. Η διαταραχή προσωπικότητας δεν είναι ταυτότητα. Είναι ένα ψυχικό σχήμα που κάποιος έχει μάθει (συχνά ως αμυντικός τρόπος επιβίωσης από πρώιμες τραυματικές εμπειρίες) και μπορεί να μάθει, σιγά σιγά, να το επαναπροσδιορίσει. Η αλλαγή δεν έρχεται γρήγορα, ούτε εύκολα. Αλλά είναι δυνατή και είναι πολύ συχνότερη απ’ όσο πιστεύεται.

Αν σκέφτεστε να ξεκινήσετε ή να συνεχίσετε μια τέτοια διαδρομή, θα σας πρότεινα να βρείτε έναν θεραπευτή με ειδική εκπαίδευση στις διαταραχές προσωπικότητας και να επιτρέψετε στον εαυτό σας τον χρόνο και τον χώρο που χρειάζεται. Δεν χρειάζεται να γίνει «ριζική μεταμόρφωση». Ακόμα και η πιο μικρή εσωτερική αλλαγή, να μην υποφέρετε το ίδιο από τις ίδιες σκέψεις, να έχετε περισσότερη αντοχή στις σχέσεις, να εμπιστευτείτε λίγο περισσότερο τον εαυτό σας, είναι ήδη κάτι μεγάλο. Read more

Καλησπέρα σας,

Το ερώτημά σας είναι ουσιώδες και συχνά απασχολεί τόσο τους ανθρώπους που ζουν με μια διαταραχή προσωπικότητας όσο και το ευρύτερο υποστηρικτικό τους περιβάλλον.

Από ψυχαναλυτική σκοπιά, μια χρόνια διαταραχή προσωπικότητας δεν αντιμετωπίζεται με την έννοια της "γρήγορης ίασης", όπως συμβαίνει σε σωματικές ασθένειες. Πρόκειται για ένα βαθύτερο και πιο δομικό τρόπο ύπαρξης και σχέσης με τον εαυτό και τους άλλους, ο οποίος έχει τις ρίζες του σε πρώιμες εμπειρίες ζωής — συχνά από την παιδική ηλικία. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει θεραπευτική προοπτική.

Η μακροχρόνια ψυχοθεραπεία, και ...ειδικότερα η ψυχαναλυτική ή ψυχοδυναμική ψυχοθεραπεία, μπορεί να φέρει σημαντικές αλλαγές. Μέσα από τη σταθερή σχέση με τον θεραπευτή, δίνεται η δυνατότητα στο άτομο να αναγνωρίσει ασυνείδητα μοτίβα, να αναπλαισιώσει εσωτερικές συγκρούσεις και να χτίσει νέους τρόπους σύνδεσης με τον κόσμο.

Το πρώτο και πιο γενναίο βήμα είναι η απόφαση να ξεκινήσει κανείς αυτή τη διαδρομή.

Με εκτίμηση,
Παναγιώτης Μποκολής Read more

Ναι, υπάρχει θεραπεία για τις χρόνιες διαταραχές προσωπικότητας, υπό την έννοια της ουσιαστικής βελτίωσης της λειτουργικότητας, των σχέσεων και της ποιότητας ζωής.
Η θεραπεία στοχεύει στη μετατροπή δυσλειτουργικών προτύπων σκέψης, συναισθήματος και σχέσεων, ενισχύοντας τη σταθερότητα, την ενδοπροσωπική κατανόηση και τη λειτουργικότητα στην καθημερινότητα.
Ανάλογα με τον τύπο της διαταραχής, ενδείκνυνται διαφορετικά θεραπευτικά μοντέλα, όπως η ψυχοδυναμική ψυχοθεραπεία, η γνωστική-συμπεριφορική, η διαλεκτική συμπεριφορική θεραπεία (DBT) ή η θεραπεία σχημάτων (Schema Therapy). Η αλλαγή είναι δυνατή, αλλά απαιτεί χρόνο, συνέπεια και θερα...πευτική σχέση εμπιστοσύνης. Read more

Ναι, υπάρχει θεραπεία για τις χρόνιες διαταραχές προσωπικότητας, αν και απαιτείται χρόνος, σταθερότητα και ενεργή συμμετοχή στη διαδικασία. Δεν μιλάμε για «ίαση» με την παραδοσιακή έννοια, αλλά για σημαντική βελτίωση στη λειτουργικότητα, στις σχέσεις και στην ποιότητα ζωής.
Η ψυχοθεραπεία, ειδικά όταν είναι μακροχρόνια και προσαρμοσμένη στις ανάγκες του ατόμου καθώς και η θεραπευτική σχέση, είναι ο "ασφαλής χώρος" όπου μπορεί να επεξεργαστεί βαθύτερα σχήματα και μοτίβα που το δυσκολεύουν.
Ο στόχος δεν είναι να αλλάξει κάποιος, αλλά να κατανοήσει καλύτερα τον εαυτό του και να αποκτήσει πιο λειτουργικούς τρόπους σχετ...ίζεσθαι και αντιμετώπισης των δυσκολιών. Read more

Θα ήταν σκόπιμο να αναφέρετε πιο συγκεκριμένα μια διαταραχή προσωπικότητας καθώς υπάρχουν διαφοροποιήσεις μεταξύ τους. Όμως, γενικά μιλώντας, αν και οι διαταραχές προσωπικότητας (ΔΠ) εξορισμού είναι χρόνιες, επιδέχονται ψυχοθεραπευτικής αντιμετώπισης. Μεταξύ άλλων, η Γνωσιακή-Συμπεριφορική Θεραπεία (CBT) και η Θεραπεία Σχημάτων είναι δύο από τις πιο τεκμηριωμένες προσεγγίσεις για τις ΔΠ. Η CBT στοχεύει στην τροποποίηση των δυλειτουργικών πυρηνικών πεποιθήσεων που απαντώνται στην κάθε ΔΠ αλλά και την ανάπτυξη πιο λειτουργικών και ευέλικτων μοτίβων συμπεριφοράς και σχετίζεσθαι. Αντίστοιχη είναι και η συλλογιστική της Θεραπείας Σχημάτων με την δ...ιαφορά ότι δίνει ακόμη μεγαλύτερη έμφαση στις πρώιμες εμπειρίες που διαμόρφωσαν τα μη λειτουργικά μοτίβα καθώς και σε πιο βιωματικές τεχνικές αλλαγής. Δεν υπάρχει φαρμακευτική αγωγή για τις ΔΠ αυτές καθεαυτές αν και μπορεί να συνδυαστεί για τα συνοδά συμπτώματα άγχους, κατάθλιψης κτλ. που απορρέουν δευτερογενώς. Με συστηματική παρακολούθηση (συνήθως μία-δύο συνεδρίες την εβδομάδα για ένα με δύο χρόνια) μεγαλο ποσοστό ασθενών πετυχαίνουν ουσιαστική και σταθερή βελτίωση. Read more