Ποια ψυχοθεραπεία είναι καλύτερη για διπολική και οριακή διαταραχή;

Η ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει γιατί δουλεύει σε βάθος τις σχέσεις, τα συναισθήματα και τις ασυνείδητες συγκρούσεις. Η θεραπεία προσφέρει έναν σταθερό χώρο όπου, με τον χρόνο, μπορεί να χτιστεί εμπιστοσύνη, να κατανοηθούν οι εσωτερικές δυσκολίες και να βρεθούν πιο λειτουργικοί τρόποι να σχετίζεται κανείς με τον εαυτό του και τους άλλους.

Καλησπέρα σας και σας ευχαριστώ για την ερώτηση, που φέρνει στο προσκήνιο δύο πολύ σημαντικές και συχνά παρεξηγημένες ψυχικές διαταραχές.

Διπολική Διαταραχή & Οριακή Διαταραχή: Κοινά και Διαφορές
Αν και μπορεί να έχουν κάποια κοινά σημεία —όπως εναλλαγές στη διάθεση και δυσκολία στη ρύθμιση του συναισθήματος— πρόκειται για δύο διαφορετικές καταστάσεις που χρειάζονται διαφορετική προσέγγιση, τόσο σε ψυχοθεραπευτικό όσο και σε ιατρικό επίπεδο.

Ας δούμε ξεχωριστά ποια είδη θεραπείας έχουν τη μεγαλύτερη τεκμηρίωση και αποτελεσματικότητα:

1. Για τη Διπολική Διαταραχή (Bipolar Disorder)
Η διπολική διαταραχή εί...ναι κυρίως νευροβιολογική σε φύση, και βασική προϋπόθεση είναι η φαρμακευτική σταθεροποίηση της διάθεσης μέσω ψυχιάτρου. Ωστόσο, η ψυχοθεραπεία παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στη διαχείριση της πορείας της νόσου και στην πρόληψη των υποτροπών.

Κατάλληλες θεραπείες:

CBT (Γνωσιακή-Συμπεριφορική Θεραπεία): Χρήσιμη για την αναγνώριση πρώιμων σημείων υποτροπής, την τροποποίηση δυσλειτουργικών σκέψεων και την ενίσχυση στρατηγικών αντιμετώπισης.

IPSRT (Interpersonal and Social Rhythm Therapy): Εστιάζει στη σταθερότητα του βιολογικού ρολογιού και της καθημερινής ρουτίνας. Πολύ σημαντική σε διπολική διαταραχή, καθώς η αστάθεια στον ύπνο ή στις διαπροσωπικές σχέσεις μπορεί να πυροδοτεί επεισόδια.

Psychoeducation: Μάθηση για τη φύση της διαταραχής, την αναγνώριση συμπτωμάτων και την αποτελεσματική συνεργασία με τους επαγγελματίες υγείας.

Σημαντικό: Σε διπολική διαταραχή, η ψυχοθεραπεία δεν αντικαθιστά τη φαρμακευτική αγωγή, αλλά τη συμπληρώνει για ένα πιο σταθερό και ποιοτικό αποτέλεσμα.

2. Για την Οριακή Διαταραχή Προσωπικότητας (Borderline Personality Disorder)
Η οριακή διαταραχή χαρακτηρίζεται από έντονη συναισθηματική αστάθεια, φόβο εγκατάλειψης, εναλλαγές στις σχέσεις και έντονη ευαλωτότητα στην αυτοεικόνα. Εδώ, η ψυχοθεραπεία αποτελεί πρωταρχική παρέμβαση και έχει αποδεδειγμένα πολύ καλά αποτελέσματα.

Αποτελεσματικές προσεγγίσεις:

DBT (Διαλεκτική Συμπεριφορική Θεραπεία): Αναπτύχθηκε ειδικά για την Οριακή και βοηθά στον έλεγχο των παρορμήσεων, τη ρύθμιση συναισθημάτων και την αντοχή στη δυσφορία. Περιλαμβάνει τόσο ατομική θεραπεία όσο και ομαδικές δεξιότητες.

MBT (Mentalization-Based Therapy): Εστιάζει στην ικανότητα του ατόμου να κατανοεί τα δικά του συναισθήματα και των άλλων. Ιδιαίτερα χρήσιμη στις διαπροσωπικές σχέσεις.

Schema Therapy: Βοηθά στην αναγνώριση βαθύτερων "μοτίβων ζωής" και στις ανάγκες που δεν καλύφθηκαν στην παιδική ηλικία. Συνδυάζει στοιχεία CBT, Gestalt και ψυχοδυναμικής.

Transference-Focused Psychotherapy (TFP): Ψυχοδυναμική θεραπεία που χρησιμοποιεί τη σχέση θεραπευτή-θεραπευόμενου για να δουλευτούν βαθύτερα θέματα ταυτότητας.

Σημαντικό: Η θεραπευτική σχέση είναι κεντρική στην Οριακή Διαταραχή. Το άτομο χρειάζεται έναν σταθερό, ασφαλή και συνεπή χώρο για να χτίσει εμπιστοσύνη και αυτορρύθμιση.

Αν συνυπάρχουν και οι δύο διαγνώσεις;
Σε κάποιες περιπτώσεις, ένα άτομο μπορεί να παρουσιάζει στοιχεία και των δύο διαταραχών (ή αρχικά να γίνεται σύγχυση μεταξύ τους). Σε αυτή την περίπτωση:

Ο συνδυασμός φαρμακευτικής αγωγής (για τη διπολική) με ειδικευμένη ψυχοθεραπεία (για οριακή) μπορεί να προσφέρει ισορροπία.

Είναι απαραίτητη η πολυπαραγοντική αξιολόγηση και η συνεργασία ψυχιάτρου–ψυχοθεραπευτή.

Τι να κρατήσετε:
Δεν υπάρχει μια "καλύτερη" θεραπεία γενικά — υπάρχει η καταλληλότερη για το άτομο, ανάλογα με τις ανάγκες, τα συμπτώματα, την προσωπικότητα και το στάδιο στο οποίο βρίσκεται. Το πιο σημαντικό είναι να βρεθεί ένας επαγγελματίας με κατάλληλη εκπαίδευση, αλλά και μια σχέση εμπιστοσύνης που θα επιτρέψει στο άτομο να εξελιχθεί με τον δικό του ρυθμό.

Εάν εσείς ή κάποιο αγαπημένο σας πρόσωπο βρίσκεται σε αυτή τη διαδρομή, είναι σημαντικό να θυμάστε πως δεν είναι μόνος/η σε αυτό — και πως η θεραπεία, όταν είναι κατάλληλα στοχευμένη, μπορεί να οδηγήσει σε πολύ ουσιαστικές αλλαγές. Read more

Η καλύτερη θεραπεία είναι αυτή που σας ταιριάζει. Πρέπει να δοκιμάσετε. Οι ειδικοί δεν έχουν την ίδια άποψη περί αυτού του θέματος. Να ξέρετε πάντως μια ψυχοθεραπεία δεν πρέπει να στοχεύει στην καταστολή αλλά πρωτίστως στο να υποδέχεται τον λόγο του ασθενούς χωρίς να τον κρίνει.

Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία και αν χρειαστεί, συνδυασμός φαρμακευτικής αγωγής

Η φαρμακευτική αγωγή, σε συνεργασία με ψυχίατρο, αποτελεί συχνά αναγκαίο και σταθεροποιητικό παράγοντα για άτομα που έχουν διαγνωστεί με διπολική ή οριακή διαταραχή. Σε στιγμές έντονων συναισθηματικών διακυμάνσεων ή αποδιοργάνωσης, μπορεί να λειτουργήσει ως ουσιαστικό στήριγμα για την καθημερινή λειτουργικότητα και ασφάλεια.

Ωστόσο, η φαρμακευτική υποστήριξη από μόνη της δεν αρκεί για να επουλωθούν τα βαθύτερα τραύματα, να επεξεργαστεί κανείς τις σχέσεις του, ή να δώσει νέο νόημα στη ζωή του. Εδώ έρχεται η συμβολή της ψυχοθεραπείας.

Η προσωποκεντρική προσέγγιση προσφέρει ένα θεραπευτικό πλαίσιο όπου ο άνθρωπος δεν είναι η &q...uot;διαταραχή" του. Είναι μια μοναδική ύπαρξη που χρειάζεται να ακουστεί χωρίς ερμηνείες, να νιώσει ότι γίνεται αποδεκτός χωρίς όρους, και να σταθεί σε μια σχέση βασισμένη στην αυθεντικότητα και την ενσυναίσθηση. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, μπορεί σταδιακά να ξαναχτίσει τη σχέση με τον εαυτό του και να ενισχύσει τον προσωπικό του ρυθμό προς την αλλαγή.

Δεν υπάρχει "σωστή" ή "λάθος" θεραπεία. Υπάρχουν διαφορετικοί δρόμοι, διαφορετικές προσεγγίσεις — και όλες έχουν αξία όταν έχουν ως στόχο να βοηθήσουν, με σεβασμό, τον άνθρωπο που αναζητά στήριξη. Η απόφαση να ξεκινήσει κάποιος θεραπεία, ανεξαρτήτως προσέγγισης, είναι από μόνη της ένα γενναίο βήμα προς την αλλαγή και την αυτογνωσία. Και αυτό είναι κάτι που αξίζει βαθιά αναγνώριση. Read more