Πού να ζητήσω βοήθεια για ταχυπαλμία και κοινωνική φοβία;

Γεια σας, αυτό που περιγράφετε μαρτυρά μια βαθύτερη ψυχική διεργασία, ένα σύμπτωμα που έχει εγκατασταθεί στη ζωή σας από την εφηβεία και φαίνεται να επανέρχεται με επίμονη μορφή. Η ταχυπαλμία και η δυσκολία στην ομιλία μπροστά σε άλλους, ίσως δεν είναι μόνο φόβος, αλλά και έκφραση μιας εσωτερικής σύγκρουσης — μιας ασυνείδητης έντασης που βρίσκει διέξοδο στο σώμα και στον λόγο.
θα μπορούσατε να απευθυνθείτε σε ψυχολόγο ώστε μεσα από τη ψυχοθεραπεία να επεξεργαστείτε αυτά σας τα βιώματα και να κατανοήσετε την προέλευσή τους και τον τρόπο έκφρασής τους στο σώμα.
Αν οι σωματικές εκδηλώσεις είναι πολύ έντονες και δυσκολεύουν τη λειτουργικό...τητά σας, ο ψυχολόγος μπορεί να σας παραπέμψει και σε ψυχίατρο για αξιολόγηση και, αν χρειαστεί, φαρμακευτική στήριξη. Read more

Καλησπέρα, αυτό που περιγράφετε είναι συμβατό με κοινωνική αγχώδη διαταραχή (κοινωνική φοβία), όπου η σωματική διέγερση (όπως ταχυπαλμία, δύσπνοια, τρέμουλο στη φωνή) ενεργοποιείται σε καταστάσεις δημόσιας έκθεσης ή και αυτόματα, λόγω μάθησης. Η ταχυπαλμία και η δύσπνοια, όπως και τα υπόλοιπα σωματικά συμπτώματα που αναφέρετε, είναι τυπικές σωματικές αποκρίσεις του συστήματος "μάχης ή φυγής" (fight or flight), και μπορούν να πυροδοτηθούν ακόμη και από μη αγχογόνες καταστάσεις όταν το σώμα έχει μάθει να τις συνδέει με απειλή.

Σύμφωνα με τις διεθνείς κατευθυντήριες γραμμές (π.χ. NICE, APA), η Γνωσιακή-Συμπεριφορική Θεραπεία ...(CBT) είναι η θεραπεία πρώτης γραμμής για την κοινωνική αγχώδη διαταραχή. Στοχεύει όχι μόνο στη διαχείριση των σωματικών συμπτωμάτων, αλλά και στην αλλαγή των δυσλειτουργικών γνωσιακών σχημάτων που συντηρούν τον φόβο της κοινωνικής αξιολόγησης. Μπορεί να σας βοηθήσει να αναγνωρίσετε και να τροποποιήσετε αυτόματες σκέψεις και προβλέψεις καταστροφής (π.χ. «θα με καταλάβουν ότι τρέμω»), να δουλέψετε σταδιακά πάνω σε εκθέσεις (exposure) ώστε να μειωθεί η ευαισθησία στο άγχος και να μάθετε τεχνικές για ρύθμιση της φυσιολογικής ενεργοποίησης (π.χ. αναπνοή, επεξεργασία ταχυπαλμίας). Αν και η λογοθεραπεία μπορεί να έχει βοηθητικό ρόλο σε συγκεκριμένα περιστατικά όπου υπάρχει οργανική δυσκολία στη φωνή ή την εκφορά λόγου, τα συμπτώματά σας όπως τα περιγράφετε δείχνουν κυρίως ψυχογενή βάση. Ως εκ τούτου, το πρώτο και βασικότερο βήμα είναι να απευθυνθείτε σε ψυχολόγο με εξειδίκευση στη γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία, και εφόσον/αν χρειαστεί, να υπάρξει συνεργασία με ψυχίατρο για περαιτέρω εκτίμηση ή φαρμακευτική υποστήριξη. Read more

Αυτό που περιγράφετε είναι μια εμπειρία βαθιά ανθρώπινη, με λεπτές αποχρώσεις που δείχνουν τόσο την επίμονη φύση του άγχους όσο και την ειλικρινή σας προσπάθεια να το κατανοήσετε. Από τον τρόπο που μιλάτε φαίνεται πως έχετε σκεφτεί πολύ όσα βιώνετε, και αυτό από μόνο του είναι ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της ουσιαστικής βοήθειας.

Η εμφάνιση έντονης ταχυπαλμίας και τα συνακόλουθα σωματικά συμπτώματα (δύσπνοια, τρόμος στη φωνή, κατάποση) τόσο σε αγχώδεις κοινωνικές καταστάσεις όσο και μερικές φορές σε σωματική κόπωση, είναι κάτι που δεν υποδηλώνει απαραίτητα οργανικό πρόβλημα, ειδικά εφόσον έχουν γίνει ιατρικές εξετάσεις και... δεν έχει προκύψει κάποια παθολογία. Όμως, είναι απολύτως θεμιτό να παραμένετε ανοιχτός/ή και σε αυτή την πιθανότητα, και να μην την απορρίπτετε άκριτα.

Η εμπειρία που περιγράφετε ταιριάζει με το προφίλ της κοινωνικής αγχώδους διαταραχής (ή κοινωνικής φοβίας), ιδιαίτερα όταν αυτή επικεντρώνεται στην φοβία για τη δημόσια έκθεση και την αξιολόγηση από άλλους, και ειδικά όταν εκδηλώνεται μέσα από σωματικά συμπτώματα που μεγεθύνουν τον φαύλο κύκλο του άγχους. Η ταχυπαλμία δεν είναι απλώς ένα σύμπτωμα· γίνεται συχνά ο ίδιος ο «φόβος του φόβου», δηλαδή ένας παράγοντας που ενισχύει το άγχος, όχι απαραίτητα λόγω της ίδιας της ταχυπαλμίας, αλλά λόγω της ερμηνείας της («δεν μπορώ να ανασάνω», «θα καταρρεύσω», «θα φανώ αδύναμος/η»).

Το ότι τα ίδια συμπτώματα εμφανίζονται ακόμα και σε σωματική κόπωση (χωρίς αγχώδη σκανδάλη) δεν αναιρεί την ψυχολογική βάση, αλλά μπορεί να φανερώνει πως το σώμα έχει μάθει να αντιδρά με συγκεκριμένο τρόπο στην ένταση, ανεξαρτήτως του αιτίου της. Σε αυτή την περίπτωση, το «καμπανάκι» είναι η ταχυπαλμία, και όχι τόσο το πλαίσιο που την προκαλεί. Είναι σαν το νευρικό σύστημα να είναι πια ρυθμισμένο σε αυξημένη ευαισθησία προς αυτό το ερέθισμα.

Σε σχέση με το πού να απευθυνθείτε, θα πρότεινα να ξεκινήσετε πρωτίστως με έναν ψυχολόγο-ψυχοθεραπευτή με εξειδίκευση στο άγχος ή την κοινωνική φοβία. Η Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία (CBT) θεωρείται ιδιαίτερα αποτελεσματική στη διαχείριση του κοινωνικού άγχους. Σε αυτό το πλαίσιο, είναι πολύ σημαντική η γνωσιακή αναδόμηση, δηλαδή η αλλαγή των αντιλήψεων γύρω από το τι σημαίνει να εκτεθείτε ή να έχετε σωματικά συμπτώματα μπροστά σε άλλους, καθώς και η σταδιακή έκθεση σε καταστάσεις που σας φοβίζουν, με υποστήριξη και καθοδήγηση.

Αν διαπιστωθεί ότι το άγχος είναι επίμονο και επηρεάζει σημαντικά την καθημερινή σας λειτουργικότητα, τότε μια συνεργασία με ψυχίατρο μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμη για μια συνολική αξιολόγηση και, αν χρειαστεί, φαρμακευτική υποστήριξη.

Η συμβολή λογοθεραπευτή δεν είναι συνήθως η πρώτη προσέγγιση σε περιπτώσεις όπου τα προβλήματα λόγου προέρχονται δευτερογενώς από άγχος. Παρ’ όλα αυτά, αν διαπιστωθεί πως υπάρχει συγκεκριμένη δυσκολία στον έλεγχο της φωνής ή της αναπνοής που εντείνει το άγχος, τότε μια συμπληρωματική υποστήριξη από ειδικό φωνής ή λογοθεραπευτή μπορεί να έχει θέση.

Συνοψίζοντας, θα σας πρότεινα να απευθυνθείτε αρχικά σε έναν/μία ψυχολόγο με κλινική εμπειρία στις αγχώδεις διαταραχές, ώστε να τεθεί μια ολοκληρωμένη εκτίμηση και να σχεδιαστεί ένα θεραπευτικό πλάνο προσαρμοσμένο στις ανάγκες σας. Η προσπάθεια που ήδη κάνετε είναι σημαντική. Το σώμα σας, το μυαλό σας και η εμπειρία σας αξίζουν υποστήριξη με σεβασμό και ακρίβεια. Read more

Ξεκινήστε με ψυχίατρο και ψυχολόγο, γιατί είναι οι βασικοί πυλώνες για το άγχος. Αν εκείνοι δουν ένδειξη για περαιτέρω λογοθεραπευτική υποστήριξη, θα σας το συστήσουν. Δεν είστε μόνος και ήδη έχετε κάνει μεγάλη πρόοδο.

Η περιγραφή σας παραπέμπει σε κοινωνικό άγχος. Το ότι τα συμπτώματα επιμένουν για δεκαετίες και επηρεάζουν τη λειτουργικότητά σας υποδεικνύει την ανάγκη για εξειδικευμένη παρέμβαση.

Η παρουσία ανάλογων σωματικών συμπτωμάτων (π.χ. δυσφορία λόγω ταχυπαλμίας) ακόμη και χωρίς ψυχολογικό στρες, όπως μετά από άσκηση, είναι συχνή σε άτομα με ιστορικό άγχους – όχι απαραίτητα ένδειξη οργανικής αιτίας. Ωστόσο, είναι σκόπιμο να γίνει ένας αρχικός παθολογικός έλεγχος ώστε να αποκλειστούν οργανικά αίτια που ενδέχεται να επιτείνουν την ευαισθησία στην ταχυπαλμία.

Η Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία (CBT) αποτελεί τη θεραπεία εκλογής για την... κοινωνική φοβία και εστιάζει: – στην αναδόμηση των αρνητικών σκέψεων (“θα εκτεθώ”, “θα με προσέξουν”), στη σταδιακή έκθεση σε καταστάσεις που φοβίζουν και στην αποσύνδεση των σωματικών συμπτωμάτων από την απειλή.

Αν τα συμπτώματα είναι έντονα ή αποδιοργανωτικά, η παράλληλη παρακολούθηση από ψυχίατρο μπορεί να είναι ωφέλιμη. Η προσφυγή σε λογοθεραπευτή έχει νόημα μόνο όταν υπάρχουν αντικειμενικά προβλήματα άρθρωσης ή ροής λόγου και όχι όταν η φωνητική δυσκολία είναι καθαρά αγχώδης. Read more