Τι να κάνω αν 27χρονος με αυτισμό δεν θέλει να του μιλάω;

Η ξαφνική αλλαγή στη δυναμική της επικοινωνίας του 27χρονου γιου σας, ο οποίος βρίσκεται στο φάσμα του αυτισμού αλλά είναι υψηλής λειτουργικότητας, μπορεί να έχει ποικίλες ψυχολογικές και νευρολογικές εξηγήσεις. Για να κατανοήσουμε καλύτερα αυτή την αλλαγή, είναι χρήσιμο να εξετάσουμε τόσο τις γνωστικές όσο και τις συναισθηματικές διεργασίες που μπορεί να την υποκινούν.

Πιθανές Ψυχολογικές και Νευρολογικές Εξηγήσεις
1. Δυσκολία στην επεξεργασία του προφορικού λόγου (Auditory Processing Disorder - APD):
Τα άτομα στο φάσμα συχνά έχουν διαφορετική επεξεργασία ακουστικών πληροφοριών. Αν ο γιος σας βιώνει υπερφόρτωση από την ομιλ...ία των άλλων, μπορεί να προσπαθεί να μειώσει αυτό το ερέθισμα, διατηρώντας τον έλεγχο της συνομιλίας μέσω του μονολόγου.
2. Αυξημένη ανάγκη για έλεγχο στην επικοινωνία:
Ο μονόλογος μπορεί να του προσφέρει μια αίσθηση δομής και ελέγχου, ιδιαίτερα αν βιώνει στρες ή ανησυχία. Το να ακούει άλλους μπορεί να του δημιουργεί αβεβαιότητα, ενώ η δική του ομιλία του επιτρέπει να διατηρεί μια προβλέψιμη και ασφαλή αλληλεπίδραση.
3. Εσωτερικός διάλογος και ανάγκη εξωτερίκευσης σκέψεων:
Πολλά άτομα στο φάσμα έχουν έντονες εσωτερικές σκέψεις και μοτίβα επεξεργασίας που χρειάζονται να εκφράσουν. Αν αυτή η ανάγκη έχει αυξηθεί, μπορεί να προτιμά να μιλά χωρίς διακοπές, ώστε να επεξεργαστεί τις σκέψεις του εξωτερικά.
4. Άγχος, στρες ή καταθλιπτική διάθεση:
Αν η αλλαγή συμπεριφοράς συνέβη ξαφνικά τους τελευταίους δύο μήνες, αξίζει να διερευνήσετε αν υπήρξαν αλλαγές στο περιβάλλον του που τον επηρέασαν. Τα άτομα στο φάσμα συχνά εκδηλώνουν το άγχος με άτυπους τρόπους, όπως η ανάγκη για αυξημένη αυτο-έκφραση και μειωμένη αποδοχή εξωτερικών ερεθισμάτων.
5. Αλλαγές σε εκτελεστικές λειτουργίες του εγκεφάλου (Executive Functioning):
Οι εκτελεστικές λειτουργίες (αυτορρύθμιση, ευελιξία σκέψης, έλεγχος παρορμήσεων) μπορεί να επηρεάζονται από άγχος, κόπωση ή γνωστική υπερφόρτωση. Αν δυσκολεύεται να διαχειριστεί εισερχόμενες πληροφορίες, μπορεί να χρησιμοποιεί τη συνεχή ομιλία ως τρόπο διατήρησης ελέγχου.

Τι μπορείτε να κάνετε ως γονέας:
1. Παρατηρήστε και καταγράψτε το μοτίβο της συμπεριφοράς:
• Σε ποιες περιστάσεις επιμένει να μιλά μόνος του;
• Υπάρχουν συγκεκριμένα θέματα που μονοπωλούν τις ομιλίες του;
• Πώς αντιδρά όταν προσπαθείτε να του μιλήσετε;
Αυτά μπορούν να δώσουν ενδείξεις για το αν υπάρχει υποκείμενο άγχος ή γνωστική δυσκολία στην επεξεργασία της επικοινωνίας.
2. Επικοινωνήστε με έναν τρόπο που να μειώνει το στρες:
• Αν αντιδρά αρνητικά όταν του μιλάτε, δοκιμάστε να του γράφετε μηνύματα ή να χρησιμοποιείτε πιο οπτικά μέσα επικοινωνίας.
• Μπορείτε να του δώσετε χρόνο να εκφραστεί και, όταν ολοκληρώσει, να ρωτήσετε: “Μπορώ να μοιραστώ κι εγώ κάτι μαζί σου τώρα;”
3. Εισαγάγετε τη δομημένη επικοινωνία:
• Μπορεί να βοηθήσει να ορίσετε συγκεκριμένα χρονικά πλαίσια ή κανόνες επικοινωνίας, π.χ. “Ας μιλήσουμε εναλλάξ, για να ακούσουμε και οι δύο ο ένας τον άλλον.”
• Αν αρνείται, μπορείτε να του δώσετε επιλογές: “Θες να μιλήσω πρώτα ή να μιλήσεις εσύ πρώτος και μετά να ακούσεις;”
4. Διερευνήστε πιθανές συναισθηματικές ή ψυχολογικές αιτίες:
• Ρωτήστε τον αν κάτι τον αγχώνει ή τον απασχολεί. Αν δυσκολεύεται να εκφραστεί συναισθηματικά, μπορεί να βοηθήσει να χρησιμοποιήσει εικόνες ή να γράψει τις σκέψεις του.
• Αν υπάρχει υποψία για αυξημένο άγχος ή καταθλιπτική διάθεση, ένας ειδικός ψυχολόγος με εμπειρία στον αυτισμό μπορεί να σας καθοδηγήσει σε στοχευμένες παρεμβάσεις.
5. Αξιολογήστε αν υπάρχει ανάγκη για παρέμβαση:
• Αν η κατάσταση επιμένει ή επιδεινώνεται, ένας εργοθεραπευτής ή ειδικός επικοινωνίας μπορεί να αξιολογήσει αν υπάρχουν δυσκολίες επεξεργασίας της γλώσσας ή αυξημένο άγχος.

Συμπέρασμα

Η συμπεριφορά αυτή δεν είναι απλά “πεισματική” ή “απρεπής”, αλλά πιθανότατα σχετίζεται με τον τρόπο που ο γιος σας βιώνει και επεξεργάζεται την επικοινωνία αυτή την περίοδο. Το κλειδί είναι να ανακαλύψετε την αιτία και να βρείτε τρόπους να αποκαταστήσετε τη λειτουργική επικοινωνία χωρίς να πιέσετε ή να του προκαλέσετε περαιτέρω στρες.

Ένα εξατομικευμένο πλάνο, που θα λαμβάνει υπόψη του τόσο τις δικές σας ανάγκες όσο και τις δικές του, θα σας βοηθήσει να ξαναβρείτε την ισορροπία στη σχέση σας. Read more

Μιλήστε με τον ιατρό του να σας κατευθύνει.