Ακμή
Διάγνωση και ειδικές θεραπείες για δέρμα με ακμή
Written by Dermatologist - Venereologist Πανουτσοπούλου Ιωάννα , Dietitian - Nutritionist Κολοτούρου Μαρία, Psychologist - Mental Health Counselor Παναγιωτακοπούλου Ελένη and Dermatologist - Venereologist Μουσάτου Βασιλική on 06 January 2018
Reviewed by Ioanna Vlassi from our scientific team
Ακμή: τα αίτια, οι παράγοντες κινδύνου και ο ρόλος των ορμονών
Είναι μια συχνή δερματική νόσος, απόρροια του εγκλωβισμού του σμήγματος και των νεκρών κυττάρων του δέρματος στους πόρους, σε συνδυασμό με τα βακτήρια που υπάρχουν στην επιδερμίδα. Η ακμή μπορεί να οφείλεται ή να επηρεάζεται και από άλλες ορμονικές διαταραχές.
Οι περιοχές εντόπισής της αφορούν τα πιο λιπαρά σημεία του δέρματος όπως το πρόσωπο, το στήθος, οι ώμοι και η πλάτη.
ΠΡΟΣΩΠΟ
ΣΤΗΘΟΣ
ΩΜΟΙ
ΠΛΑΤΗ
Η ακμή μπορεί να είναι ήπιας μορφής με την ύπαρξη μαύρων στιγμάτων (φαγεσώρων) και μικρών σπυριών που περιέχουν πύον ή πιο σοβαρής μορφής με την εμφάνιση φλεγμονωδών κύστεων στο δέρμα.
Ακου το podcast
Παράγοντες που επιδεινώνουν την ακμή
![]()
Επίπεδα ορμονών που αλλάζουν με την έμμηνο ρύση
![]()
Προϊόντα hair styling που έρχονται σε επαφή με το δέρμα
![]()
Δερμοκαλλυντικά και προϊόντα make-up
![]()
Η ρύπανση
![]()
Ο τρόπος που χειρίζεται κάποιος τις πληγές και τα σπυράκια
Ο ρόλος των ορμονών στην ακμή
Κατά τη διάρκεια της εφηβείας, μέσα στις τόσες άλλες αλλαγές που εμφανίζονται στο ανθρώπινο σώμα, παρουσιάζονται οι φαγέσωρες (μαύρα ή λευκά στίγματα, ανάλογα με το αν είναι κλειστοί ή ανοιχτοί) και η σμηγματόρροια του τριχωτού της κεφαλής.
Οι αλλαγές αυτές είναι διαφορετικές στα αγόρια από τα κορίτσια και προκαλούνται από την αυξημένη έκκριση των γοναδικών και επινεφριδικών φυλετικών στεροειδών. Τα στεροειδή του φύλου είναι οι ορμόνες εκείνες που εκκρίνονται από τα επινεφρίδια και στα δύο φύλα, τις ωοθήκες στη γυναίκα και τους όρχεις στον άντρα.
Είναι οι ορμόνες που ενορχηστρώνουν τις αλλαγές στο σώμα και στον ψυχισμό κατά τη διάρκεια της μετάβασης από το παιδί στην γυναίκα και στον άντρα αντίστοιχα. Και στα δύο φύλα, οι ορμόνες αυτές είναι οι ίδιες. Αυτό που αλλάζει είναι οι ποσότητες στις οποίες αυτές εκκρίνονται και οι σχετικές μεταξύ τους αναλογίες.
Οι τύποι της ακμής
Η πρώιμη έναρξη της ακμής σχετίζεται με σοβαρή ακμή αργότερα στην εφηβεία. Ο πλέον βαρύτερος τύπος, η κεραυνοβόλος ακμή εμφανίζεται κυρίως στα αγόρια κατά την εφηβεία.
Η απλή ακμή είναι ο πιο συνηθισμένος τύπος δερματοπάθειας στην εφηβεία και εμφανίζεται γύρω στα 12 έτη (μεταξύ 9 και 15) στα αγόρια και εξελίσσεται σε όλη την εφηβεία. Η απλή ακμή μπορεί να είναι το πρώτο σημάδι της ενήβωσης στα κορίτσια, πριν από την εμφάνιση τριχοφυΐας στο εφήβαιο ή την ανάπτυξη του στήθους. Τα στίγματα εμφανίζονται στα αγόρια σε προχωρημένη εφηβεία και υπάρχουν σε όλους τους άρρενες εφήβους στο τελικό στάδιο ανάπτυξης.
Τα βαθύτερα αίτια της ακμής
Τα όρια μεταξύ απλής εφηβικής ακμής και το αν αυτή σχετίζεται με ορμονική διαταραχή είναι ασαφή, ειδικά στα κορίτσια, και πολλές φορές δυστυχώς διαφεύγει της διάγνωσης. Πολλές φορές η ακμή προκαλείται ή γίνεται πολύ πιο σοβαρή από (πολύ μικρές) διαταραχές των ορμονών του φύλου, με πιο συνηθισμένη την υπερανδρογοναιμία με ή χωρίς πολυκυστικές ωοθήκες.
Η υπερανδρογοναιμία (ακμή, τριχοφυΐα) στα κορίτσια μπορεί να είναι μέρος ή το αίτιο του συνδρόμου των πολυκυστικών ωοθηκών, μπορεί να οφείλεται σε διέγερση των ωοθηκών από την υπερινσουλιναιμία (δηλαδή την αύξηση της ινσουλίνης στο αίμα λόγω κατανάλωσης τροφών με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη) όπως για παράδειγμα σε παχυσαρκία ή να έχει επινεφριδιακή αιτιολογία όπως στα σύνδρομα της συγγενούς υπερπλασίας των επινεφριδίων ή στην αυτόνομη έκκριση κορτιζόλης από τον οργανισμό.
Τα αυξημένα επίπεδα προλακτίνης στον οργανισμό μπορούν επίσης να προκαλέσουν ακμή. Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις, η εμφάνιση ακμής, και μάλιστα ταχέως εξελισσόμενης, με τριχοφυΐα σε άτομο που πριν δεν είχε, μπορεί να οφείλεται σε αρρενοποιητικό όγκο που είναι πολύ επείγουσα κατάσταση.
Τα σύνδρομα υπερανδρογοναιμίας και οι πολυκυστικές ωοθήκες είναι πολύ συχνά στις μεσογειακές χώρες όπως η Ελλάδα και μπορεί να συνοδεύονται από διαταραχές στον καταμήνιο κύκλο της γυναίκας. Τα αυξημένα επίπεδα προλακτίνης έπονται κατά συχνότητα, ενώ πιο σπάνια είναι τα σύνδρομα συγγενούς υπερπλασίας των επινεφριδίων και η αυτόνομη έκκριση κορτιζόλης. Οι αρρενοποιητικοί όγκοι είναι πολύ σπάνιοι, αλλά λόγω της σοβαρότητας της κατάστασης δεν πρέπει ποτέ να μας διαφεύγουν. Κάθε γυναίκα και άντρας (εκτός των εφήβων αγοριών) θα πρέπει να υποβάλλονται σε ενδελεχή έλεγχο αν εμφανίσουν ακμή σε οποιοδήποτε στάδιο της ζωής τους.
Η ορμονική αντιμετώπισή της
Η ακμή θεραπεύεται όταν εντοπίζεται το αίτιο και δίδεται η κατάλληλη γι’ αυτό αγωγή. Η προσέγγιση θα πρέπει πάντα να περιλαμβάνει και την πρόληψη όλων των καταστάσεων που σχετίζονται με τα σύνδρομα αυτά, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης και τα λοιπά μεταβολικά νοσήματα, η υπογονιμότητα κ.ά. Ο ορμονικός έλεγχος στα σύνδρομα υπερανδρογοναιμίας πρέπει να πραγματοποιείται σε συγκεκριμένες ημέρες του κύκλου (ιδανικά 2η – 4η), με τις αιμοληψίες να γίνονται το πρωί (πριν από τις 9:00). Η διάγνωση των συνδρόμων επινεφριδιακής αιτιολογίας και η υπερέκκριση κορτιζόλης απαιτεί κατάλληλες δυναμικές δοκιμασίες. Η καλή συνεργασία μεταξύ του Ενδοκρινολόγου, του Δερματολόγου και του Γυναικολόγου επιφέρει τα καλύτερα αποτελέσματα.
Φωτογραφίες και στάδια της ακμής
Η ακμή εντοπίζεται κυρίως σε συγκεκριμένα σημεία του σώματος. Οι περισσότεροι σμηγματογόνοι αδένες βρίσκονται στο στήθος, στην πλάτη και στο πρόσωπο, γι’ αυτό και η ακμή εμφανίζεται συνήθως σε αυτά τα σημεία του σώματος.
Υπάρχουν 2 στάδια ανάλογα με την μορφολογία και τα χαρακτηριστικά των βλαβών του δέρματος: το φαγεσωρικό στάδιο που περιλαμβάνει λευκά και μαύρα στίγματα και το φλεγμονώδες στάδιο που περιλαμβάνει σπυράκια και κύστεις.
Αποτελεί την πιο ήπια μορφή ακμής. Εμφανίζεται είτε με λευκά στίγματα (κλειστούς φραγμένους πόρους με εγκλωβισμένο σμήγμα) είτε με μαύρα στίγματα (φραγμένους πόρους όπου το σμήγμα έχει οξειδωθεί με την έκθεση στον αέρα).
Αποτελεί την πιο βαριά μορφή ακμής. Ονομάζεται και κυστική ακμή. Εμφανίζεται είτε με κόκκινα σπυράκια (μικρά κόκκινα σπυράκια) είτε με πυώδη σπυράκια (με περισσότερη φλεγμονή και πύον) είτε με κύστεις (μεγάλα εσωτερικά σπυράκια με πύον). Αυτή η μορφή συνήθως αφήνει σημάδια και ουλές μετά το πέρας της, γι’ αυτό χρήζει άμεσης θεραπείας με σύγχρονες μεθόδους, ώστε να περιοριστεί ο κίνδυνος.
Υπάρχει και το βλατιδοφλυκταινώδες στάδιο, το οποίο όμως είναι μέτριας μορφής και εμφανίζεται με κόκκινα σπυράκια με πύον και είναι κάτι ανάμεσα στα δύο παραπάνω στάδια.
Ακμή εφήβων
Η ακμή είναι συχνή στους εφήβους. Για την ακρίβεια πάνω από το 80% των εφήβων παρουσιάζει αυτό το δερματικό νόσημα. Η δερματική αυτή νόσος οφείλεται στην αυξημένη παραγωγή σμήγματος από τους σμηγματογόνους αδένες του δέρματος ή στην αλλαγή της σύστασης του σμήγματος. Συνεπώς, φράσσουν οι πόροι του δέρματος και δημιουργούνται μαύρα ή λευκά στίγματα.
Κατόπιν, τα βακτήρια εισέρχονται στους πόρους, δημιουργείται φλεγμονή κι εμφανίζονται τα σπυράκια και οι κύστεις. Δεν παρουσιάζουν όλοι οι έφηβοι τον ίδιο τύπο ακμής. Άλλοι έχουν έντονα και μεγάλα σπυράκια και άλλοι μικρά και σποραδικά. Έχει παρατηρηθεί ότι κατά τους φθινοπωρινούς μήνες η ακμή των εφήβων εντείνεται. Είναι σημαντικό να μην κακομεταχειρίζεσαι τα σπυράκια στο πρόσωπό σου, καθώς μπορεί να τα επιμολύνεις και να επιβαρύνεις την πορεία τους.
Τι πρέπει να προσέχεις αν έχεις ακμή στην εφηβεία
- Πρόσεχε όταν επιλέγεις καλλυντικά και προϊόντα μακιγιάζ: Προτίμησε καλλυντικά που είναι απαλλαγμένα από έλαια και ενδείκνυνται για ακνεϊκά δέρματα. Αυτά συνήθως έχουν την ένδειξη “oil-free” ή “non-comedogenic”.
- Μην αγγίζεις τις περιοχές δέρματος με ακμή με χέρια που δεν είναι καθαρά και μην ξύνεις ή «πειράζεις» τα σπυράκια. Οι έφηβοι συνηθίζουν να το κάνουν αυτό, αγνοώντας τις συνέπειες που έχει στο πρόσωπό τους η συνήθεια αυτή.
- Καθάρισε σχολαστικά και καθημερινά το πρόσωπό σου και οποιαδήποτε περιοχή του σώματός σου έχει ακμή (π.χ. πλάτη ή στήθος) με ειδικό σαπούνι δύο φορές την ημέρα (πρωί και βράδυ).
- Χρησιμοποίησε ειδικό αντηλιακό σχεδιασμένο για ακνεϊκό δέρμα, ακόμη και κατά τους χειμερινούς μήνες. Η λιπαρότητα που προκαλούν τα περισσότερα αντηλιακά επιβαρύνει τα συμπτώματα της ακμής.
- Πρόσεχε όταν ξυρίζεσαι: Τα κοψίματα μπορεί να επιδεινώσουν την ήδη ερεθισμένη περιοχή. Προτίμησε ηλεκτρική ξυριστική μηχανή αντί για ξυράφι.
- Κατά τους καλοκαιρινούς μήνες θα πρέπει να αποφεύγεις την πολύωρη έκθεση στον ήλιο. Σε γενικές γραμμές το θαλασσινό νερό και ο ήλιος βοηθούν την ακμή, ωστόσο η υπερέκθεση φέρνει τα αντίθετα αποτελέσματα. Εξίσου, επιβοηθητική είναι και η καλή διάθεση και η έλλειψη στρες που έχουμε το καλοκαίρι, αφού το στρες είναι ένας γνωστός επιβαρυντικός παράγοντας.
Ακμή ενηλίκων
Η ακμή δεν είναι μόνο πρόβλημα των εφήβων. Αποτελεί πλέον μια συχνή δερματική διαταραχή, η οποία εμφανίζεται ολοένα και περισσότερο σε άτομα ηλικίας από 25 έως 40 ετών. Έχει παρατηρηθεί ότι το υψηλότερο ποσοστό αφορά γυναίκες. Το ποσοστό αυτό κυμαίνεται περίπου στο 80%.
Η ακμή ενηλίκων σχετίζεται με τις ορμονικές αλλαγές που υφίστανται οι γυναίκες σε περιόδους όπως αυτή της εγκυμοσύνης, σε περιπτώσεις Συνδρόμου Πολυκυστικών Ωοθηκών, ως παρενέργεια της λήψης κάποιων φαρμάκων όπως τα στεροειδή και επιβαρύνεται από το κάπνισμα και το χρόνιο άγχος.
Επίσης, πολλές φορές μπορεί να οφείλεται και στη χρήση ακατάλληλων για το δέρμα καλλυντικών προϊόντων. Οι ενυδατικές ουσίες που εμπεριέχονται στις λιπαρές κρέμες προσώπου και σώματος αποφράσσουν τους πόρους και εγκλωβίζουν στο εσωτερικό το σμήγμα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη φλεγμονή και το σχηματισμό ακμής.
Διακρίνεται από περιόδους εξάρσεων και υφέσεων. Είναι δυνατό να εμφανιστεί ακόμη και σε άτομα που δεν εμφάνιζαν στο παρελθόν ακμή, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις είναι κληρονομικό.
Η διαφορά αυτής της μορφής ακμής από των εφήβων έγκειται στο γεγονός ότι το δέρμα ενός ενήλικα είναι συνήθως πιο ξηρό, ενώ συχνά έχει σχηματισμένες και κάποιες ρυτίδες είτε ηπιότερες είτε πιο έντονες. Η βασική αιτία όμως που είναι το φράξιμο των πόρων παραμένει ίδια και στις δύο περιπτώσεις.
Τι πρέπει να προσέχεις αν έχεις ακμή
- Είναι σημαντικό να καθαρίζεις καλά το πρόσωπό σου κάθε πρωί και βράδυ. Προτίμησε ειδικά προϊόντα καθαρισμού που απευθύνονται σε δέρματα με ακμή. Συμβουλέψου το γιατρό σου.
- Αφαίρεσε καλά το μακιγιάζ που έχεις στο πρόσωπο και στα μάτια. Αυτό θα βοηθήσει την επιδερμίδα σου να αναπνέει και να μην φράσσουν οι πόροι.
- Πλύνε τακτικά τα πινέλα και τα σφουγγαράκια του μακιγιάζ. Η σκόνη και τα βακτήρια που συγκεντρώνονται σε αυτά τα αντικείμενα μπορεί να επιδεινώσουν το πρόβλημα ή να προκαλέσουν επιπλέον ερεθισμούς στο δέρμα.
- Χρησιμοποίησε ειδικό αντηλιακό σχεδιασμένο για λιπαρό δέρμα, καθ’ όλη τη διάρκεια τους έτους.
Διατροφή και Ακμή
Η διατροφή παίζει αρκετά σημαντικό ρόλο τόσο στην εκδήλωση της ακμής, όσο και στην αντιμετώπισή της. Πολύ χαρακτηριστικό είναι ότι η κακή διατροφή μπορεί να επιδεινώσει και μάλιστα άμεσα τα συμπτώματα. Παρακάτω ακολουθούν οι 3 βασικότεροι κανόνες που θα πρέπει να ακολουθήσεις για να καταφέρεις να διατηρήσεις το δέρμα σου καθαρό και λείο σε βάθος χρόνου.
Για να μειώσεις το σμήγμα και τη λιπαρότητα στο δέρμα φρόντισε να τρως τρόφιμα πλούσια σε Ω-3 και Ω-6 λιπαρά οξέα όπως οι ξηροί καρποί, τα φυτικά έλαια και τα λιπαρά ψάρια (σαρδέλες, σολομός), σε βιταμίνες Α, C και Ε όπως τα πράσινα λαχανικά, οι φράουλες, το πορτοκάλι, το λεμόνι, το ελαιόλαδο, το αβοκάντο και η μαργαρίνη.
Για να αποφύγεις τις τροφές με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη, θα πρέπει να βγάλεις από το διαιτολόγιό σου το fast food, τα ανθρακούχα αναψυκτικά, τους τυποποιημένους φρουτοχυμούς, τα γλυκά, τα μπισκότα, τα κέικ, το ρύζι και το λευκό ψωμί. Αν θέλεις να διατηρήσεις σταθερό το επίπεδο γλυκόζης στο αίμα σου, ώστε να μη χρειαστεί να στραφείς σε ανθυγιεινές επιλογές που θα σε επιβαρύνουν, εφάρμοσε μια πολύ αποτελεσματική και υγιεινή τακτική: Να τρως μικρά και συχνά γεύματα. Με αυτό τον τρόπο δεν θα νιώθεις υπογλυκαιμία, ούτε αίσθημα πείνας και έτσι, θα μπορέσεις να ελέγξεις τον εαυτό σου όταν θα βρεθείς μπροστά σε κάποια λιχουδιά.
Για να διατηρήσεις το δέρμα σου σε υγιές επίπεδο και να μην αντιμετωπίσεις προβλήματα και σημάδια, θα πρέπει να εντάξεις στη διατροφή σου τρόφιμα πλούσια σε λυκοπένιο όπως η ντομάτα, το γκρέιπφρουτ και το καρπούζι, σε βιταμίνες Α, C και Ε όπως το συκώτι, τα πορτοκάλια, η κολοκύθα, το καρότο, το μπρόκολο, οι ξηροί καρποί και οι πιπεριές, σε φλαβονοειδή όπως οι φράουλες, τα σταφύλια, τα κρεμμύδια και το τσάι και σε αντιοξειδωτικά όπως οι τροφές που περιέχουν Ω-3 λιπαρά οξέα και αναφέρονται παραπάνω.
Ακμή και ψυχολογία: Μείωση αυτοπεποίθησης και καταπίεση
Η ακμή στην εφηβεία μπορεί να επηρεάσει έντονα την αυτοεικόνα του εφήβου και του μετέπειτα ενήλικα. Αυτό μπορεί να διαφέρει ανάλογα με την βαρύτητα της ακμής, αλλά και τις αντιδράσεις των σημαντικών άλλων, που για τους εφήβους είναι η οικογένεια και η ομάδα των συνομηλίκων.
Στην εφηβεία, η εικόνα του σώματος έχει πολύ σημαντικό ρόλο στη ζωή των εφήβων, οι οποίοι περνούν πολύ χρόνο ενασχολούμενοι με το πώς φαίνονται και πώς θα πετύχουν την ιδανική εικόνα του σώματός τους. Επομένως, η ύπαρξη ακμής πολλές φορές αντιμετωπίζεται ως ένα μεγάλο εμπόδιο, το οποίο τούς απομακρύνει από αυτήν την ιδανική εικόνα.
Η εμφάνιση ακμής λόγω της σχέσης της με την αυτοεικόνα και σε συνδυασμό με την κρίσιμη ηλικιακή περίοδο της εφηβείας, όπου οι ισορροπίες είναι εύθραυστες, μπορεί να επηρεάσει την αυτοπεποίθηση των εφήβων, οι οποίοι μπορεί να θεωρήσουν ότι η ακμή τούς κάνει άσχημους, απωθητικούς και ότι δεν θα έχουν καλές ευκαιρίες στις κοινωνικές και ερωτικές τους σχέσεις που σε αυτήν την ηλικία έχουν μεγάλη σημασία.
Ακμή και αυτοπεποίθηση των εφήβων
Βέβαια η αυτοπεποίθηση του/της έφηβου/ης επηρεάζεται και από άλλες συνθήκες. Δεν πρέπει να θεωρήσουμε ότι ένας/μία έφηβος/η που έχει υγιείς κοινωνικές σχέσεις, ενδιαφέροντα και υποστηρικτικά περιβάλλοντα μόνο και μόνο με την εμφάνιση ακμής θα χάσει την αυτοεκτίμησή του. Αλλά αν υπάρχει ένας ήδη φοβισμένος, αγχωμένος, απομονωμένος έφηβος, σίγουρα η εμφάνιση ακμής ενισχύει τις ήδη υπάρχουσες δυσκολίες.
Πολύ σημαντικό ρόλο στην επίδραση της ακμής στους εφήβους έχει το περιβάλλον, πώς η ομάδα των συνομηλίκων το αντιμετωπίζει, αν γίνεται στόχος και δέχεται διαρκή κριτική, εμπαιγμό και απομόνωση λόγω αυτού ή όχι. Επιπλέον, το κατά πόσο η οικογένεια θα το αντιμετωπίσει ως θέμα υγείας και όχι εμφάνισης ή ομορφιάς, κάνοντας τις αντίστοιχες ενέργειες και ενισχύοντας την ιδέα ότι η ομορφιά και η εικόνα του εφήβου δεν αλλάζει και δεν επηρεάζεται από ένα ιατρικό θέμα, το οποίο με την κατάλληλη ιατρική παρέμβαση εξασθενεί.
Αν παρόλα αυτά παρατηρήσουμε έναν/μία έφηβο/η, με την έναρξη ακμής να εμφανίζει διαφορές στη συμπεριφορά του, να είναι πιο απομονωμένο/η, να μην έχει καλή διάθεση, να έχει ξεσπάσματα θυμού, να αρνείται να συμμετάσχει σε δραστηριότητες με συνομηλίκους, να έχει διαρκή ενασχόληση με την ακμή, καλό θα ήταν να συμβουλευτούμε έναν ειδικό ή να προτείνουμε στον έφηβο να μιλήσει σ' έναν ψυχολόγο για ό,τι τον απασχολεί.
Πώς επηρεάζεται η ψυχολογία ενός ενήλικα με πρόβλημα ακμής - πώς επηρεάζεται η κοινωνική και προσωπική του ζωή, προβλήματα στη δουλειά
Όταν η ακμή εμφανίζεται στην ενήλικη ζωή μπορεί να επηρεαστεί το σύνολο της ζωής του ανθρώπου. Ο ενήλικας νιώθει δυσαρέσκεια με την εμφάνισή του, γεγονός που επηρεάζει την αυτοπεποίθηση του και αυξάνει τις ανησυχίες του σχετικά με τις κοινωνικές και τις ερωτικές του σχέσεις, τις δημόσιες εμφανίσεις, την αλληλεπίδραση με αγνώστους και τις επαγγελματικές ευκαιρίες του, φοβούμενος την πιθανή κριτική ή και απόρριψη που θα υπάρξει.
Προβλήματα στην εργασία μπορεί να δημιουργηθούν όταν συνάδελφοι στοχοποιούν το ιατρικό θέμα της ακμής και το χρησιμοποιούν σαν αστείο ή κάνουν επικριτικά σχόλια γι’ αυτό, γεγονός που φέρνει σε αμηχανία τον ενήλικα, που πολλές φορές δεν ξέρει πώς να αντιδράσει και δυσκολεύεται να διαχειριστεί τα αισθήματα που του δημιουργούνται εκείνη τη στιγμή.
Η σημασία της ασφάλειας στους ενήλικες
Είναι σημαντικό ο ενήλικας να έχει υποστηρικτικά περιβάλλοντα και χώρους όπου νιώθει ασφαλής, χωρίς τον φόβο της επίκρισης.
Και για τον ενήλικα, το μέγεθος της επίδρασης που θα έχει η ακμή στην ζωή του, εξαρτάται από τη βαρύτητά της, την ύπαρξη ή όχι προηγούμενης εμπειρίας του με την ακμή, αλλά και την αίσθηση ασφάλειας και αποδοχής που έχει για τον εαυτό του. Όσο αυξάνεται η αίσθηση ασφάλειας, αποδοχής και αγάπης για τον εαυτό του, τόσο μειώνονται οι επιπτώσεις της ακμής.
Παρόλα αυτά, πολλοί ενήλικοι βιώνουν κοινωνικό άγχος, αισθήματα θυμού και θλίψης με αφορμή την εμφάνιση ακμής. Καλό είναι όταν βλέπουμε ότι τα αισθήματα αυτά δεν είναι διαχειρήσιμα και μειώνεται η ευχαρίστηση που λαμβάνουμε από τις καθημερινές μας δραστηριότητες, να απευθυνόμαστε σε έναν ειδικό, ο οποίος θα μας ενισχύσει, προκειμένου να βελτιώσουμε την ποιότητα της ζωής μας και την ευχαρίστηση που παίρνουμε από τον εαυτό μας, τις σχέσεις μας και την καθημερινότητά μας.
Αντιμετώπιση και θεραπείες ακμής
Η ακμή αντιμετωπίζεται ανά περίπτωση και με βάση το συνολικό ιστορικό του ασθενούς, αλλά και την αιτία πρόκλησής της. Επίσης, σημαντικό ρόλο για την επιλογή της θεραπείας παίζει και η ηλικία του, καθώς και το φύλο του.
Πώς αντιμετωπίζεται η ακμή των εφήβων;
Από ιατρό δερματολόγο, ο οποίος μετά τη λήψη ιατρικού ιστορικού και τη λεπτομερή κλινική εξέταση, θα καταλήξει στο κατάλληλο θεραπευτικό σχήμα, το οποίο θα είναι το πιο αποτελεσματικό και ενδεδειγμένο για την περίπτωση.
Στις θεραπείες της ακμής συμπεριλαμβάνονται:
- Είναι σημαντικό να καθαρίζεις καλά το πρόσωπό σου κάθε πρωί και βράδυ. Προτίμησε ειδικά προϊόντα καθαρισμού που απευθύνονται σε δέρματα με ακμή. Συμβουλέψου το γιατρό σου.
- Αφαίρεσε καλά το μακιγιάζ που έχεις στο πρόσωπο και στα μάτια. Αυτό θα βοηθήσει την επιδερμίδα σου να αναπνέει και να μην φράσσουν οι πόροι.
- Πλύνε τακτικά τα πινέλα και τα σφουγγαράκια του μακιγιάζ. Η σκόνη και τα βακτήρια που συγκεντρώνονται σε αυτά τα αντικείμενα μπορεί να επιδεινώσουν το πρόβλημα ή να προκαλέσουν επιπλέον ερεθισμούς στο δέρμα.
- Χρησιμοποίησε ειδικό αντηλιακό σχεδιασμένο για λιπαρό δέρμα, καθ’ όλη τη διάρκεια τους έτους.
Τι μπορείς να κάνεις για να αντιμετωπίσεις την ακμή ενηλίκων;
Συζήτησε με ειδικό δερματολόγο τις θεραπευτικές επιλογές, καθώς και συνδυασμό αυτών, ώστε να είναι πιο αποτελεσματική η θεραπεία.
Συνήθως οι θεραπείες που προτιμώνται είναι κρέμες που περιέχουν ρετινοειδή (αντλούνται από τη βιταμίνη Α), ένας συνδυασμός κρεμών που στοχεύει στον καθαρισμό του προσώπου και στην αντιβιοτική δράση, αντισυλληπτικά χάπια που ρυθμίζουν τις ορμόνες ή αντιβιοτικά χάπια που δρουν ως αντιφλεγμονώδη, καθώς και ειδικά peelings. Επιπλέον, μπορούν να εφαρμοστούν και θεραπείες laser και ειδικό φως που στόχο έχουν τη μείωση της φλεγμονής του δέρματος.
Αντιμετώπιση ακμής στο σπίτι με φυσικούς τρόπους
Σε κάποιες περιπτώσεις μπορείς να αντιμετωπίσεις και μόνος σου την ακμή ή τουλάχιστον να τη βοηθήσεις να μην εξελιχθεί χειρότερα. Παρακάτω ακολουθούν διάφοροι τρόποι για να τα βγάλεις πέρα με την ενοχλητική ακμή:
- Μην υπερβάλλεις με το πλύσιμο των σημείων που έχουν ακμή. Απόφυγε να τα πλένεις περισσότερες από 2 φορές την ημέρα, διότι μπορεί να ερεθιστεί το δέρμα και να επιδεινωθούν τα συμπτώματα.
- Χρησιμοποίησε ήπιο σαπούνι ή καθαριστικό προσώπου και άφθονο χλιαρό νερό. Υπάρχουν ειδικά σαπούνια που προορίζονται για ακνεϊκά δέρματα και μπορείς να τα χρησιμοποιήσεις. Απόφυγε τις ακραίες θερμοκρασίες νερού σε δέρμα με ακμή.
- Μην προσπαθείς να σπάσεις τα σπυράκια και μην τα πιέζεις. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε βαθιά και μόνιμα σημάδια και ουλές.
- Μη χρησιμοποιείς πολύ make up ή καλλυντικά. Προτίμησε τα καλλυντικά προϊόντα που είναι φιλικά προς το δέρμα σου, ώστε να αποφύγεις την απόφραξη των πόρων.
- Αφαίρεσε οποιοδήποτε μακιγιάζ πριν πέσεις για ύπνο.
- Απόφυγε τα προϊόντα με αρώματα στο δέρμα σου.
- Κάνε ντους ή μπάνιο αμέσως μετά τη γυμναστική για να απομακρύνεις τον ιδρώτα, ο οποίος μπορεί να επιτείνει την ακμή.
- Λούσε τακτικά τα μαλλιά σου και απόφυγε να τα αφήνεις να πέφτουν μπροστά στο πρόσωπό σου.
“Kαθημερινή φροντίδα και περιποίηση του προσώπου, αποφυγή ερεθιστικών και λιπαρών κοσμητικών προϊόντων, αποφυγή τραυματισμού του δέρματος με οποιοδήποτε τρόπο και προπάντων τακτική επίσκεψη σε δερματολόγο, τόσο για παρακολούθηση, όσο και για την εφαρμογή ευεργετικών θεραπειών, όπως τα peelings και οι ειδικοί τύποι laser.”
Κόστος και τιμές θεραπείας ακμής
Η μέθοδος θεραπείας για την ακμή που θα εφαρμοστεί στην εκάστοτε περίπτωση επιλέγεται από τον γιατρό σε συνεργασία με τον ασθενή. Θα πρέπει να καθοριστούν και να ληφθούν υπόψιν οι στόχοι του, παράλληλα με το στάδιο και το είδος της ακμής, καθώς και την ηλικία του ασθενούς. Για να βρεις το συνολικό κόστος της θεραπείας ακμής θα πρέπει να ληφθεί υπόψιν και το κόστος των φαρμακευτικών σκευασμάτων ή αλοιφών που θα χρειαστεί να λάβεις.
Average cost and price range
Average service cost
From
doctors
Price range for all areas
Μύθοι και αλήθειες για την ακμή
Η σοκολάτα επιδεινώνει την ακμή.
Παρόλο που επικρατεί η αντίληψη ότι η σοκολάτα επιδεινώνει την ακμή, δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Ίσως αυτή η άποψη έχει επικρατήσει λόγω του συσχετισμού της ακμής με τις ορμονικές διαταραχές, κατά τις οποίες καταναλώνουμε πολλή σοκολάτα. Παρόλα αυτά, οτιδήποτε λιπαρό και γλυκό, συμπεριλαμβανομένης της σοκολάτας, θα πρέπει να αποφεύγεται. Επίσης, γνωρίζουμε ότι η ζάχαρη επιδεινώνει την υπάρχουσα ακμή, διότι το σμήγμα που παράγεται είναι πιο παχύρευστο, εγκλωβίζεται στους πόρους και τους φράσσει. Αν θέλεις απαραιτήτως να φας σοκολάτα, προτίμα τη μαύρη, διότι έχει λιγότερα λιπαρά και περισσότερα φλαβονοειδή.
Η ακμή είναι πρόβλημα μόνο της εφηβείας.
Η αλήθεια είναι ότι η ακμή μπορεί να προσβάλει έως και το 85% των εφήβων, το 60% των νέων 20-29 ετών και το 40% των ατόμων ηλικίας 30-39 ετών. Άρα, είναι εμφανές ότι η ακμή δεν είναι ένα πρόβλημα μόνο για ανηλίκους. Αυτό που έχει, όμως παρατηρηθεί είναι ότι η ακμή των ενηλίκων είναι πιο συχνή στις γυναίκες από ό,τι στους άνδρες και σχετίζεται με αλλαγές στις ορμόνες.
Η ακμή υποχωρεί από μόνη της.
Αυτό δυστυχώς στην πράξη έχουμε δει ότι δεν ισχύει. Αν δεν βοηθήσεις το δέρμα σου να ισορροπήσει και τον οργανισμό σου να αντιμετωπίσει τα αίτια της ακμής, από μόνη της δεν πρόκειται να εξαφανιστεί. Η αλήθεια είναι ότι το ακνεϊκό δέρμα χρειάζεται ειδικά προϊόντα καθαρισμού, ενυδάτωσης και αντηλιακά, διότι έχει τάση για χρονιότητα με δημιουργία βλαβών ακμής. Ανάλογα με τον αριθμό, την εντόπιση και τη μορφολογία των βλαβών ακμής απαιτείται εφαρμογή τοπικών κρεμών ή τζελ, λήψη χαπιών, θεραπείες peeling ή ειδικών laser.
Η συχνή κατανάλωση fast food προκαλεί ακμή.
Η αλήθεια είναι ότι το είδος της τροφής επηρεάζει το δέρμα και κατ’ επέκταση τη δημιουργία προβλημάτων ακμής. Τροφές με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη, όπως το λευκό ψωμί, το λευκό ρύζι, τα μακαρόνια και γενικότερα οι επεξεργασμένες τροφές επιδεινώνουν το ακνεϊκό δέρμα. Ενώ τροφές με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη, όπως το ολικής άλεσης ψωμί και τα μακαρόνια ολικής άλεσης, καθώς και τα φρούτα και τα πράσινα λαχανικά δρουν προστατευτικά απέναντι στο δέρμα που παρουσιάζει συμπτώματα ακμής.
Συχνές ερωτήσεις σε γιατρούς για ακμή
Όταν έχω ακμή μπορώ να βάζω foundation;
Μπορούμε να χρησιμοποιούμε foundation, αλλά πρέπει σε κάθε περίπτωση να καθαρίζουμε με απαλές κινήσεις το πρόσωπό μας και να αφαιρούμε το προηγούμενο make up με ειδικά προϊόντα, προσέχοντας να μη ματώσουμε τα σπυράκια. Να βάζουμε σχετικά μικρή ποσότητα και να χρησιμοποιούμε τα προσωπικά μας πινέλα και σφουγγαράκια. Να αποφεύγουμε καλυπτικά υπό μορφή stick, γιατί απαιτεί περισσότερη πίεση η εφαρμογή τους και σε κάθε περίπτωση να χρησιμοποιούμε μόνο oil – free (μη λιπαρά) και μη φαγεσωρογόνα προϊόντα, ενδείξεις που αναγράφονται στη συσκευασία.
Τι πρέπει να προσέχω όταν έχω ακμή και εκτίθεμαι στον ήλιο;
Κάποια είδη ακμής βελτιώνονται όπως η βλατιδοφλυκταινώδης (ακμή που χαρακτηρίζεται κυρίως από κόκκινα σπυράκια) και η κυστική ακμή, γιατί η υπεριώδης ακτινοβολία ασκεί μια αντιφλεγμονώδη επίδραση. Αντίθετα, η φαγεσωρική ακμή (=αυτή που χαρακτηρίζεται κυρίως από μπιμπίκια) μάλλον επιδεινώνεται. Ιδιαίτερη μορφή, η ακμή της Μαγιόρκα, που εμφανίζεται σε θερμά και υγρά κλίματα και επιδεινώνεται ιδιαιτέρως. Σε κάθε περίπτωση, συνιστάται η χρήση αντιηλιακού, το οποίο πρέπει να είναι αυστηρά oil – free (μη λιπαρό) και πολλές καλές εταιρείες έχουν προς το σκοπό αυτό προϊόντα αντιηλιακά ειδικά για την ακμή.
Μπορεί το θαλασσινό νερό να βελτιώσει το πρόβλημα;
Το θαλασσινό νερό περιέχει βιταμίνη C και μαγνήσιο που δρουν αντιοξειδωτικά και καταπολεμούν τις φλεγμονές. Επίσης, το αλάτι της θάλασσας αποτοξινώνει τα κύτταρα και δρα ως φυσικό peeling. Το ασβέστιο από το αλάτι της θάλασσας συμβάλλει στον καθαρισμό των φραγμένων πόρων του δέρματος. Επομένως, για πολλούς λόγους το θαλασσινό νερό δρα ευεργετικά στην ακμή υπό την προϋπόθεση βεβαίως ότι δεν υπάρχει ρύπανση της θάλασσας...
Γιατί κάποιοι άνθρωποι έχουν ακμή και κάποιοι άλλοι όχι;
Η κληρονομικότητα, οι ορμόνες (υπερέκκριση ή ευαισθησία στα ανδρογόνα που διεγείρουν τους σμηγματογόνους αδένες του δέρματος), ακατάλληλα “λιπαρά” κοσμητικά προϊόντα, μερικά φάρμακα (π.χ. κορτιζόνη, μερικά αντισυλληπτικά, αναβολικά), κακή υγιεινή, καθώς και μερικές ασθένειες με χαρακτηριστικότερη την πολυκυστική νόσο των ωοθηκών μπορεί να ευθύνονται γι’ αυτό.
Ο τακτικός καθαρισμός προσώπου (πρακτική απομάκρυνσης στιγμάτων από ειδικό) βοηθάει; Κάθε πότε πρέπει να γίνεται;
Ο ιατρικός καθαρισμός προσώπου είναι απαραίτητος όταν υπάρχει εγκλωβισμένο σμήγμα στους πόρους του δέρματος (λευκοί και μαύροι φαγέσωρες), καθώς αυτό αποτελεί το πρώτο στάδιο της ακμής και προδιαθέτει στη δημιουργία σπυριών.
Κατόπιν, ο δερματολόγος θα προτείνει για την καθημερινή φροντίδα του δέρματος στο σπίτι ειδικά προϊόντα προσώπου, σχεδιασμένα για δέρμα με ακμή, τα οποία έχουν ειδική σμηγματορυθμιστική δράση (καθαριστικό προσώπου, ενυδατική κρέμα και τα αντηλιακό), ώστε να παραμένουν οι πόροι του δέρματος ελεύθεροι σμήγματος. Με αυτόν τον τρόπο, το σμήγμα δεν εγκλωβίζεται πλέον στο δέρμα και ο καθαρισμός προσώπου μπορεί να γίνεται μόνο όταν ξαναδημιουργηθούν φαγέσωρες στο δέρμα, δηλαδή από μια φορά το μήνα έως και μια φορά το χρόνο.
Πώς να καλύψω τα σπυράκια;
Καταρχάς, δεν πρέπει να ξύνουμε ή να προσπαθούμε να «ανοίξουμε» τα σπυράκια στο σπίτι, διότι υπάρχει κίνδυνος περαιτέρω μόλυνσης και δημιουργίας περισσότερων ουλών ακμής.
Τα σπυράκια μπορούμε να τα καλύψουμε εύκολα με τον εξής τρόπο: πρώτα τοποθετούμε μικρή ποσότητα ενυδατικής κρέμας, ώστε να μαλακώσει το λεπτό στρώμα κρούστας που έχουν στην κορυφή τους και κατόπιν, τοποθετούμε μικρή ποσότητα concealer ματιών ακριβώς πάνω στο σπυράκι. Για μεγαλύτερη διάρκεια δράσης επικαλύπτουμε χρησιμοποιώντας ελάχιστη ποσότητα foundation και κατόπιν, κάνουμε ένα πέρασμα με την πούδρα.
Τι πρέπει να προσέχω στο μακιγιάζ για να μην επιδεινώσω το πρόβλημα;
Το μακιγιάζ χρειάζεται να γίνεται με ειδικά προϊόντα, σχεδιασμένα για δέρμα με τάση ακμής. Αυτά τα προϊόντα είναι επώνυμων εταιρειών και έχουν τις παρακάτω ενδείξεις στη συσκευασία: «κατάλληλο για δέρμα με ακμή» ή “non comedogenic” ή “oil-free”.
Όσον αφορά στην ποσότητα του μακιγιάζ ισχύει το “less is more”. Αυτό συμβαίνει διότι περισσότερη ποσότητα μακιγιάζ φράσσει τους πόρους και επιδεινώνει την ακμή. Ακόμα πιο σημαντική βέβαια για την υγεία του δέρματος είναι η σχολαστική αφαίρεση του μακιγιάζ κάθε βράδυ.