Τι σημαίνει αν κάποιος δεν μπορεί να κοιμηθεί στο σκοτάδι από μικρός;

Καλησπέρα σας. Η ερώτηση είναι πολύ γενικής φύσεως και δεν εξάγεται κάποιο κλινικό συμπέρασμα απο τα στοιχεία που δίνετε. Αν θέλετε επαναλάβετε την ερώτηση σας δίνοντας περισσότερες λεπτομέρειες. Στη διάθεση σας, Γιώργος Βλαχάκης MD, Ειδικός Ψυχίατρος Παιδιών Εφήβων & Ψυχοθεραπευτής

Όταν κάποιος έχει συνηθίσει από παιδί να κοιμάται με φως και δυσκολεύεται να κοιμηθεί στο σκοτάδι, συνήθως φανερώνει μια ανάγκη για αίσθηση ασφάλειας. Αν ξυπνάει αμέσως μόλις κοπεί το ρεύμα, ίσως δείχνει ότι βρίσκεται σε κατάσταση αυξημένης εγρήγορσης, κάτι που συχνά σχετίζεται με άγχος. Δεν είναι απαραίτητα κάτι ανησυχητικό, εκτός κι αν προκαλεί έντονη δυσφορία ή επηρεάζει σημαντικά τον ύπνο, την καθημερινότητα και τη λειτουργικότητα.

Το να έχετε συνηθίσει να κοιμάστε με φως από μικρή ηλικία μπορεί να συνδέεται με μια πρώιμη ανάγκη για αίσθημα ασφάλειας. Σε αρκετές περιπτώσεις, το φως λειτουργεί ως «ψυχολογική αγκαλιά», που ησυχάζει φόβους, όπως ο φόβος του σκοταδιού, της μοναξιάς ή και παλιότερες εμπειρίες άγχους.
Το ότι ξυπνάτε αμέσως όταν κόβεται το ρεύμα δείχνει πως ο εγκέφαλός σας έχει μάθει να «επαγρυπνεί» για αυτή την αλλαγή. Δεν είναι κάτι απαραίτητα ανησυχητικό, αλλά ίσως δείχνει μια υπερλειτουργία, σαν να μη χαλαρώνει εντελώς το νευρικό σας σύστημα.
Αν αυτό επηρεάζει την ποιότητα του ύπνου σας ή νιώθετε πως σχετίζεται με βαθύτερες ανασ...φάλειες, αξίζει να το διερευνήσετε με έναν ψυχολόγο. Read more

Η ανάγκη να κοιμάται κανείς με φως στο δωμάτιο, όταν έχει εγκαθιδρυθεί από την παιδική ηλικία, συνδέεται συνήθως με συναισθήματα φόβου, ανασφάλειας ή με την απουσία μιας αίσθησης εσωτερικής ασφάλειας. Το φως μπορεί να λειτουργεί συμβολικά ως καθησυχαστικός παράγοντας – μια «παρουσία» που επιτρέπει στον ψυχισμό να χαλαρώσει. Σε κάποιες περιπτώσεις σχετίζεται με πρώιμα βιώματα μοναξιάς ή νυχτερινής απειλής (όχι απαραίτητα τραυματικά, αλλά ψυχικά δυσάρεστα για το παιδί).

Το γεγονός ότι το άτομο ξυπνά αμέσως όταν κοπεί το ρεύμα δείχνει υψηλή ευαισθησία στο περιβάλλον και ενδεχομένως διαρκή εγρήγορση – μια εσωτερική ετοιμότητα π...ου δεν επιτρέπει πλήρη εγκατάλειψη στον ύπνο. Αυτό δεν είναι από μόνο του παθολογικό, αλλά όταν συνοδεύεται από χρόνιο άγχος, δυσκολία αποφόρτισης ή υπερδιέγερση, μπορεί να είναι ενδεικτικό μιας πιο βαθιάς υπαρξιακής ή συναισθηματικής έντασης.

Δεν είναι απαραίτητα ανησυχητικό, ειδικά αν δεν δημιουργεί λειτουργικές δυσκολίες. Ωστόσο, όταν κάποιος θέλει να εμβαθύνει στους λόγους πίσω από τέτοιες καθημερινές ανάγκες, η ψυχοθεραπεία μπορεί να προσφέρει έναν χώρο κατανόησης – όχι για να αλλάξει με το ζόρι η συνήθεια, αλλά για να διερευνηθεί το τι προστατεύει και τι συμβολίζει για το άτομο. Read more

Καταλαβαίνω την απορία σου – και είναι πολύ σημαντικό που την εκφράζεις. Το να έχει κάποιος ανάγκη από φως για να κοιμηθεί, και να ξυπνάει όταν αυτό λείπει (όπως όταν κόβεται το ρεύμα), δεν είναι απαραίτητα κάτι «περίεργο» ή ανησυχητικό.
Από τη σκοπιά της συστημικής ψυχοθεραπείας, το γεγονός ότι έχεις μάθει να κοιμάσαι με φως και δεν μπορείς να να κοιμηθείς στο σκοτάδι, καθώς και ότι ξυπνάς όταν κόβεται το ρεύμα, δεν αντιμετωπίζεται ως "σύμπτωμα" που πρέπει να εξαλειφθεί αλλά ως νόημα μέσα στο πλαίσιο του προσωπικού σου περιβάλλοντος.
1. Ιστορικό & οικογενειακό νόημα
Η ανάγκη για φως στον ύπνο πιθανόν έχει ...ρίζες σε εμπειρίες ή οικογενειακές συνθήκες από την παιδική ηλικία. Μπορεί να ήταν:
• Ένας τρόπος καθησυχασμού (π.χ. ως παιδί φοβόσουν το σκοτάδι και οι γονείς το ενίσχυαν αφήνοντας φως).
• Ένα μέσο συναισθηματικής ασφάλειας σε περιβάλλοντα που το σκοτάδι συνδεόταν με απειλές ή μοναξιά.
• Μια οικογενειακή "παράδοση", ένας άγραφος κανόνας για το πώς «πρέπει» να κοιμάται κανείς.
2. Η εμπειρία της απουσίας φωτός
Η ευαισθησία στην απουσία φωτός (όπως όταν κόβεται το ρεύμα) και το άμεσο ξύπνημα ενδέχεται να δείχνει ότι έχεις εσωτερικεύσει το φως ως ένδειξη ελέγχου, παρουσίας ή προστασίας. Η απουσία του γίνεται συνειδητή όχι απλώς σωματικά, αλλά ψυχολογικά, ως διακοπή του αισθήματος ασφάλειας.
3. Ψυχικός και σχεσιακός συμβολισμός
Το ερώτημα είναι όχι τόσο τι είναι "φυσιολογικό", αλλά πώς βιώνεις την εμπειρία του. Ο φωτισμός μπορεί να λειτουργεί:
• Ως συμβολικός σύντροφος στον ύπνο.
• Ως μέσο αυτο-ρύθμισης σε έναν ψυχισμό που μπορεί να έχει μάθει να είναι σε εγρήγορση ή επιφυλακή.
• Ως υπενθύμιση σχέσης – ότι δεν είσαι «μόνος/-η στο σκοτάδι», κυριολεκτικά ή μεταφορικά.
4. Είναι ανησυχητικό;
Όχι απαραίτητα. Αυτό εξαρτάται από το πώς επηρεάζει τη λειτουργικότητα και την ποιότητα ζωής σου. Αν είναι μια προσωπική ρουτίνα που σου προσφέρει ασφάλεια, μπορεί να αποτελεί απλώς μέρος της μοναδικής σου ψυχο-οικολογίας. Αν όμως βιώνεται με άγχος, δυσφορία ή ντροπή, τότε μπορεί να έχει αξία να διερευνηθεί θεραπευτικά, όχι για να "διορθωθεί", αλλά για να κατανοηθεί.
Μερικές φορές, τέτοιες μικρές συνήθειες μάς λένε πολλά για το πώς σχετιζόμαστε με τον εαυτό μας και τον κόσμο γύρω μας.
Σε ευχαριστώ για την ερώτηση – είμαι σίγουρη πως αφορά πολύ περισσότερους απ’ όσο φανταζόμαστε. Read more

Το να έχει μάθει κάποιος να κοιμάται με φως από μικρός μπορεί να αποτελεί μια συνήθεια που σχετίζεται με αίσθημα ασφάλειας. Η δυσκολία στον ύπνο χωρίς φως ή η άμεση αφύπνιση όταν αυτό διακόπτεται μπορεί να δείχνει αυξημένη εσωτερική εγρήγορση ή παλαιότερο άγχος που συνδέθηκε με το σκοτάδι. Δεν είναι απαραίτητα ανησυχητικό, αλλά αν δυσκολεύει την καθημερινότητα ή συνοδεύεται από έντονο άγχος, θα μπορούσε να διερευνηθεί περαιτέρω σε ένα ασφαλές ψυχοθεραπευτικό πλαίσιο.